Miljoenen gaatjes, onder meer van veel patiënten in China, zijn er al gevuld met de techniek van tandarts-onderzoeker Jo Frencken. Onder het oog van de Chinese president Xi Jinping kreeg hij een onderscheiding.

Eén op zes: dat was de kans dat Jo Frencken, hoofdonderzoeker Internationale Mondgezondheid van het Radboudumc, zijn onderscheiding op 8 januari uit handen zou krijgen van de Chinese president. ‘Er waren zes prijzen voor internationale wetenschappers te verdelen, iedere onderzoeker kreeg hem uit handen van een andere hoogwaardigheidsbekleder. In mijn geval was dat een vice prime minister.’ Het mag de pret niet drukken: wie krijgt er nu in de Grote Volkszaal in Beijing, onder toeziend oog van de Chinese president, een erkenning voor zijn wetenschappelijk werk?

Frencken heeft zijn prijs verdiend aan de ontwikkeling van een speciale methode om gaatjes in het gebit te behandelen, genaamd Atraumatic Restorative Treatment (ART). De behandeling voorkomt ook gaatjes. Al sinds de jaren tachtig doet hij onderzoek naar deze methode, waarvoor – in tegenstelling tot de gangbare manier in Nederland – geen boor nodig is, en een spuit zelden gegeven wordt. De enige benodigdheden zijn zelfklevend cement en handgereedschap. Tien jaar geleden sloten Chinese collega’s zich bij het onderzoek van Frencken aan.

Ontwikkelingslanden
‘Het is een veelgebruikte methode in ontwikkelingslanden en rurale gebieden’, zegt Frencken. ‘Tegelijkertijd doet het niet onder voor de gangbare behandelingsmethode van Westerse tandartsen.’ Niet zo gek dus dat de methode in China zo populair is, en dat de Nijmeegse onderzoeker gelauwerd wordt voor zijn impact op de Chinese samenleving.

Hoe wijdverbreid de toepassing van Frencken en zijn collega’s is, merkte hij toen hij in oktober vorig jaar in Argentinië was. ‘Daar gaan teams van het ministerie de provincies in om te bekijken of ART wel wordt ingezet en daar waar nodig ondersteuning te geven. Op een lagere school waar ik op bezoek ging, beheersten alle acht tandartsen de techniek.’ Ook in Afrika hebben tandartsen er kennis van. ‘We hebben het dus zeker over miljoenen mensen bij wie zo hun gaatjes worden gedicht of bij wie gaatjes worden voorkomen.’

Angst
Groot voordeel is dat de boor achterwege blijft – een gereedschap dat veel patiënten angst inboezemt. Ook in Nederland wordt de techniek daarom wel gebruikt. Een kwart van de Nederlanders gaat immers met ‘knikkende knietjes’ naar de tandarts. Desalniettemin houden de meeste tandartsen vast aan een behandeling mét boor. ‘Omdat ze dat nu eenmaal gewend zijn’, aldus Frencken. / Mathijs Noij