Na festivals met een zware bass of een nachtje stappen in een kroeg met luide muziek krijgen jongeren steeds vaker te maken met permanente tinnitus of oorsuizen. Het overkwam ook studentes Marlein Nijhuis en Sophie van Dijk. ‘Ik ga nooit meer zonder oordoppen uit.’

Na haar zomervakantie in de bergen van Zuid-Afrika in 2022 kreeg studente International Business Administration Marlein Nijhuis (19) last van oorsuizen. ‘In de bergen zitten je oren de hele tijd dicht door de hoogte. Dan kan je je neus klaren, zodat je oren weer opengaan. Ik denk dat ik dat te hard en te vaak gedaan heb, waardoor er een perforatie in mijn trommelvlies is ontstaan. Nadien nam ik ook nog twee lange vluchten naar huis, waarna ik echt een ruis in mijn oor kreeg. Op de achtergrond hoor ik nu een hoge toon, een soort van piep.’

Bij Sophie van Dijk (19), die verpleegkunde studeert, begon een vergelijkbare piep na een avond stappen in Nijmegen. ‘Ik was vorig jaar oktober een keer uit in café TweeKeerBellen. Daar hangen de boxen erg laag en staat de muziek best hard. Ik stond toen echt naast de boxen en droeg geen oordopjes, wat ook niet slim was. De volgende ochtend werd ik wakker met een piep in mijn oor. Ik dacht nog: ‘dat zal wel weggaan. Maar dat is helaas nooit gebeurd.’

Kapotte haarcellen

‘Tinnitus is een eigen waarneming van een piepend geluid dat meestal niet te objectiveren is door anderen’, legt Henri Marres, KNO-arts bij het Radboudumc, uit. ‘Het kan zijn dat je denkt dat je het hoort of dat het zelfs zo in je hersenschors (het gebied in de hersenen dat informatie vanuit de rest van het lichaam ontvangt en verwerkt, red.) beleefd wordt.’

Meestal zijn kapotte haarcellen de oorzaak van het oorsuizen. Geluid wordt door de haarcellen in het slakkenhuis – een onderdeel van het binnenoor – namelijk omgezet in elektrische impulsen die weer naar de hersenen gaan. Als de haarcellen dan kapot zijn, is er een foutieve verwerking van het geluid. ‘Dit kan leiden tot oorsuizen’, aldus Marres. Volgens de KNO-arts zijn er twee grote factoren waardoor tinnitus kan ontstaan. De eerste is door medicatie bij bijvoorbeeld chemotherapie, de tweede door lawaaitrauma. ‘Daardoor kunnen de haarcellen kapotgaan en die kunnen niet meer hersteld worden, waardoor er permanente gehoorschade ontstaat.’

‘Het volume gaat omlaag en mensen worden gewezen op het gebruik van goede gehoorbescherming. Dat zijn mooie stappen voorwaarts’

Anderhalf jaar geleden is er alarm geslagen door audiologen omdat het aantal jongeren met tinnitus snel aan het toenemen was. Ze vreesden voor een golf aan patiënten als de overheid niet op tijd zou ingrijpen. ‘Dat heeft er wel voor gezorgd dat er meer aandacht is gekomen voor het probleem’, vertelt Marres.

Op 6 december 2023 hebben de Koninklijke Horeca Nederland en geluidstechnici zich aangesloten bij het convenant preventie gehoorschade. ‘Dit houdt in dat mensen zich gaan inspannen om de geluidschade in alle horecagelegenheden zo beperkt mogelijk te houden’, aldus de KNO-arts. ‘Het volume gaat omlaag en mensen worden gewezen op het gebruik van goede gehoorbescherming. Dat zijn echt mooie stappen voorwaarts.’

Horrorverhalen

De impact van tinnitus op het sociale leven van Nijhuis en Van Dijk is groot. ‘Omdat ik er nu veel meer op let, merk je dat je op veel plekken gehoorschade kan oplopen’, vertelt Nijhuis. ‘Zo neem ik bijvoorbeeld ook naar het voetbalstadion oordoppen mee, omdat daar erg veel lawaai gemaakt wordt. Als ik dat niet zou doen, kan ik daar de volgende dag al veel last van krijgen.’

Bij Van Dijk waren vooral de eerste dagen na het ontstaan van de klachten het moeilijst. ‘Ik was in paniek omdat ik alleen maar van die horrorverhalen had gehoord. Ik kwam mijn bed niet uit en lag er alleen maar over na te denken. Na een paar dagen kwam ik erachter dat dat ook echt niet werkte, afleiding hielp juist erg. Toen ben ik dus weer leuke dingen gaan doen met vrienden.’

‘Tegen oorsuizen is er eigenlijk geen behandeling die de klachten oplost,’ vertelt KNO-arts Marres. ‘Veel van de behandelingen die nu gedaan worden zijn er daarom op gericht om het leven met tinnitus zo draaglijk mogelijk te maken. Door de geluiden zo goed mogelijk voor jezelf te onderdrukken, kan je ervoor zorgen dat het geen prominente rol in je leven krijgt.’

Therapie bij psycholoog

Om te voorkomen dat tinnitus een te grote rol in haar leven zou gaan spelen, ging Van Dijk in therapie bij een psycholoog. ‘Die probeerde mij te helpen om bij stilte mijn aandacht te verleggen, zodat ik niet op de piep let, maar op andere dingen om mij heen.’ De therapie sloeg aan, vertelt de studente. ‘De klachten zijn verminderd en de toon valt mij minder op omdat ik er ondertussen aan gewend ben.’

Nijhuis is nog niet in behandeling geweest omdat het bij haar, zo stelt zij zelf, nog niet zo erg is. Wel maakt de gedachte aan het verergeren van de oorsuizen haar angstig. ‘Als ik denk aan de toekomst ben ik constant bang dat het erger wordt’, vertelt ze. ‘Dat is echt vreselijk, die angst. Ik ga ook nooit meer zonder oordoppen uit. Als ik ze niet bij me heb, dan fiets ik liever een extra uur om ze op te halen. En anders ga ik gewoon niet meer uit.’

Tot slot hebben de twee studentes nog een advies aan andere studenten – maar eigenlijk aan iedereen. ‘Draag oordoppen bij het uitgaan.’