Ombudsfunctionaris Nancy Viellevoye gaat geen eigen onderzoek instellen naar rector Han van Krieken. Ze heeft immers geen aanwijzingen dat hij zich vaker schuldig heeft gemaakt aan seksueel grensoverschrijdend gedrag. Ze betreurt het dat de universiteit niet eerder, uit eigen beweging, openheid heeft gegeven over deze zaak.

Bent u betrokken bij de zaak rondom Han van Krieken?

‘Nee, ik hoor en lees erover maar heb hier geen rol in gespeeld.’

Wat zijn uw gedachten over deze casus?

‘Laat ik vooropstellen dat ik het heel jammer vind dat allerlei zaken van grensoverschrijdend gedrag momenteel op één hoop worden gegooid, terwijl er echt wel verschillen zitten in de gradaties van ernst. Waar de pyschologiehoogleraar zich schuldig aan heeft gemaakt is absoluut kwalijker dan de opmerkingen van Han van Krieken, hoezeer deze de dame in kwestie ook geraakt hebben. Maar omdat mensen de details niet kennen, maken ze geen onderscheid, dat kan ik ze niet kwalijk nemen.’

Gaat u een onderzoek starten naar deze zaak?

‘Nee, want alles is al uitgezocht en afgehandeld. Er zijn in de anderhalf jaar dat ik hier werk geen andere meldingen binnengekomen of bij mij bekend over het college van bestuur die aanleiding kunnen zijn voor een onderzoek. Deze zaak dateert uit 2017, er is destijds een officiële klacht ingediend door de betreffende vrouw, de klachtencommissie heeft die klacht gegrond verklaard en er is een deal gesloten tussen de universiteit en de vrouw.’

Met die deal bedoelt u de vaststellingsovereenkomst? Wat staat er in zo’n document?

‘Een vaststellingsovereenkomst is een afspraak die je maakt als de partijen er niet samen uitkomen. Liever zie je natuurlijk dat gesprekken of mediation ertoe leiden dat beide partijen wél verder kunnen, of dat de universiteit bijvoorbeeld een andere werkplek vindt voor de medewerkster. Een vaststellingsovereenkomst volgt als dat allemaal niet lukt. Dan krijgt iemand een geldbedrag en wordt het arbeidscontract beëindigd.’

Hoort bij zo’n overeenkomst ook een geheimhoudingsclausule?

‘Dat is vrij standaard bij een vaststellingsovereenkomst. Er staat in dat beide partijen niet met het voorval naar buiten treden en zich niet negatief over elkaar uitlaten.’

En als een van de partijen zich daar niet aan houdt? Wordt dan een boete opgelegd? De vrouw vroeg eerst na bij de raad van toezicht of ze naar buiten mocht treden met het verhaal.

‘De universiteit zou, als de vrouw zich niet aan de afspraak houdt, het geld in theorie kunnen terugvorderen. Maar de raad van toezicht heeft haar inderdaad toestemming gegeven om de kwestie openbaar te maken.’

U weet welke opmerkingen de rector heeft gemaakt?

‘Ja. En hij had ze natuurlijk nooit mogen maken, laat dat duidelijk zijn. Als iemand opmerkingen van een ander als grensoverschrijdend ervaart, is dat altijd betreurenswaardig. Hij had op dat moment direct zijn excuses moeten maken. Maar tegelijkertijd zitten we in een tijdperk waarin alles direct veroordeeld wordt, er is sprake van een afrekencultuur. Ik wil de zaak echt niet bagatelliseren, en iemand moet absoluut gecorrigeerd worden als hij over de schreef gaat, maar daarna moet je het er wel met elkaar over kunnen hebben. We moeten als samenleving, als universiteit, namelijk wel samen verder.’

Wat vindt u van de manier waarop de zaak is afgehandeld?

‘Ik vind het spijtig dat beide partijen elkaar niet hebben kunnen vinden. Dat gesprekken kennelijk niet hebben geleid tot genoegdoening. Nu zijn er alleen maar verliezers.’

Het is een oude casus, hoe zou u dit aanpakken als de klaagster zich nu bij u zou melden?

‘Ik zou in het geval van een al dan niet anonieme melding over een lid van het college van bestuur in gesprek gaan met het college en met de raad van toezicht. Ik zou willen weten wat de ernst is van het grensoverschrijdend gedrag. Is er sprake van een delict of een ernstige overschrijding? Zo ja, dan verandert alles. Zo niet, dan zou ik de rector en de vrouw bij elkaar brengen en indien noodzakelijk het gesprek begeleiden. Er moeten oprechte, doorleefde excuses worden gemaakt, ik zou de vrouw vragen wat ze nodig heeft om verder te kunnen. Het heeft altijd de voorkeur om dit soort zaken tussen mensen op te lossen, dat is het beste voor iedereen. Een officiële klachtenprocedure doet veel met mensen, dat is een ingewikkeld juridisch proces dat ook weer tot schade kan leiden.’

Zou u adviseren de zaak openbaar te maken?

‘Als de vrouw dat zou willen omdat het bijdraagt aan haar helingsproces, wel. Maar het moet dan wel direct gebeuren, niet jaren later. Ik vind het problematisch dat het toenmalige college en het toenmalige stichtingsbestuur deze zaak stil hebben gehouden, dat de officiële klacht in het jaarverslag van 2018 is weggelaten. Men is er gewoon overheen gestapt. Nu zie je dat het verhaal als een boemerang terugkomt. Ik heb al eerder gezegd dat een instelling als de universiteit gebaat is bij transparantie, daar moeten het college van bestuur en de raad van toezicht zich echt veel bewuster van zijn. Nu laat je de schijn bestaan dat dingen in de doofpot worden gestopt.’

Hoe verklaart u dat de vrouw na zes jaar nog steeds last heeft van de opmerkingen die de rector heeft gemaakt?

‘Daar kan alleen zij antwoord op geven. Maar het kan te maken hebben met een gevoel van onrechtvaardigheid. De rector is blijven zitten, terwijl zij geen baan meer had.’

Valt er nog iets te repareren?

‘Probeer het, zou ik zeggen. Vraag de vrouw wat zij nodig heeft om dit achter zich te laten. Dat de rector nu publiekelijk zijn excuses heeft gemaakt, is alvast goed.’

Gevallen van grensoverschrijdend gedrag blijven maar boven komen aan de Radboud Universiteit. We hadden een zaak bij filosofie, eentje rond een medewerker van de opleiding Artificial Intelligence, de pyschologiehoogleraar en nu de rector. Is het op een gegeven moment klaar denkt u?

‘Het zijn vooral casussen uit het verleden, ik hoop dat we bezig zijn met een grote opruimactie. Dat we op zeker moment kunnen zeggen: dat was een heftige tijd, maar we hebben ervan geleerd.’