Na jaren van geld uitgeven, moet de Radboud Universiteit weer fors bezuinigen. Hoe gaan de faculteiten daarmee om? Minder onderwijs aanbieden is een van de manieren waarop de letterenfaculteit de bezuinigingen op hoger onderwijs het hoofd wil bieden.

Door een combinatie van tegenvallende referentieramingen, loonsverhogingen en stijgende kosten als gevolg van de inflatie moet de letterenfaculteit het op termijn met 15 procent minder budget doen. ‘Onze faculteit heeft 22 opleidingen die allemaal eigen cursussen geven, soms met maar tien of vijftien studenten in de collegezaal’, legt vicedecaan onderzoek Andre Lardinois uit. ‘Dat is niet alleen duur, het leidt ook tot veel werkdruk.’

De faculteit heeft zich daarom als doel gesteld om vanaf komend collegejaar (september 2025) 10 procent minder cursussen aan te bieden. De bedoeling is evenwel dat studenten daar niets, of niet al te veel, van zullen merken. ‘Integendeel: studenten zullen zelfs meer te kiezen hebben, omdat ze voortaan ook keuzevakken kunnen volgen bij andere opleidingen aan onze faculteit’, zegt Lardinois. ‘Dit betekent ook dat bepaalde onderwijscolleges wat voller komen te zitten en dat was ook net de bedoeling.’

Frans en Duits

Het schrappen van cursussen zal niet via de kaasschaaf gebeuren – niet alle opleidingen zullen evenveel cursussen moeten inleveren. ‘We gaan scherp kijken naar wat we nog wel willen aanbieden en wat niet’, zegt Lardinois. Daarbij zal het faculteitsbestuur vooral kijken naar verdubbelingen in het cursusaanbod en naar cursussen met weinig studenten.

Wat wél duidelijk is: de kleine talenstudies – Frans en Duits – wil de letterenfaculteit in de lucht houden in samenwerking met andere faculteiten in het land. Dat moet zelfs, want het is een opdracht die is voortgekomen uit de Sectorplannen. Dat wil de letterenfaculteit onder andere doen via de nieuwe bachelor Samenleving, taal en cultuur, waarin studenten zowel een vreemde taal leren, als vakken over duurzaamheid krijgen.

‘Het faculteitsbestuur kijkt bij iedere vacature of vervanging voor de functie op termijn nodig is’

Als gevolg van de bezuinigingen zal de letterenfaculteit het op termijn met minder personeel moeten doen. ‘Zoals het er nu naar uitziet, kan dat via natuurlijk verloop gebeuren’, legt directeur bedrijfsvoering Laura Manko uit. Zoals aan de meeste andere faculteiten geldt een restrictief vacaturebeleid. ‘Het faculteitsbestuur kijkt bij iedere vacature of vervanging voor de functie op termijn nodig is’, aldus Manko.

Niet over de kop werken

Of medewerkers dat niet gaan voelen aan de werkdruk? ‘Ons uitgangspunt is dat de werkdruk niet oploopt’, zegt Manko. ‘Als we minder personeel hebben, dan moeten we ook minder aan onderwijs en onderzoek doen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want we weten dat onze medewerkers erg gepassioneerd zijn.’

Van het faculteitsbestuur mogen wetenschappers van de faculteit gerust wat minder publiceren. ‘Ze moeten zich niet over de kop werken uit passie of om meer kans te hebben op een promotie’, zegt Lardinois. ‘In het onderzoek hebben we al langere tijd kwantitatieve eisen losgelaten, we kijken meer naar kwalitatieve eisen.’

Als extra bezuinigingsmaatregel is de verhouding onderwijs / onderzoek voor iedereen op 60/40 gezet. Eerder hadden de hoogleraren en universitaire hoofddocenten korte tijd 50/50. Daarnaast onderzoekt de faculteit waar ondersteunende kolommen zoals hr, financiën en communicatie efficiënter met elkaar kunnen samenwerken.

Naar verwachting eindigt de faculteit dit boekjaar 2024 conform de begroting met een tekort van ca. 1 miljoen euro. Manko: ‘Daarmee liggen we nog steeds op schema om in 2027 op een nulbegroting uit te komen, zoals de universiteit vraagt.’

Samenwerking bevorderen

De extra bezuinigingen van het kabinet-Schoof, onder andere op de Starters- en Stimuleringsbeurzen, zullen volgens Lardinois vooral jonge onderzoekers treffen. ‘De komende vijf jaar schat ik dat aan weinig tot geen Nederlandse universiteiten vacatures komen voor vaste aanstellingen van docenten of universitair docenten. Daarnaast zal het veel moeilijker worden om onderzoeksubsidies te verwerven bij NWO of bij andere nationale fondsen vanwege de bezuinigingen daar. Dat is erg slecht voor de toekomst van de wetenschap en uiteindelijk zal het ook ons onderwijs raken.’

Lardinois hoopt dat de crisis aanleiding is om samenwerking tussen faculteiten te bevorderen, bijvoorbeeld door studenten makkelijker cursussen te laten volgen bij andere faculteiten. ‘Op dit moment kost het ons als faculteit nog geld als onze studenten vakken volgen bij sociale wetenschappen of managementwetenschappen. Hopelijk kunnen we dit soort barrières wegnemen. En natuurlijk zou het fijn zijn als studenten van andere faculteiten interesse hebben in een cursussenpakket Frans of Duits.’

Ook wil de letterenfaculteit nog nauwer samenwerken met andere universiteiten. Een van de ideeën is een gezamenlijke master-opleiding opzetten rondom Erfgoed met Maastricht University op Campus Venlo. ‘Ook op de thema’s humane AI en meertaligheid gaan we op zoek naar samenwerkingen.’