Een nieuwe Duitse wet maakt het misschien onmogelijk voor studenten die psychologie aan de Radboud Universiteit studeren om psychotherapeut te worden in Duitsland. Dit is een ramp voor Duitse studenten in Nijmegen. ‘Er is veel onzekerheid.’

Er zijn twee constanten aan de Radboud Universiteit: bij verkiezingen stemt de campus links en als je een Duitse student ontmoet, is de kans groot dat hij of zij psychologie studeert. Honderden Duitse studenten (zie kader) steken ieder jaar de grens over om aan de lastige selectievoorwaarden van de bachelor psychologie in hun eigen land te ontsnappen – velen hebben de bedoeling om na hun studie terug te keren naar Duitsland om psychotherapeut te worden. Een nieuwe Duitse wet kan ervoor zorgen dat dit in de toekomst onmogelijk is.

De reden is een hervorming van het Duitse psychotherapiesysteem. De hervorming, die in 2020 is ingegaan, bestond uit nieuwe eisen voor studenten die zich willen kwalificeren voor een Duitse master psychotherapie: om in Duitsland te beginnen aan het traject om psychotherapeut te worden, moeten bachelorstudenten een bachelor afronden in psychotherapie of psychologie met een uitgebreide klinische focus. Psychologiebachelors die het oude model volgen – zoals de bachelor Psychologie aan de Radboud Universiteit – voldoen dus waarschijnlijk niet aan de eisen. Alle studenten die gestart zijn met hun studies na 1 september 2020 vallen onder deze wet. (Voor meer informatie, zie de samenvatting van de Köln-Bonn Akademie für Psychotherapie en de officiële verklaring van het Bundesministerium für Gesundheit, red.)

Getroffen studenten

‘Ik ben erg teleurgesteld’, zegt Anna Brinckmann, een Duitse tweedejaars psychologiestudente aan de Radboud Universiteit. ‘Maar ik ben vooral boos op mezelf dat ik niet beter naar de wet heb gekeken toen ik aan mijn studie begon. Ik wist dat er iets was veranderd voordat ik me inschreef, maar niemand begreep echt wat voor gevolgen dit zou hebben voor ons.’ Ondanks het probleem heeft Brinckmann geen spijt van haar studie aan de Radboud Universiteit. ‘Ik vind het psychologieprogramma echt leuk. Maar mijn hele familie woont in Duitsland, dus ik wil vroeg of laat wel terug verhuizen.’

‘Niemand begreep echt wat voor gevolgen dit zou hebben voor ons’

Brinckmann probeert positief te blijven over de toekomst: ‘Sommige dagen ben ik optimistisch en hoop ik dat alles goedkomt. Maar realistisch gezien denk ik dat het moeilijk wordt om psychotherapeut in Duitsland te worden met mijn diploma. Misschien wel onmogelijk.’ Voor nu probeert Brinckmann, zoals veel medestudenten, grip te krijgen op de situatie. ‘Er is veel onzekerheid over de consequenties van de wet. Ik denk dat we onszelf moeten organiseren en meer aandacht moeten schenken aan het probleem. Vooral voor toekomstige studenten, zodat zij weten dat er een probleem kan zijn.’

Reactie van de universiteit

Volgens Maartje Zijlmans, studiecoördinator van het psychologieprogramma aan de Radboud Universiteit, is de universiteit al een tijdje op de hoogte van dit probleem. (Lees je dit stuk op een universiteitscomputer? Zie dan deze link.) ‘Aan het begin van 2021 hadden we verschillende besprekingen met andere universiteiten in het oosten van Nederland om te bekijken wat deze veranderingen zouden betekenen voor onze huidige en toekomstige studenten.’

Volgens Zijlmans blijft het onduidelijk of de veranderende eisen om psychotherapeut in Duitsland te worden een effect zullen hebben op het aantal aanmeldingen op de lange termijn. Voor nu zijn de aantallen stabiel gebleven. ‘We hebben hier vragen over gekregen tijdens de open bachelordag, maar er is geen indicatie dat het aantal aanmeldingen is gedaald voor het komende jaar.’ Een reden daarvoor, zegt Zijlmans, kan zijn dat je met een psychologiebachelor nog zoveel andere baanmogelijkheden hebt.

Collectieve actie

De Duitse tweedejaars psychologiestudenten aan de Radboud Universiteit komen al samen om informatie te delen in een WhatsApp groep. Een van de studenten verantwoordelijk voor een groot deel van de communicatie is Valerio La Mendola: ‘We hebben nu ongeveer zeventig mensen in de groep die op zoek zijn naar antwoorden. Er is veel doemdenken, maar we hopen op het beste en bereiden ons voor op het ergste.’

‘We hopen op het beste en bereiden ons voor op het ergste’

Als EU-burger heeft La Mendola ook vragen over het besluit van Duitsland: ‘Het doel van het Bolognaproces was de vrije beweging van studenten in de Europese Unie. Als Duitsland het voor buitenlandse psychologiestudenten plots onmogelijk maakt om hun diploma om te zetten, zou dat erg discriminerend zijn.’ La Mendola denkt niet dat de Radboud Universiteit verantwoordelijk is om de Duitse studenten te helpen om naar huis te gaan, maar hij heeft de studieadviseur wel om hulp gevraagd: ‘Als we volgend jaar een paar gratis keuzevakken aan een Duitse universiteit kunnen volgen, dan hebben we misschien een kans om toegelaten te worden tot de Duitse master. Maar het is nog niet duidelijk of de Radboud Universiteit dat toestaat.’

Er is nog veel onzekerheid over de nieuwe Duitse wet en wat die betekent voor Radboudstudenten, legt Zijlmans uit. De universiteit informeert studenten over ontwikkelingen via de website (zie de link bovenin) en via informatiesessies. En als het over de toekomst van psychologie in Nijmegen gaat? Zijlmans: ‘We houden de ontwikkelingen in het traject van de psychotherapeut in de gaten en informeren de studenten naar behoren.’