Onderzoek afgerond: Paul Bakker wordt geen decaan en is voorlopig niet welkom op faculteit
-
Photography: Dick van Aalst
Hoogleraar Paul Bakker mag zich de komende maanden niet op zijn filosofiefaculteit vertonen en wordt geen decaan meer. Uit een onderzoek dat het college van bestuur instelde naar hem en naar de omgangsvormen op de faculteit, blijkt dat hij zich schuldig heeft gemaakt aan ‘ongepast handelen’.
Hoogleraar Paul Bakker mag het komende semester geen onderwijs geven en zich niet vertonen op de faculteit. Die maatregel heeft het college van bestuur woensdag bekendgemaakt. Het is een direct gevolg van een onderzoek dat het college van bestuur liet doen naar de omgangsvormen binnen de faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen (FFTR). Bakker zou afgelopen juli beginnen als decaan, maar het onderzoek gooide roet in het eten. Wat hij precies op zijn kerfstok heeft, wil collegelid Wilma de Koning niet zeggen. ‘We hebben vastgesteld dat er sprake is van ongepast handelen, en dat betreuren we voor alle betrokkenen’, drukt ze zich diplomatiek uit. Het decanaat zal hem in elk geval niet meer ten deel vallen.
Volgens De Koning kan ze niet verder op de zaak ingaan, omdat direct betrokkenen (waaronder de melders) hebben aangegeven dat ze niet willen dat bekend wordt wat er is gebeurd. Ook willen ze volgens haar anoniem blijven. ‘Dat respecteren wij.’ Het onderzoeksrapport, opgesteld door organisatieadviesbureau Berenschot, wordt om diezelfde reden niet openbaar gemaakt.
Vervolgonderzoek
De zaak begon in juni, toen het college van bestuur aankondigde een onderzoek te laten doen naar de sociale veiligheid en omgangsvormen binnen FFTR. Er waren ‘meerdere signalen uit meerdere bronnen over een paar personen’ binnengekomen, zo meldde het college toen. Of het seksuele intimidatie of andere ongewenste omgangsvormen betrof, wilden de bestuurders destijds niet aangeven. Ook nu onthoudt De Koning zich van commentaar. ‘Ik kan alleen zeggen dat het onderzoek bepaalde signalen heeft bevestigd.’ Of de meldingen uit de hoek van studenten of medewerkers komen, zegt ze niet. ‘Wel wil ik mijn waardering uitspreken voor de mensen die zich bij ons hebben gemeld.’ De betrokkenen is hulp aangeboden.
De enige naam die op straat ligt, is die van Paul Bakker, hoogleraar Filosofie van de Middeleeuwen en de Renaissance. Op de vraag of hij – ook al mag hij zich het komende half jaar niet fysiek of digitaal laten zien op de faculteit – wel mag aanblijven als hoogleraar, antwoordt ze: ‘Vooralsnog wel.’ De Koning laat weten dat het feit dat iemand ‘ongepast handelt’, niet betekent dat er juridische grondslag is om een arbeidscontract te beëindigen. Daarnaast komt er een vervolgonderzoek. ‘Het onderzoek van Berenschot heeft nieuwe vragen opgeroepen.’
Hoeveel andere personen betrokken zijn bij de zaak, houdt ze eveneens voor zich. ‘Met een aantal van hen is indringend gesproken.’ Of het daarbij blijft? Ook dat is afhankelijk van de uitkomsten van het vervolgonderzoek, aldus De Koning.
Kleinschaligheid
In 2019 liet de faculteit zelf een onderzoek doen naar de sociale veiligheid op de faculteit. Dat leidde tot een rapport (niet openbaar) en een plan van aanpak. ‘Samen met de faculteit gaan we dat nu uitvoeren.’ In een facultaire medewerkersenquête uit 2018 gaf 15,5 procent van de respondenten ook al aan dat ze ongewenst gedrag had meegemaakt. In 5,6 procentpunt ging het om seksuele intimidatie.
De huidige decaan van de faculteit, Christoph Lüthy, zei eerder tegen Vox dat FFTR een kleine, hechte faculteit is, die intensief kleinschalig onderwijs geeft. De intimiteit die soms lijkt te kunnen ontstaan bij een dergelijke kleinschaligheid zou waarschijnlijk een rol spelen in het onderzoek. ‘We werken veel volgens het meester-gezel-systeem met individuele begeleiding. Dat kan tot situaties leiden met sociale onveiligheid.’ Heldere regels over wat wel en niet mag, zijn er niet.’
Wilma de Koning meldt dat momenteel wordt gewerkt aan heldere regels. De universiteit was al bezig met een nieuwe aanpak naar aanleiding van de MeToo-discussie die een paar jaar geleden begon. Deze week worden gesprekken gevoerd met nieuw aan te stellen vertrouwenspersonen. ‘Als universiteit willen wij een veilige omgeving zijn voor alle studenten en medewerkers.’
Juist daarom, zegt ze, moet ze zo veel details voor zich houden. Wie een misstand meldt op de campus, moet kunnen rekenen op anonimiteit en bescherming. ‘Als college willen we wel transparant zijn over deze zaak, maar de transparantie waar de mensen op hopen, is een andere dan die wij kunnen geven.’
Paul Bakker laat telefonisch weten niet te willen reageren op het onderzoek en de maatregelen van het college van bestuur.
De vertrouwenspersonen van de Radboud Universiteit zijn hier te vinden.
Kay Vermeegen schreef op 20 september 2020 om 20:22
Gaat columnist PH neutraal zich ook nog verontschuldigen naar de slachtoffers dat hij het direct voor Bakker opnam, een man die werkt aan een faculteit waar 1 op 20 (!!) slachtoffer wordt van seksueel ongepast gedrag? En de Vox dat het die column publiceerde? Zou een pittige discussie over jullie eigen rol voeren op de volgende redactievergadering.
(Bericht aangepast om anonimiteit columnist te waarborgen.)
Pseudoniem schreef op 21 september 2020 om 20:51
Ben ook benieuwd of PH neutraal daar op terug komt in zijn volgende column.
K van Dijk schreef op 22 september 2020 om 23:46
Één op de 20 slachtoffer van sexueel ongepast gedrag (!!!)
Daar hoeft u geen uitroeptekens bij te plaatsen en te suggereren dat in deze faculteit hitsige, onaangepaste en testosteron gedreven mannen hun gang maar gaan. Dat is helaas het landelijke gemiddelde.
Doe er eens iets aan, zou ik zeggen, in plaats van hier steeds je grote gelijk te halen.
Student X schreef op 28 september 2020 om 14:31
Dat ongewenst gedrag haal ik niet uit het genoemde personeelsenquête van 2018 onder de link in dit artikel. De respons was in dit onderzoek overigens circa 50% van de aangeschreven medewerkers, en nergens lees ik dat melding is gemaakt van seksuele intimidatie.
Jillian Wegemans schreef op 21 september 2020 om 09:19
Op 29 juni plaatste Vox op haar website een column van de anonieme columnist PH-neutraal, waarin deze het ruimhartig opnam voor Paul Bakker. Nu is bekend geworden dat Bakker zich schuldig heeft gemaakt aan ongepast handelen. Geeft Vox toe dat zij door het plaatsen van de ongepaste column heeft bijgedragen aan het creëren van een onveilige sfeer op de campus, een sfeer waarin de hooggeplaatste daders op meer steun mogen rekenen dan de slachtoffers?
Ethicus schreef op 23 september 2020 om 14:03
Het spijt me, maar ik begrijp deze reacties niet echt. Ik ben het er volledig mee eens dat Bakker met zijn handelingen heeft bijgedragen aan een onveilige sfeer, om nog maar te zwijgen over de impact die zijn gedrag heeft (gehad) op de direct betrokkenen. Dit soort gedrag dient ten alle tijden veroordeeld en bestraft te worden. Laat ik dat voorop stellen.
Echter, ik vind het bijzonder ongepast om PH-neutraal nu opnieuw op zijn column aan te vallen. De strekking van het column was dat er zorgvuldig gekeken zou moeten worden wat er gebeurd is, alvorens mensen te veroordelen of voor de leeuwen te gooien. Dus nu blijkt dat Bakker inderdaad verkeerd/slecht gehandeld heeft is die veroordeling op zijn plaats.
Alleen, op het moment dat je claimt dat een columnist en VOX dit soort opinies en nuances niet zouden moeten mogen uiten of zouden mogen publiceren – dan sla je volgens mij de vrije dialoog en de zoektocht naar de waarheid dood.
Dus ja, de strijd tegen structurele sociale onveiligheid moet gevoerd worden en ja er moet meer rekening gehouden worden met de slachtoffers, maar niet ten kosten van een open gesprek en de vrije nieuwsvergaring en nieuwsuiting die op deze universitaire vrijplaats mogelijk zou moeten zijn.
Pieter schreef op 21 september 2020 om 20:29
Niet echt serieus te nemen als er geen aangifte is gedaan.
Angela Davids schreef op 22 september 2020 om 16:41
Dit kun je alleen zeggen als je geen enkele kennis hebt van hoe rechtszaken omtrent ongewenst gedrag, seksueel of anderzijds, verlopen. Aangifte loopt meestal op niets uit, ook omdat justitie en politie de zaken vertragen en frustreren (iets dat zij zelf ook toegeven). Bovendien zijn er bergen onderzoek naar hoe traumatisch zulke zaken voor slachtoffers zijn, en hoeveel psychologische en maatschappelijke schade het hen op de lange termijn kan berokkenen. Je reactie is simplistisch en onnodig kwetsend.
Pieter schreef op 23 september 2020 om 21:53
@Agela Davids
Mijn reactie is inderdaad simplistisch maar dat maakt hem niet minder waar. Rechtzaken omtrent ongewenst gedrag, seksueel of anderzijds, verlopen naar mijn ervaring niet anders dan andere rechtzaken. Het moet aangetoond kunnen worden dat de verdachte daadwerkelijk iets heeft misdaan. Dat kan inderdaad niet comfortabel zijn voor het slachtoffer.
Maar zie hier het alternatief. Een intern onderzoek zonder ook maar een schrijntje van transparantie. Voor zover wij weten kan dit onderzoek zijn geweest dat ze het woord geloven van een persoon over die van Paul Bakker. Of misschien vonden de mensen die het onderzoek hebben uitgevoerd Paul gewoon niet zo aardig.
Ik ben het principieel ermee oneens dat zulke harde vergrijpen intern worden afgehandeld en in de doofpot worden gestopt. We hebben namelijk al een heel mooi systeem bedacht en geïmplementeerd genaamd de rechtstaat.
Als het om een kwestie poging tot moord zou gaan (waarop een veel lagere straf staat dan op verkrachting) dan gaan we dat ook niet intern maar even uitzoeken zonder transparantie.
Marijn schreef op 6 december 2022 om 23:48
Aangifte doen tegen witte mannen van zekere leeftijd is als je eigen graf graven. Typisch een reactie van een witte man dit.