[Opinie] De Maria Universiteit Nijmegen
De Radboud Universiteit draagt nu de naam van een man. Onderzoeker Inge Bleijenbergh pleit in de Maria-special van Vox (en op deze site) voor een hervorming: de Maria Universiteit Nijmegen. Stel je voor. De Radboud Universiteit verandert haar naam in de Maria universiteit. Niet langer een strenge, mannelijke bisschop, maar een milde, betrokken moeder zou het beeld van onze universiteit bepalen. Volgens cultuurwetenschapper Geert Hofstede -onlangs gastspreker op de RU- laat de identiteit van symbolen zien of ergens een feminiene of een masculiene cultuur heerst. Zo symboliseert Marianne het feminiene karakter van de nationale cultuur in Frankrijk. Daarentegen symboliseert de krijger Samoerai de masculiene cultuur in Japan. Zo hebben ook symbolen van organisaties een sekse-identiteit. Het huidige ideaalbeeld van de wetenschapper is masculien, bevestigt recent onderzoek binnen onze onderzoeksgroep. Het ideaalbeeld is bijvoorbeeld gebaseerd op individuele prestaties. Hoeveel publicaties heb je? Hoe hoog is je impactscore? Het gaat ook uit van persoonlijke zichtbaarheid. Hoe goed kun jij jezelf verkopen in de media? Dit masculiene ideaalbeeld zou in één klap omdraaien met een vrouwelijk symbool van de organisatie. Met Maria als ideaalbeeld denk je toch eerder aan sociale bewogenheid, zorg voor anderen en de verbinding tussen hoofd en hart. Dat verwijst in onze cultuur naar feminiene waarden. Je zou wetenschappers dan afrekenen op de vraag wat ze voor de samenleving betekenen. Wat zijn de ethische dimensies van kennisproductie? Hoe draagt jouw onderzoek bij aan het verkleinen van ongelijkheid tussen mensen? Waarden die in de wetenschap meer waardering mogen krijgen, wat mij betreft. Natuurlijk, ik hoor de bezwaren al dat het beeld van Maria te traditioneel is. Het zou horen bij hiërarchische, kerkelijke verhoudingen die niet meer passen bij de openheid van onze seculiere tijd. Het zou teveel verwijzen naar de traditionele rol van vrouwen als moeders en nauwelijks een rolmodel zijn voor moderne wetenschappers. Dan werp ik tegen dat allang bewezen is dat het Mariabeeld zich radicaal aan kan passen. Popzangeres Madonna draagt een van de aanspreektitels van Maria. Ze zet deze al jaren succesvol in om te pleiten voor vrouwelijke seksualiteit, homo-emancipatie en het recht op vrijheid van meningsuiting. Ook de jonge generatie benut het beeld van Maria om voor maatschappelijke omwenteling te pleiten. Zo richtten zangeressen van de Russische feministische punkband Pussy Riot zich tot de heilige maagd om hen te verlossen van de macht van Poetin. Ze riepen haar aan, omdat kerkelijke en wereldse autoriteiten star en onvermurwbaar lijken. Ik vind hun ironie verademend en bevrijdend. Hun actie is helaas keihard afgestraft; wat op een poppodium kan, mag helaas niet in de huidige Russisch-orthodoxe kerk. Ook Nederlandse kunstenaars laten zich door de beeltenis van Maria inspireren. De prachtige fotoportretten van Rineke Dijkstra hebben stuk voor stuk het karakter van iconen. Ze tonen mensen die verstild en sereen in de camera kijken op dat ene moment dat ze niet langer met zichzelf bezig zijn. Waar kunst en populaire cultuur in staat zijn het beeld van Maria om te draaien en te herinterpreteren, moet dat ook kunnen voor een wetenschappelijke organisatie. Zo versterken we onze katholieke identiteit en geven we er tegelijk een feministisch, postmodern jasje aan. Maria universiteit Nijmegen is multi-interpretabel en helemaal van deze tijd. Ik ben voor. Inge Bleijenbergh is onderzoeker bij Bedrijfskunde en Genderstudies
john hacking schreef op 21 december 2012 om 12:01
helemaal mee eens: Mary University – maria-universiteit! heel wat beter dan die duffe suffe radboud die nauwelijks iets heeft gepresteerd buiten een paar liedjes.