Vijftien minuten lang vloog een raket van Nijmeegse studenten en onderzoekers op maandagochtend door de Zweedse lucht, tot aan de rand van de atmosfeer. In het Huygensgebouw volgden studenten en onderzoekers de lancering op de voet.

‘Een skypeverbinding aanleggen is moeilijker dan een raketlancering’, grapt astronoom Marc Klein Wolt in de videoconferentiezaal van het Huygensgebouw, waar zich op maandagochtend een vijftiental studenten en onderzoekers hebben verzameld. Na een tijdje verschijnen de Nederlandse studenten en onderzoekers in Zweden dan toch in beeld, naast het platform waar hun raket zal worden gelanceerd. In Esrange, vlakbij Kiruna in het noorden van Zweden, ligt sneeuw en is het koud, maar de lucht is helder: ideale omstandigheden voor een lancering.

De raket – officiële naam: PR3 Space – is het resultaat van een samenwerking van onderzoekers en studenten van de Radboud Universiteit en de TU Eindhoven. ‘Wij zijn het eerste Nederlandse project ooit dat geselecteerd werd om deel te nemen aan het Europese programma Rexus, een initiatief van de Zweedse, Duitse en Europese ruimtevaartorganisaties’, zegt Klein Wolt, die ook directeur is van het Radboud Radio Lab. ‘Daar mogen we trots op zijn: in Nijmegen doen we nog niet zo lang aan ruimtevaart. Sinds kort hebben we een instrument achter de maan hangen, maar dit is een belangrijke tweede stap.’

Doel van het project is om de positie van een raket met een soort gps zo nauwkeurig mogelijk te bepalen tijdens de gehele vlucht. ‘Zo kunnen we op een schaal van centimeters bepalen waar de raket is’, zegt student natuur- en sterrenkunde Simon Strähnz. Daarnaast experimenteren de onderzoekers op de raket met het meten van kosmische straling met telefooncamera’s.

Tollen

Op het scherm telt een klok af tot de lancering. Om de spanning weg te nemen, deelt iemand van het Radboud Radio Lab Team appelflappen uit aan de aanwezigen. ‘Ik vind dit nog altijd spannend’, zegt Klein Wolt. ‘Zeker voor onze studenten is dit bijzonder. De apparatuur die nu wordt getest, komt later van pas bij grote wetenschappelijke missies.’

Vijf, vier, drie twee, één, … Wanneer de raket van de grond opstijgt, klinkt er applaus in de conference room. ‘Wat ging dit snel, zeg’, zegt Klein Wolt bewonderend. De studenten in Zweden blijven er rustig onder. ‘Vreemd dat ze niet juichen. Het is wel een studentenproject, maar we testen technologie die we bij toekomstige ruimtevaartmissies willen gebruiken. Dat is toch niet niks.’

‘We testen technologie die we bij toekomstige ruimtevaartmissies willen gebruiken’

Op haar hoogste punt zweeft de raket 82,5 kilometer boven de aarde. Op het scherm in de conferenceroom zien we de beelden die de raket zelf maakt. ‘Hé, de aarde is toch rond’, grapt iemand. Nu de raket opnieuw naar beneden valt, begint ze te tollen. Een kwartier nadat de raket is opgestegen crasht ze neer, een dertig kilometer van de plaats waar ze werd gelanceerd. Dankzij een gps-zender kunnen de studenten hun raket terugvinden.

Trillingen

Volgens Klein Wolt is de lancering meer dan geslaagd. ‘De raket haalde een mooie hoogte. Het eerste deel van de lancering is het interessantste stuk, omdat er veel krachten en straling vanuit de atmosfeer bij komen kijken. Zo kan je zien wat er dan gebeurt. Daar kan je rekening mee houden bij een echte missie.’

Op de raket zaten drie zenders, maar één daarvan heeft het tijdens de lancering begeven. Dat hoeft volgens Klein Wolt geen probleem te zijn. ‘Mogelijk ging die stuk door de trillingen bij de lancering. Zulke leermomenten zijn waardevol voor de volgende keer.’