Onderzoekers van de Radboud Universiteit gaan het erfrecht tegen het licht houden. Het doel? Ingrijpen en een aantal veranderingen afdwingen om erfgenamen beter te beschermen.   Op het moment komen veel mensen als gevolg van een erfenis in de schulden terecht. Het betreft dan bijvoorbeeld mensen die een huis erven en zich verslikken in de tijd die het duurt om het huis te verkopen – gemiddeld 23 maanden – en de erfbelasting. Want die belasting wordt, huis verkocht of niet, gewoon geheven en het kan om flinke bedragen gaan. Een kleine aanpassing, zoals het invoeren van een renteloos uitstel van betaling, zou mensen die hierdoor in de problemen komen van beweegruimte voorzien. Concreet Contact met de pers bracht het balletje aan het rollen. Een vraag van de NOS is aanleiding geweest voor een onderzoek onder de notarissen die lid zijn van het Netwerk Notarissen – 160 in totaal. CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt pikte dat op en stelde Kamervragen over de kwestie. Dat heeft Luciënne van der Geld, directeur van Netwerk Notarissen en parttime docent aan de Radboud Universiteit, vervolgens geprikkeld om samen met hoogleraar Privaatrecht Freek Schols onderzoek te gaan doen en de wet eens tegen het licht te houden. Het doel van het onderzoek is tweeledig: bekijken hoe andere systemen functioneren en een concreet voorstel tot verbetering doen. Zorgen Het is ongebruikelijk dat onderzoekers actief een wet proberen te repareren. Maar de huidige wetgeving, in 2003 ingevoerd, is vaker bekritiseerd. Werkt de wet niet goed? ‘Dat vind ik wat kort door de bocht. Van der Geld: ‘Een wet moet zich aan de praktijk vormen, de praktijk moet zich aan de wet aanpassen. Dat kost tijd. Maar we zien dat het op dit gebied in de praktijk niet goed loopt. Notarissen maken zich zorgen, daarom vinden we het tijd om aan de bel te trekken.’ Verantwoordelijk? Maar is het aanvaarden van een erfenis niet de keuze van een volwassen persoon, die verantwoordelijk is voor de genomen beslissing? En als de notaris de erfgenaam wil beschermen, kan dat dan niet door deze voor het aanvaarden van advies te voorzien? Van der Geld: ‘Terechte opmerkingen, maar dan ga je voorbij aan bepaalde eigenaardigheden. Zo stelt de wet dat je de erfenis accepteert door je daar naar te gedragen.’ Een voorbeeld? ‘Stel dat je bij de overledene in huis komt en een aanmaning vindt. Als je die rekening betaalt om te voorkomen dat er een deurwaarder op de stoep staat, geldt dat als aanvaarding van de erfenis. Dat is een van de vervelende kanten van het huidige systeem.’ / Mark Merks