Van Jos Schrijnen tot Theo Engelen. In de Senaatszaal van de Radboud Universiteit hebben alle  oud-rectors – allemaal mannen – een geschilderd portret. De zaal ziet er binnenkort heel anders uit: kunstenaar Lara Schnitger gaat op eigen wijze ook de vrouwen van de universiteit een plek geven op de wanden.

Een jaar of twee geleden had  toenmalig letterendecaan Margot van Mulken een cursus in de Aula van de universiteit. De cursisten bestonden niet alleen uit Nijmeegse universiteitsmedewerkers, maar ook uit ‘mensen van buiten’. Enigszins beschaamd verwelkomde Van Mulken die mensen in de statige Senaatszaal.

Tientallen deftige heren

Reden van haar ongemak: vanaf de wanden staarden tientallen deftige heren – de oud-rectors van de Radboud Universiteit – de zaal in. Oké, sinds 2016 hangt eronder ook een foto met alle vrouwelijke hoogleraren van de universiteit, maar dat is toch een beetje een schaamfoto, vindt Van Mulken. Die foto accentueert eerder de mannelijke dominantie in de zaal, dan dat die voor balans zorgt.

‘Omdat die mensen van buiten erbij waren’, zegt Van Mulken, ‘keek ik met de ogen van een buitenstaander naar de zaal, en dan is het wel opvallend, al die mannen. Het is de geschiedenis van onze universiteit, maar het voelde ook ongemakkelijk. Je wilt toch uitstralen: iedereen zou hier tussen kunnen hangen. Dat was nu niet het geval.’

Samen met Lutgarde Buydens – haar collega van de bètafaculteit – stapte Van Mulken naar het college van bestuur. De bestuurders in het Berchmanianum bleken gevoelig voor de grieven van de twee vrouwelijke decanen.

Make-over

Na enkele sessies met onder andere de kunstcommissie van de universiteit, pedel Nico Bouwman en historicus Jan Brabers besloot het college de Amerikaans-Nederlandse kunstenaar Lara Schnitger de opdracht te geven om de zaal een make-over te geven.

Schnitger is daar het afgelopen jaar druk mee geweest. Op 18 oktober, de dag na de honderdste verjaardag van de universiteit én rectoraatsoverdracht, wordt de nieuwe Senaatszaal onthuld.

‘We moeten niet doen alsof de vrouwen hier al honderd jaar aan de macht zijn’

Het kunstwerk, dat Alma Mater Carolina gaat heten, bestaat uit linnen doeken, waarop met behulp van sjablonen de portretten van vrouwelijke emeriti-hoogleraren zijn vastgelegd. Die artistieke portretten komen chronologisch tussen de traditionele portretten van de rectoren te hangen. Welke vrouwelijke emeriti worden getoond, is nog niet bekend. De faculteiten mochten daar kandidaten voor aandragen.

Open plekken

Volgens Margot van Mulken is de transformatie van de Senaatszaal een hele verbetering. ‘Het aardige is dat we de geschiedenis van de universiteit niet wegpoetsen. We moeten niet doen alsof de vrouwen hier op de universiteit al honderd jaar aan de macht zijn. Maar ze hebben wel een belangrijke rol gespeeld.’

Tegelijkertijd is de voormalige decaan zich ervan bewust dat het nieuwe kunstwerk nog altijd niet toereikend is om de diversiteit in al haar facetten te etaleren. ‘Dit kunstwerk spitst zich toe op de verhouding tussen mannen en vrouwen.’ Diversiteit is natuurlijk breder dan dat. ‘Er hangen geen portiers, UD’s of studenten. Het oogt ook allemaal nogal wit – daarom is het goed dat er nog een paar open plekken zijn.’

Het kunstwerk laat bewust ruimte vrij op de muur. Dat moet ook wel, om toekomstige rectoren een plek te kunnen bieden. Maar er schuilt ook symboliek in, volgens Van Mulken. ‘Met die lege ruimte straalt het kunstwerk uit: het is nog niet klaar. We zijn er nog niet.’

Van 19 oktober tot en met 27 oktober is de Senaatszaal open voor bezichtiging van het kunstwerk. Dat kan op werkdagen van 09.00 tot 17.00 uur.