Het moet anders met de medezeggenschap op de Radboud Universiteit. Dat schrijven leden van de voormalige commissie Erkennen en Waarderen in een open brief. Zij roepen op tot een alternatieve manier van medezeggenschap: een academische burgerraad.

‘Met het installeren van een burgerraad kan de Radboud Universiteit laten zien dat ze de inspraak van medewerkers serieus neemt.’ Dat is de boodschap van AI-wetenschapper Frank Léoné in een open brief aan het college van bestuur, die hij schreef met hoogleraren Paula Fikkert en Arnoud Lagendijk.

Vooral rondom het thema erkennen en waarderen valt er nog het nodige te winnen wat betreft de inspraak van medewerkers, concluderen Léoné, Fikkert en Lagendijk. De drie voormalig leden van de inmiddels opgeheven commissie Erkennen en Waarderen van de Radboud Universiteit willen daar verandering in brengen met een aanvullende burgerraad.

R100

In hun brief noemen de auteurs de academische burgerraad de ‘R100′, verwijzend naar het aantal leden van de raad én de leeftijd van de universiteit. De R100 behandelt thema’s rondom erkennen en waarderen die te gevoelig of controversieel zijn voor de bestaande medezeggenschapsraden. De burgerraad functioneert op dit thema dus als een aanvullend adviesorgaan.

Medewerkers worden op basis van loting tot de R100 toegelaten. Daarbij moet er voldoende diversiteit binnen de groep zijn wat betreft functie, faculteit en geslacht. ‘In de R100 zit dus een breed scala aan werknemers met uiteenlopende perspectieven die in een veilige, onafhankelijke sfeer tot een breed gedragen advies kunnen komen’, vertelt Léoné.

‘In de R100 zit dus een breed scala aan werknemers met uiteenlopende perspectieven’

Het advies dat uit de R100 moet komen, belandt op het bureau van besturen en zou de leidraad moeten worden voor nieuw beleid. Wil het college van bestuur het advies niet overnemen, dan moet ze dit publiekelijk kunnen onderbouwen, is het idee.

Het resultaat van de R100? Een gedeelde verantwoordelijkheid onder werknemers, een breed gedragen voorstel om het beleid te verbeteren én verhoogde betrokkenheid – waar het nu volgens de initiatiefnemers op de Radboud Universiteit aan schort.

Menselijke maat

Het zou een behoorlijke koerswijziging betekenen voor de besluitvorming op de universiteit. Volgens de briefschrijvers betekent hun plan dat meer perspectieven worden meegenomen in het beleid. ‘Nu bestaat de kans dat prangende maar precaire kwesties liever worden vermeden dan aangepakt. Want wat voor de één een prangende kwestie is, hoeft dat voor een ander helemaal niet te zijn. De mensen die daarover nu praten ervaren een relatief klein deel van de problemen, maar zijn tegelijkertijd een groot deel van de oplossing’, stelt Léoné .

Volgens Léoné is het gros van de gevestigde wetenschappers gewend nadruk te leggen op een onderzoekscarrière en competitie. Er is te weinig aandacht voor onderwijs, samenwerking en bovenal: de menselijke maat. ‘Dat wil zeggen: aandacht voor de enorme werkdruk, diversiteit, inclusie en veiligheid. Promovendi, postdocs en docenten zijn daarvan de dupe.’

Aanspreekcultuur 

De Radboud Universiteit voert per faculteit een ander Erkennen en Waarderen-beleid uit. Het risico bestaat volgens Léoné dat gevoelige kwesties daardoor het ondergeschoven kindje worden, omdat de desbetreffende faculteit problemen afdoet als ‘niet aan de orde’. Met als gevolg dat gevoelige thema’s zoals de kwaliteit van leiderschap en de veiligheid op de werkvloer moeilijk bespreekbaar blijven.

Een cultuuromslag is daarom hard nodig, vindt Léoné . Het allerbelangrijkst: de aanspreekcultuur aanpakken. ‘Nu is commentaar vaak glashard, zonder dat rekening wordt gehouden met emoties. Ook is het heel moeilijk om open feedback te geven aan leidinggevenden en collega’s omdat de sfeer daarvoor niet veilig genoeg is.’

Een overkoepelende R100, waar perspectieven van alle lagen samenkomen, kan dit bespreekbaar maken en hopelijk wat aan doen.

Update: In een eerdere versie van dit artikel stond dat het drietal in hun open brief schreef dat het ‘code rood is voor de medezeggenschap op de Radboud Universiteit’. Dit staat echter niet in de brief.