‘Ongeschikte geneeskundestudenten moeten sneller weg’
-
Foto ter illustratie, de personen op de foto spelen geen rol in dit verhaal. Foto: Dick van Aalst
Nog steeds krijgen sommige studenten geneeskunde een diploma “dat ze niet verdienen”, schrijven de examencommissies van de acht opleidingen geneeskunde. Ze willen disfunctionerende studenten makkelijker kunnen wegsturen. In Nijmegen hebben ze inmiddels een ander instrument in het leven geroepen om studenten bij slecht gedrag de deur te kunnen wijzen.
Opleidingen geneeskunde zien studenten “die beter geen arts kunnen worden”, maar hebben niet altijd de mogelijkheid om ze uit de opleiding te zetten, schrijven de acht examencommissies in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG).
Het gaat om studenten die onprofessioneel gedrag vertonen en de veiligheid van patiënten daarmee in gevaar brengen. Uit onderzoek blijkt dat “zulke studenten later vaker in aanraking komen met het tuchtrecht”.
‘Pedopartij’
Sinds 2010 kunnen opleidingen van hogescholen en universiteiten een student weigeren of verwijderen als die “door zijn gedragingen of uitlatingen” ongeschikt blijkt voor het beroep. Daar heeft minister Plasterk destijds voor gezorgd.
De directe aanleiding was een pedofiel die in 2007 pedagogische wetenschappen wilde studeren. Deze man was secretaris van de Partij voor Naastenliefde, Vrijheid en Diversiteit, ook wel bekend als de ‘pedopartij’. Met juridisch kunst- en vliegwerk weigerden drie universiteiten hem de toelating. Plasterk wilde steviger grond geven aan zulke weigeringen.
De opleidingen geneeskunde maakten vervolgens hun eigen iudicium abeundi-regeling (IA-regeling). In 2015 gebruikten ze die voor het eerst, toen een geneeskundestudent seksueel getinte berichten verstuurde aan een 15-jarige patiënte en haar moeder.
Strenge eisen
Toch werkt de IA-regeling volgens de commissies in de praktijk vaak niet, omdat de wettelijke eisen te streng zijn. Er moet onder meer worden aangetoond dat de studenten anderen in gevaar brengen. “Maar als er aanwijzingen zijn dat een student een gevaar zou kunnen vormen, laat je diegene niet met een patiënt alleen”, legt klinisch geneticus Fred Petrij en voorzitter van de examencommissie van het Erasmus MC het probleem uit.
Daarbij zou de procedure complex zijn en “kost het examencommissies zoveel tijd en energie dat ze er vaak niet eens aan beginnen”. De IA-regeling is in ruim tien jaar tijd drie keer succesvol ingezet, terwijl er bij elke geneeskundefaculteit volgens schattingen ten minste twee ongeschikte studenten rondlopen. “Het is min of meer wachten tot ze een misstap begaan die groot genoeg is om het IA wél te kunnen inzetten”, schrijven de examencommissies.
Ook tijdens het lopen van coschappen kan onprofessioneel gedrag niet altijd hard gemaakt worden. Studenten komen volgens de commissies vaak weg met een genadezesje omdat de arts het “te druk heeft” om de student goed te beoordelen of “geen tijd heeft voor de enorme administratieve rompslomp die met het geven van een onvoldoende gepaard gaat”.
Patiëntveiligheid
De examencommissies willen de IA-regeling nu verruimen. De inschatting van begeleiders dat een student niet alleen bij een patiënt gelaten kan worden, zou volgens hen hetzelfde gewicht moeten krijgen als een situatie waarin de patiëntveiligheid daadwerkelijk wordt geschonden. Ook pleiten ze voor een portfolio Professioneel Gedrag – een soort Verklaring Omtrent het Gedrag – dat met de student meegaat, ook als die van universiteit wisselt.
Het Nijmeegse model
‘Uit frustratie’ met de IA-regeling besloot de Nijmeegse geneeskundeopleiding het anders aan te pakken, vertelt Ronald Goorden, secretaris van de examencommissie van het Radboudumc, aan het NTvG. In de Onderwijs- en Examenregeling (OER) is vastgelegd dat Nijmeegse studenten elk coschap slechts een keer mogen herkansen. Op die manier werd in 2018 een disfunctionerende student een derde toetsmogelijkheid voor een coschap onthouden, zonder de inzet van het IA. Sommige examencommissies zien dat als een doorbraak, vertellen zij aan NTvG – Rotterdam en Leiden hanteren tegenwoordig ook dit Nijmeegse model. Andere instellingen lopen echter tegen problemen aan. Aan de VU Amsterdam heeft de universiteit bepaald dat het recht op onderwijs zwaarder weegt dan het stoppen van ongeschikte studenten; daar zijn ze daarom nog afhankelijk van de IA-regeling. (Vox)
L.J. Lekkerkerk (Hans) schreef op 9 juni 2022 om 12:19
Voorkomen is beter dan genezen?
Hopelijk besteedt de beroepsgroep ook aandacht aan het vertrek van artsen (vanaf basisarts t/m specialisten) die zeer geschikt zijn als arts, maar die een betere balans tussen werk en privé willen. De werkdruk is te hoog en dat levert vermoedelijk een veelvoud aan problemen (gemiste/foute diagnoses door oververmoeidheid) op t.o.v. de denkbare problemen die de genoemde 8×2=16 potentiële probleemartsen op zouden kunnen leveren.
I.Follender schreef op 9 juni 2022 om 16:26
Na jaren lange ervaring als verpleegkundig hoofd van een operatieafdeling in een academisch ziekenhuis, pleit ik er ook voor dat bij onbekwaamheid of onkunde.
in de medische studie geadviseerd wordt aan studenten, om geen arts te worden,
De hoeveelheid “ onbekwame” arts studenten die ik voor bij zag komen en mi een gevaar voor de patiënt waren vond ik verontrustend.
Vaak dacht ik, “arme patiënt, als je deze prutser aan je bed krijgt.
Het heeft mij altijd verbaast dat daar kennelijk geen toezicht op is tijdens de studie, of dat opleiders zo’n advies niet durven te geven.
Ilse schreef op 29 december 2022 om 16:02
Onbekwame studenten? Een student begint altijd onbekwaam. Ooit een baby gezien die vanaf het moment dat de navelstreng wordt doorgeknipt kan auto rijden? Na Bachelor jaar 3 wist ik net het verschil tussen, jazeker, een B- en een T-lymfocyt. Echter, wat de natural killer cellen deden wist ik niet. Waarom de neutrofiel alles behalve zichzelf kapotmaakt, is tot op de dag van vandaag een groot vraagteken. Zelfs de prof wist het niet toen ik hierom vraag.
Hetzelfde geldt voor een beginnende AIOS chirurgie die vaatchirurg wil worden. Allemaal prutsers die het in 99% van de gevallen in zich hebben een goede, verantwoordelijke arts te worden.
En ik straks als klinische geneticus: na de biologie lessen op de middelbare school doe ik een roep om de werking van de microscoop in het masterpakket op te nemen. Help!
Ik vind wel dat een student of A(N)IOS moet kunnen aangeven hoe bekwaam hij zich voelt en wat hij nodig heeft. Echter, het is dan aan de supervisor om hier adequaat op te reageren en handelen.
PS. Als studenten zodanig onder druk staan dat ze maar één herkansing hebben, en het moeten halen, dan is ‘nooit geschoten altijd mis’. En schieten zonder schietles zou ik nooit aanbevelen. Het is hier mijns inziens de taak van de universiteit om met de leerling om de tafel te gaan en deze te stimuleren het maximale uit zichzelf te halen met passende begeleiding (‘personal education’)–> wees het toonbeeld van persoonlijk leiderschap, geen spion in de collegezaal die de schutters van de examencommissie zal inseinen.
Menselijkheid en ontwikkeling begint al met al bij de universiteit zelf.
Sanne schreef op 30 december 2022 om 10:43
@Ilse: prachtig geschreven en volledig mee eens! Tussen een overvloedige oogst zullen altijd wat rotte appels zitten. Klinische genetici moeten straks zeker niet gaan bijdragen aan het aflezen van het genoom om de ‘mate van geschiktheid om te dokteren’ vast te stellen, zoals hierboven bijna wordt gesteld. Immers: er is iets gloeiend mis als de helft van de oogst rot blijkt te zijn. – Doet me denken aan WOII: Arisch? Niet-Arisch?
En: als de arts het te druk heeft om de student goed te beoordelen of voor belangrijke administratie gericht op patiëntenveiligheid, dan zal er ookgegarandeerd onvoldoende tijd zijn om de student goed te begeleiden in zijn klim naar zijn bul. Immers: met een goede begeleiding is een goede beoordeling toch niet meer zo moeilijk. –> ‘Vraagtekens, vraagtekens’
En ja: ook ik hoorde vanaf interne geneeskunde (episode 1 nota bene) ‘geen tijd, geen tijd’. Uiteindelijk trok de pas uit de collegebanken gekomen basisarts de ANIOS aan haar jas: ze wil feedback.
Deze nieuwe basisarts had mij daarvoor in 10 minuten uitleg gegeven over de ontslagbrief en daar heb ik tot de dag van vandaag veel profijt van. In de overige coschappen hoorde ik dat ik nette ontslagbrieven kan maken en werd dit mijn taak. Dankzij deze topbasisarts wiens stimulans ik nooit zal vergeten!
Echter: vaak dacht ik ook–> waar heeft de uni nou 240 euro voor betaald deze week?! Niet aan mijn onderwijs in elk geval! Vermoedelijk wel aan mijn ontspanning gezien ik te frequent bij de Star Bucks een nieuwe koffie kon uitproberen. Dat was al een 3 jaar durend onderzoek op zich!
In vele coschappen had ik met mijn hippe kapsel en coole studentenverhalen de show kunnen stelen en hiermee alleen al een ‘genadezesje’ binnen kunnen halen. Maar geen zorgen: ik heb elk coschap desondanks tot in de puntjes voorbereid. Plichtsgetrouw voor mijn huidige patiënten. – Ook met dagelijks Star Bucks kom je er!
Let er met de één herkansing regeling wel op dat sommige studenten straks op een zwak punt zullen uitstromen.. Er zijn prima internisten die niet zullen stoppen met puzzelen totdat ze hebben ontdekt dat je.ziekte van Glanzmann hebt, maar de thuis niet eens een draad in een naald kunnen krijgen, laat staan dat ze een wond dichthechten.
Al met al: kijk naar de student en zijn/haar capaciteiten en zijn/haar reeds afgelegde weg. ‘Geschikt of ongeschikt’ is wel zeer kort door de bocht (dat is te vergelijken met een wetsbundel waarin elke wet is samengevat in één woord).
Sta achter de jaarlijkse bloesemboom en stimuleer ze. Wees de coach en een voorbeeld voor uw studenten! Werk samen in plaats van angst en onrust te zaaien. Dat leidt namelijk automatisch tot rotte appels die voor ontplooiing met een burn-out uit de boom vallen.