In Glasgow vindt momenteel de jaarlijkse klimaattop van de Verenigde Naties plaats. Drie studenten van de Radboud Universiteit reisden af naar Schotland om de top bij te wonen. 'Ik denk dat er niks anders opzit dan hopen dat iedereen deze afspraken wél na gaat komen.'

Twee weken lang wordt op de COP26, de klimaattop in Glasgow van de Verenigde Naties (VN), intensief gebrainstormd, vergaderd en gedebatteerd over de aanpak van klimaatverandering. De slogan van dit jaar liegt er niet om: ‘Samen voor onze planeet’.

Namens de Radboud Universiteit mochten studenten Frederike Elsmann (25, Artificial Intelligence), Gina Advena (23, International Business Communication) en Isabel de Kiewit (21, Scheikunde) de internationale top bijwonen. Afgelopen weekend reisde het drietal af naar de grootste stad van Schotland, met een gezonde dosis scepsis in de koffer.

Deelnemen aan zo’n groot evenement is niet niks. Hoe zijn jullie in Glasgow beland?

De Kiewit: ‘We hebben alle drie cursussen gevolgd waarin het milieu en klimaatverandering centraal staan. Ik kreeg twee weken geleden een mail van mijn docent waarin stond dat de universiteit studenten naar de COP26 wilde sturen en dat er nog een paar plekken vrij waren. Uiteraard heb ik die kans meteen gegrepen. Om eerlijk te zijn denk ik dat we heel veel geluk hebben gehad.’

Advena: ‘Ik vond het vooral een bijzondere kans omdat de Radboud Universiteit een van de enige Nederlandse universiteiten is met studententickets voor de klimaattop.’

Jullie zijn nu al bijna vier dagen in Glasgow. Hoe ziet een doorsnee dag eruit?

Advena: ‘We starten elke dag met een vergadering van YOUNGO. Dat is de jongerenafdeling van de Verenigde Naties. YOUNGO zorgt dat jongeren óók inspraak hebben in de beleidsvoering van de VN. Zij hebben hier werkgroepen waarin verschillende thema’s centraal staan. Tijdens de dagelijkse vergadering wordt besproken wat alle werkgroepen op de agenda hebben staan en waar ze nog hulp kunnen gebruiken.’

Elsmann: ‘Ik zit zelf bij de werkgroep Action for Climate Empowerment (ACE). Daar werken we momenteel aan een document waarin staat wat wij belangrijke klimaatacties vinden. We proberen dan in gesprek te komen met politici en beleidsmakers om te zorgen dat onze punten mee worden genomen in de officiële overleggen. Gisteren hadden we bijvoorbeeld een afspraak met een politicus uit Oostenrijk. Zij heeft ons geholpen het voorstel beter te verwoorden en uitgelegd wat we kunnen verwachten van zo’n officiële vergadering. Dat was heel waardevol en leerzaam.’

De Kiewit: ‘Elke werkgroep heeft zijn eigen doel. Er is bijvoorbeeld een werkgroep die focust op financiën en bij elke officiële vergadering aanwezig probeert te zijn. Die werkgroep vat samen wat er op financieel gebied is besproken en deelt dat met de andere werkgroepen. Zo blijft iedereen op de hoogte.’

Is er iets wat jullie nu al bij gaat blijven?

Elsmann: ‘Het is eigenlijk allemaal heel erg overweldigend. Voor mij zijn de werkgroepen enorm indrukwekkend. Daaraan doen allemaal mensen van onze leeftijd met zoveel passie en enthousiasme voor het klimaat mee. Ze weten precies wat ze willen en hoe ze dat gaan bereiken. Ik denk dat ik al veel naar huis meeneem puur door naar de mensen om me heen te kijken.’

‘Landen gebruiken de klimaattop als een soort pr-praatje’

De Kiewit: ‘Ik ben het daar helemaal mee eens, maar ik denk dat er ook een keerzijde is. De grootste landen hebben hier de mooiste kramen en de langste speeches. Maar tegelijkertijd zijn dat de landen met het grootste effect op het klimaat, bijvoorbeeld door hun aandeel in de olie-industrie. Ik krijg bij deze landen het gevoel dat ze de klimaattop gebruiken als een soort pr-praatje. ‘Greenwashing’ is daar de term voor: jezelf groener en duurzamer voordoen dan je eigenlijk bent. Het zijn juist de kleinste en armste landen die de effecten van klimaatverandering het meest gaan voelen die hier nauwelijks een stem krijgen. Sommige van die landen kunnen door de strenge coronamaatregelen niet eens aanwezig zijn.’

Mooi dat zoveel mensen samen willen werken, maar sommige landen staan daar dus met een dubbele agenda. Is dat niet wrang?

Elsmann: ‘Eerlijk gezegd was ik altijd al pessimistisch over het klimaat. Ik denk niet dat dit evenement daar verandering in gaat brengen, maar ik laat me graag verrassen. Klimaatverandering bestaat nu eenmaal en we moeten accepteren dat we het niet meer gaan stoppen. We kunnen alleen proberen de effecten te verzachten. Maar het is hoopgevend om te zien dat zoveel jonge mensen met al hun energie proberen de toekomst positief te beïnvloeden.’

Advena: ‘Wanneer ik me bitterzoet voel over het klimaat denk ik altijd terug aan een college van afgelopen jaar. Het grootste gedeelte van het college ging over de effecten die we nu al zien en welke er in de nabije toekomst nog bij gaan komen. Aan het einde zei de docent: ‘Jullie zitten er allemaal verslagen bij en dat snap ik heel goed. Maar we kunnen nog steeds impact hebben. Alleen, dan moeten we wel nú in actie komen.’ Het is ongeveer dezelfde boodschap die David Attenborough met zijn documentaire A life on our Planet over probeerde te brengen.’

‘We moeten accepteren dat we klimaatverandering niet meer gaan stoppen’

Wereldleiders hebben gezamenlijk aangekondigd een mondiale winstbelasting van 15 procent voor grote bedrijven in te gaan voeren en vóór 2030 een einde te willen maken aan ontbossing. Zijn dit loze beloftes of gaat er nu eindelijk iets veranderen?

Advena: ‘Ik denk dat er niks anders op zit dan hopen dat iedereen deze afspraken wel na gaat komen. Als er iets is wat ik deze week heb geleerd, is dat het omzetten van een voorstel in een plan van aanpak bijna onmogelijk is. Het feit dat zoveel landen samen hebben gewerkt en tot een plan met concrete maatregelen zijn gekomen is bijna een wonder te noemen.’

De Kiewit: ‘Ik ben het daar helemaal mee eens, maar blijf ook sceptisch. Eerst zien, dan geloven.’