Masterstudent Philosophy & Science Ted van Aanholt ontcijfert voor zijn scriptie nooit eerder vertaalde teksten uit het Vaticaan. Met een microfilmlezer bestudeert hij manuscripten van filosoof Blasius van Parma.

Omringd door kasten vol microfilms werkt Ted van Aanholt aan zijn masterscriptie. Met behulp van een groot apparaat bestudeert hij twee teksten. Op het scherm staat geschreven tekst die sterk doet denken aan geheimtaal. De tekst is Latijn, maar bijna geen enkel woord is te herkennen.

‘De manuscripten zijn erg ingekort’, legt Van Aanholt uit. ‘Ze zijn geschreven op perkament, dat destijds heel kostbaar was.’ Daarom zijn bijna alle woorden teruggebracht tot maar één of enkele letters. Aan de masterstudent de taak om die letters eerst tot woorden te vormen, naar klassiek Latijn. Daarna volgt een vertaling naar het Engels.

‘Wat we van hem weten wekt de interesse’

De teksten gaan over filosoof Blasius van Parma (1355-1416). Er is weinig over hem bekend, ‘maar wat we van hem weten wekt de interesse’, vertelt Van Aanholt. Zo zou de filosoof op het matje zijn geroepen door de bisschop, die niet blij was met zijn uitspraken over het katholieke geloof. Hij moest beloven zulke uitspraken niet meer te doen. ‘Door studenten werd hij zowel bejubeld als de “diabolische doctor” genoemd.’

Verdwenen

In 1411 verlaat Blasius van Parma de universiteit, het is niet duidelijk of zijn vertrek vrijwillig is. Vanaf 1450 verdwijnt hij helemaal uit de boeken: ‘Er wordt vanaf dat moment niks meer over hem geschreven, pas in de twintigste eeuw verschijnt zijn naam weer in bepaalde encyclopedieën en artikelen.’

Waarom de filosoof ineens doodgezwegen werd is een raadsel. ‘Het zou bijvoorbeeld kunnen dat in zijn persoonlijke gedrag iets niet door de beugel kon, in dat geval komen we er waarschijnlijk nooit achter wat er precies is gebeurd’, zegt Van Aanholt.

Mysterie

Toch wil hij een poging wagen om in ieder geval een stukje van het mysterie op te lossen. Van Aanholt vergelijkt een tekst over causaliteit die de filosoof vóór het akkefietje met de bisschop schreef, met een tekst over hetzelfde onderwerp erna. ‘Door de teksten naast elkaar te leggen kunnen we zien of die situatie invloed heeft gehad.’

Voordat Van Aanholt de teksten met elkaar kan vergelijken, moet hij de nooit eerder vertaalde manuscripten eerst helemaal ontcijferen. En dat is nog best een klus: ‘Soms zit je een tijdje vast en moet je even een rondje gaan lopen, of moet je een woord laten liggen om er later op terug te komen. Zo kom je stukje bij beetje dichter bij een sluitende tekst.’