Kun je beter een wit of een zwart shirt dragen als je koel wilt blijven tijdens de Vierdaagse? Dat is een van de onderzoeken die fysioloog Maria Hopman en haar team gaan uitvoeren tijdens het wandelevenement.

Het is de vijftiende keer dat het Radboudumc een grootschalig onderzoek doet tijdens de Nijmeegse Vierdaagse. ‘We begonnen in 2007 naar aanleiding van de editie in 2006 die gestaakt werd vanwege een hittegolf’, vertelt Maria Hopman, hoogleraar Fysiologie bij het Radboudumc. In 2006 overleden twee deelnemers en raakten honderden wandelaars onwel door de extreme warmte.

De onderzoekers hebben in de afgelopen vijftien edities verschillende onderzoeken gedaan. Dit jaar keren ze terug naar de onderwerpen hart, vocht en hitte, maar dan met nieuwe invalshoeken.

Bedoeïenen

‘Vaak krijgen we de vraag wat koeler is, witte of zwarte kleding’, vertelt Maria Hopman. ‘Normaal adviseren we witte kleding omdat we denken dat de zon afketst op witte kleding. Maar er is ook ouder onderzoek dat zegt dat zwarte kleding beter koelt.’ Sommige bedoeïenen, een volk uit het Midden-Oosten, kiezen juist bewust voor zwarte kledij in de woestijn, weet Hopman.

Huid- en kerntemperatuur van wandelaars, afwisselend met zwarte en witte kleding aan, worden tijdens de wandeldagen gemeten. De onderzoekers hopen met de resultaten straks onderbouwd te kunnen adviseren om zwarte dan wel witte kleding te dragen.

Een ander onderzoek draait om de vochtbalans. Uit eerdere onderzoeken is gebleken hoe belangrijk het is om meer te drinken tijdens het wandelen van de Vierdaagse. Nu kijken de onderzoekers specifiek naar gebruikers van plaspillen. Deze medicatie bij hoge bloeddruk kan wellicht verminderd worden tijdens een hittegolf of inspanning. Hopman: ‘We willen weten of gebruikers van plaspillen op zo’n evenement, of in de hitte waarbij je veel moet drinken, niet al bij voorbaat op een achterstand staan en of je iets moet doen met de dosering.’

Hart- en vaatziekten

Het derde onderzoek van Hopman en collega’s loopt al een tijdje en wordt ook uitgevoerd rond hardloop- en wielerevenementen in Nijmegen. ‘Daarin onderzoeken we de stof troponine’, vertelt Hopman. ‘Dat is een eiwit dat na inspanning vrijkomt uit de hartspiercel. Het troponinegehalte verschilt per persoon na een inspanning. Door proefpersonen over meerdere jaren te volgen, willen we ontdekken of dit troponinegehalte een voorspellende waarde heeft voor hart- en vaatziekten. Is het bijvoorbeeld een indicatie voor beginnende hart- en vaatziekten of is het een normaal fysiologisch proces? En zijn er variaties bij de verschillende sporten?’

Aan het onderzoek rond de Vierdaagse doen 600 deelnemers mee. De Nijmeegse wetenschappers hopen op normaal zomerweer. Hopman: ‘Als het 18 graden is, komen we weinig te weten over hitte, maar bij een hittegolf kan het te extreem worden voor een representatief onderzoek, dus het liefst hebben we vier dagen dezelfde zomertemperatuur.’