Het kabinet wil het broeikasgas CO2 opslaan onder de zeebodem. Hoe dat moet, onderzoekt de Nijmeegse klimaatonderzoeker Heleen de Coninck met Schotse en Noorse collega’s.

Broeikasgas opslaan in lege olie- en gasvelden onder de zeebodem. Het Kabinet Rutte-III vindt het een goed idee. In het regeerakkoord staat het streven om in 2030 20 miljoen ton CO₂ per jaar op te slaan in oude gas- en olievelden onder de Noordzee.

Klimaatdoelstellingen

Voor de komende decennia kan CO₂-opslag inderdaad uitkomst bieden, zegt Heleen de Coninck, klimaatonderzoeker bij de afdeling Milieukunde. ‘Om de klimaatdoelstellingen te halen, moet er heel veel gebeuren: energiebesparing, duurzame energie opwekken, bomen aanplanten. Maar daar redden we het niet mee. Als we de industrie deels willen behouden en CO₂ uit de atmosfeer willen verwijderen, is het afvangen en opslaan van CO₂ onontbeerlijk.’

‘De technologie moeten we in veel gevallen nog aanpassen en in de praktijk testen’

Maar de grote vraag is: hoe gaan we dat doen? CO₂ genoeg: op dit moment stoot Nederland jaarlijks 160 tot 170 miljoen ton CO₂ uit. Het is alleen niet eenvoudig om het broeikasgas op te vangen. ‘De moeilijkste en duurste stap is het efficiënt afvangen van CO₂. Dat gaat met speciale installaties, maar bij sommige fabrieken is dat een grote opgave. De technologie moeten we in veel gevallen nog aanpassen en in de praktijk testen.’

Proef

De Coninck en haar collega’s nemen met Schotse en Noorse onderzoekers deel aan een project dat de permanente opslag van CO₂ onderzoekt en een proef voorbereidt. De Schotse haven Peterhead is een geschikte locatie voor CO₂-opslag, omdat er veel pijpleidingen aan land komen van oude olieplatforms. ‘De Schotse olievelden raken steeds leger. De vraag is nu hoe we die infrastructuur van de olie-industrie kunnen behouden voor de opslag van CO₂.’
De Schotten voeren in hun regio een haalbaarheidsstudie uit, De Coninck en haar team kijken of de resultaten ook bruikbaar zijn voor de regio Rotterdam. Net als Peterhead is de Rotterdamse haven aangesloten op olie- en gaspijpleidingen in de Noordzee. Collega’s van De Coninck van de afdeling Milieukunde gaan berekenen wat je bespaart aan milieueffecten als je die infrastructuur nog niet opruimt maar laat liggen en gebruikt voor de CO₂-opslag. Ze gaan ook kijken hoe belanghebbenden in het havengebied de overgang naar grootschalige CO₂-opslag ervaren.

‘10 miljoen ton moeten we zeker kunnen halen, maar 20, dan moet er echt nog een hoop gebeuren’

Of de beoogde 20 miljoen ton opslag per jaar in 2030 wordt gehaald, betwijfelt De Coninck. ‘10 miljoen ton moeten we zeker kunnen halen, maar 20, dan moet er echt nog een hoop gebeuren. Maar het is wel nodig. Als we onder 1,5 graad temperatuurstijging willen blijven, moeten we in 2050 op ongeveer nul uitstoot zitten.’

Concurrent

Wat niet meewerkt is het imago van CO₂-opslag. ‘Het is noodzakelijk kwaad. De parallel met vuil onder het tapijt vegen is makkelijk gemaakt, en daar lijkt het ook wel op’, zegt De Coninck. ‘Maar de industrie en de regering kunnen er niet omheen.’ Wat ook niet helpt is dat de minister van Economische zaken Eric Wiebes het geld voor de CO₂-opslag wil halen uit de pot die is bestemd voor duurzame energie. ‘Niet handig natuurlijk, om de CO₂-opslag concurrent te maken van de duurzame energie. Wat dan gebeurt is dat de duurzame energiewereld – terecht – bezwaar gaat maken, terwijl we alle medewerking om de CO₂-uitstoot te verlagen nodig hebben.’

Komende zomer verwacht De Coninck de eerste onderzoeksresultaten.