Zijn expertise als hoogleraar Arbeids- en Organisatiepsychologie komt goed van pas nu hij is aangesteld als decaan van de sociale faculteit: Michiel Kompier weet alles van stress en werkdruk, zaken die de universiteit dit jaar moet aanpakken. ‘We willen met z’n allen te veel doen in te weinig tijd.’

Michiel Kompier en zijn onderzoeksgroep kunnen zich beroepen op een waslijst aan publicaties over werkdruk, toevallig het thema dat bovenaan de bestuurlijke agenda van de universiteit staat. Eind dit jaar moet elke universiteit in Nederland aangeven hoe ze de werkdruk gaat aanpakken, Kompier is in Nijmegen aanvoerder van de werkgroep die moet adviseren.

Het onderzoek van Kompier leert dat aangenaam werken rust op drie pijlers: je kennis kwijt kunnen en er waardering voor krijgen, goede samenwerking, én autonomie. Met die eerste twee zit het wel goed, met dat laatste veel minder, aldus de nieuwe decaan. ‘Mensen voelen zich met name in het geven van onderwijs te veel beknot. De verantwoordingsplicht is doorgeslagen, er zijn te veel eisen opgelegd.’ Slecht voor de autonomie, en het leidt tot werkstress.

Te veel verplichtingen

Wat volgens Kompier niet helpt, is met het vingertje wijzen naar Den Haag. Natuurlijk, extra geld en personeel helpen, maar eerst moet de hand in eigen boezem. Zijn advies: licht je eigen werkprocessen eens goed door en bekijk wat echt nodig is en wat kan worden geschrapt. ‘We hebben onszelf te veel verplichtingen opgelegd, niet alles wat we doen is per se noodzakelijk.’

Kompier noemt de toetsen, die vaak bestaan uit zowel een werkstuk, open vragen en meerkeuzevragen. ‘Twee van de drie kan ook prima. En is elke werkgroep of elk responsiecollege echt noodzakelijk? Met behoud van kwaliteit kunnen we veel dingen simpeler organiseren.’ Een ander voorbeeld is de verplichte docentevaluatie na elke cursus: dat papierwerk kan een onsje minder als een cursus al jaren staat en de docent zo’n cursus al jarenlang met succes draait.

‘We hebben onszelf te veel verplichtingen opgelegd’

Ook in zijn eigen faculteit is volgens Kompier een wereld te winnen door de vier onderwijsinstituten beter op elkaar af te stemmen. Elk heeft zijn eigen werklastmodel, elk bedenkt slimme organisatorische oplossingen waar de ander vaak geen weet van heeft. En soms buitelen de vernieuwingen te snel over elkaar heen, zegt Kompier, waarbij je je vaker mag afvragen of ze wel betaalbaar zijn. ‘Soms is het beter even op de rem te gaan staan.’

De kwestie Vonk

Kompier wordt eerste man van een faculteit die deze weken alle schijnwerpers op zich weet gericht door een vermeende faux pas van Roos Vonk. De hoogleraar psychologie waagde zich in een opinie in NRC aan een vergelijking tussen de vleesindustrie en de Holocaust, reden voor het bestuur van de universiteit haar op het matje te roepen. De decaan waagt zich niet aan een oordeel over deze kwestie. ‘Ik ben niet bij de gesprekken geweest.’

Wel vindt de decaan dat het naar buiten treden met een opinie in naam van het hoogleraarschap eenzelfde zorgvuldigheid verdient als een wetenschappelijke publicatie. Niet alleen door je te baseren op controleerbare en gedocumenteerde kennis in je vakgebied, ook door vooraf een collega bij je publicatie te betrekken. ‘Elke opiniebijdrage in een landelijke krant zou een peer review moeten krijgen van een nabije collega, dat goede beginsel in onze publicaties komt ook je publieke bijdrages ten goede.’