‘Niet iedereen voelt zich welkom op onze universiteit’
Rector Han van Krieken greep de viering van de 95e verjaardag van de Radboud Universiteit vandaag aan om kritisch in de spiegel te kijken over het open, gastvrije karakter van de universiteit. Want hoe welkom voelen studenten zich eigenlijk op de Nijmeegse campus?
Een bijzonder gezicht, donderdagmiddag in de Nijmeegse binnenstad, meestal het domein van mensen met boodschappentassen of cafébezoekers. Vandaag zijn het tientallen hoogleraren van de Radboud Universiteit die in toga door de Burchtstraat lopen. Ze passeren de terrassen op de Grote Markt en de HEMA, om vervolgens naar binnen te gaan bij de Stevenskerk.
Daar opent rector Han van Krieken de academische zitting, onderdeel van de viering van de 95e verjaardag van de universiteit. Op dezelfde plek was eerder vandaag de eucharistieviering, met Gerard de Korte, bisschop van ’s-Hertogenbosch.
‘We’ blijven immers een katholieke universiteit, een bijzondere status die Han van Krieken tijdens zijn Engelstalige toespraak benadrukt. ‘Ik ben er zeker van dat de oprichters van de universiteit trots zouden zijn als ze zien wat wij hebben bereikt voor de katholieke gemeenschap.’
Eerste generatie
De Radboud Universiteit heeft door middel van academisch onderwijs immers veel bijgedragen aan de emancipatie van de katholieke mens. Van Krieken: ‘De vier minister-presidenten die van deze universiteit kwamen, zijn misschien een voorbeeld van dat succes.’
Maar hoe emancipatoir is de Radboud Universiteit 95 jaar na oprichting? Nog altijd trekt Nijmegen meer eerste-generatie-studenten dan gemiddeld, vertelt Van Krieken. Studenten van wie de ouders niet op een universiteit hebben gestudeerd, melden zich blijkbaar relatief nog vaak op Campus Heyendaal.
Tijdens Radboud Ceremony ontvangen vier hoogleraren een eredoctoraat van de Radboud Universiteit. Het gaat om classicus en schrijfster Mary Beard, schrijver Jeroen Brouwers, filosoof en ‘militant atheïst’ Daniel Dennett en klimaatwetenschapper Stephen Pacala. Ook wordt er een Universiteitspenning uitgereikt en krijgt een student een onderscheiding.
‘Betekent dit dat wij een gastvrije, open universiteit zijn, waar iedereen zich thuis voelt?’ stelt Van Krieken de vraag aan zijn toehoorders in de Stevenskerk, om die daarna zelf te beantwoorden: ‘Nee, dat zijn we nog niet.’
Hij haalt een gesprek aan dat hij voerde met de ouders van een student tijdens de publieksdag Radboud Invites. Van Krieken hoorde dat hun moedertaal niet Nederlands was. Het echtpaar vertelde de rector dat hun zoon maar moeilijk vrienden kan maken met Nederlandse studenten en dat hij zich een buitenstaander voelt.
Excellentie
Dat gezegd hebbende, is vandaag bovenal een dag waarop mensen geëerd worden die hun omgeving, onderzoeksveld of de samenleving als geheel ten goede hebben veranderd. Van Krieken: ‘We vieren excellentie. Niet omdat alleen excellentie telt. Maar we bewonderen excellentie, omdat het ons inspireert om het beste uit onze talenten te halen.’
Niek schreef op 18 oktober 2018 om 18:25
Wanneer een student geen Nederlands spreekt is hij dus wanneer hij aankomt op een Nederlands universiteit een buitenstaander, aangezien het merendeel Nederlands is (nog wel althans). Is het dan niet voor de hand liggend dat het dan voor deze student moeilijker is om vrienden te maken dan bijvoorbeeld zijn Nederlandse medestudenten? Zou het niet naïef zijn van deze student wanneer hij deze ‘uitdaging’, die in het buitenland studeren voor zovelen is, niet bewust aangaat? Wanneer je als student de keuze maakt om in een ander land te gaan studeren, dan mag ik hopen dat dat een bewuste keuze is en dat die student zich dan enigszins bewust is van het feit dat het niet delen van een moedertaal én het (in veel gevallen zoals bij een Erasmusbeurs) meestal relatief korte verblijf in Nederland voor veel Nederlands studenten niet zoveel reden is om er een vriendschappelijke band mee op te bouwen. Iets dat uiteraard helemaal niet onmogelijk is: zelf heb ik als Nederlandse student enkele vriendschappen met buitenlands studenten. Dat is zonder meer verrijkend, maar het is mij ook duidelijk geworden dat een groot aantal medestudenten vooral op hun eigen eilandje zit en überhaupt weinig aandacht heeft voor andere studenten (ook voor hun Nederlands medestudenten). Het zal dus vooral de vraag zijn hoe en of dit (schijn-)probleem op te lossen is. De RU kan immers moeilijk Nederlandse studenten verplichten of betalen om eens in gesprek te gaan met internationale studenten. Wat ik ondertussen wel gesignaleerd heb is dat er in grote studentenhuizen waar voornamelijk buitenlandse studenten woonachtig zijn een grote sociale cohesie lijkt te zijn (maar daarin kan ik mij vergissen).
Wat bij dit soort (schijn-)problemen erg snel over het hoofd gezien lijkt te worden, is dat studenten in een levensfase zitten waarin zij op hun eigen benen moeten leren staan. Dat is moeilijk en brengt de nodige strubbelingen en tegenslagen met zich mee. Er ligt immers al de mogelijkheid te reflecteren op het nog korte leven dat al geleefd is en er moeten belangrijke keuzes gemaakt worden die de rest van het eigen leven in grote mate bepalen, om nog maar te zwijgen over de hormonen die in de adolescentie welig tieren en die maar wat graag de aandacht op het heden richten. Het studeren in het buitenland is wat betreft het leren staan op eigen benen voor velen een snelkookpan, aangezien je er in veel hogere mate helemaal op jezelf aangewezen bent. Het is een behoorlijk fundamentele vraag in hoeverre de universiteit zich daarmee moet bemoeien. De universiteit heeft bovendien al een zorgplicht: als studenten dreigen uit te vallen vanwege psychologische (of andere) klachten moet de universiteit ingrijpen. Wanneer bovengenoemde student er echt niet uitkomt, is de universiteit verplicht hem te helpen (ook al laat de psychologische hulpverlening aan onze universiteit volgens sommigen te wensen over).
Stijn van Uffelen schreef op 19 oktober 2018 om 17:56
Volgens mij lees je de tekst verkeerd. De student waar onze rector over spreekt is wel een Nederlander, maar de moedertaal van zijn ouders is niet Nederlands.
Japie Krekel schreef op 19 oktober 2018 om 10:19
Alles wat hierboven is gezegd. Plus;
Ik ken vele internationale studenten die wel vele Nederlandse vrienden hebben. Ook ken ken ik er die helemaal samenklonteren en helemaal niet met Nederlandse studenten omgaan.
Is het aan andere studenten deze mensen te helpen? Ik weet wel zeker van niet. Er zijn ongetwijfeld ook vele Nederlandse studenten die ‘het moeilijk vinden Nederlandse vrienden te maken’.
So what? Die ga je altijd houden.
Een universiteit is er om zo goed mogelijke verzieningen tot leren voor te leggen. Niet sociaal ook nog een duwtje te geven. Al ben ik benieuwd hoe lang het nog gaat duren voordat OOK de Radboud meegaat in die trend. Diversiteitscommissies is er al.
Anneke spierings schreef op 19 oktober 2018 om 13:56
Geachte lezer!heb al 15 maanden amerikaanse student on huis!heeft 1ste jaar veel meegemaakt maar is te trots om erover te praten op uni! 1ste jaar verkaaid! Nu nieuwe studie gestart! Zou gaarne eens bellen met iemand hierover want hij is wel intelligent genoeg!maar met wie?
Mar schreef op 25 oktober 2018 om 13:38
Deze post, met al z’n faux-redelijkheid was geschreven door een man van 83 en gebruikt nog net niet het woord ‘millenials’.