Hoogleraar kunstgeschiedenis Volker Manuth organiseert met het Centraal Museum Utrecht een kunsthistorisch symposium tijdens de kunstbeurs Paris Tableau in Parijs. De twee kozen ook het onderwerp van het symposium: de navolgers van de invloedrijke schilder Caravaggio. Paris Tableau opent vandaag en duurt tot 16 november.

De kunstbeurs toont schilderijen van 26 galerieën uit Parijs, Rome, New York, Londen, Zürich, Wenen en Amsterdam. Allemaal schilderijen van oude Europese meesters.
Het mooie van de beurs, zegt Manuth op zijn kamer op de elfde verdieping van het Erasmusgebouw, is de samenwerking tussen handelaren in oude Europese meesters en de academici met kennis van diezelfde meesters.

‘Je kunt het zien als een poging om duidelijk te maken dat de commerciële handel en de kunsthistorische wereld elkaar eigenlijk heel goed aanvullen. Wij profiteren van de handelaren die ons met regelmaat schilderijen tonen en de handel heeft profijt van ons onderzoek; handelaren kunnen de kunsthistorische waarde meenemen in hun beschrijving van schilderijen.’

Op de openingsdag organiseren Manuth en conservator Liesbeth Helmus van het Centraal Museum Utrecht een symposium over de navolgers van de grote Italiaanse schilder Caravaggio, in de zeventiende eeuw de meest invloedrijke schilder van Europa. Zijn sterke licht-donkercontrasten en realistische weergave van figuren zijn terug te vinden bij veel Europese schilders, onder wie Rembrandt.

Rome
In Utrecht had hij volgers die hem op handen droegen: Gerard van Honthorst, Hendrik ter Brugghen en Dirck van Baburen. Zij hadden de kunst van Caravaggio afgekeken tijdens hun verblijf in Rome en namen zijn innovatieve manier van schilderen mee naar hun ateliers in Utrecht. Ze werden bekend onder de naam Utrechtse Caravaggisten.

Nederland was niet het enige land waar Caravaggio een stempel achterliet op de schilderkunst. Hij had in landen als Frankrijk, Spanje, Oostenrijk en in Vlaanderen net zoveel volgers. Ook uit die landen spreken wetenschappers op het symposium. ‘We hopen op deze manier tot nieuwe inzichten te komen. Wat is typisch voor de Noord-Nederlandse navolgers, wat typisch voor de Spaanse, voor de Franse.’

Manuth kan de resultaten van het symposium meenemen naar zijn volgende grote project: een tentoonstelling over de Utrechtse Caravaggisten in 2018, opnieuw in samenwerking met het Centraal Museum Utrecht. / Martine Zuidweg