Op 1 juli verhuist het Orthodox Seminarie van de Vrije Universiteit Amsterdam naar de Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen aan de Radboud Universiteit. Volgens de nieuwe decaan heeft die overstap niets te maken met het feit dat de Nijmeegse universiteit niet meer katholiek is.

Het Orthodox Seminarie, voluit het Sint Irenaeus Orthodox Theologisch Instituut, verhuist op 1 juli van de Vrije Universiteit (VU) Amsterdam naar de Radboud Universiteit. Vanaf volgend collegejaar kunnen studenten in Nijmegen een premaster Orthodox Christendom volgen, samen met de reeds bestaande opleiding Geestelijke Verzorging. In combinatie met andere deeltijdopleidingen of cursussen kunnen zij daarna als geestelijk verzorger aan de slag bij de overheid of zorginstellingen. Dat doen zij dan namens een van de Orthodoxe Kerken (zie kader, red).

In 2010 werd het Orthodox Seminarie opgericht in Amsterdam. ‘Daarvoor konden alleen protestanten en katholieken met overheidsgeld hun dominees en priesters opleiden aan universiteiten’, legt Heleen Murre-van den Berg uit. Als vice-decaan van FFTR begeleidde ze de verhuizing van het Seminarie naar Nijmegen. Daarnaast is ze directeur van het Instituut voor Oosters Christendom, een functie die ze op 1 juli neerlegt om decaan te worden van de FTR-faculteit.

De overheid besloot destijds om ook onderwijs te bekostigen voor het opleiden van voorgangers van ‘nieuwe religies’ in Nederland, zoals de islam, het hindoeïsme en het Orthodoxe christendom. ‘Daar speelde natuurlijk ook de hoop mee dat dit soort opleidingen dan niet ondergronds zouden gaan’, aldus Murre-van den Berg. Niet veel later sloot de theologische faculteit van de VU een overeenkomst met vertegenwoordigers van de Orthodoxe kerken.

Iconen

‘Op een bepaald moment voelden de orthodoxen zich niet meer helemaal thuis aan de VU en wilden ze naar een andere plek’, verklaart Murre-van den Berg de verhuizing. Over de exacte details van de situatie wil ze echter niet uitwijden.

‘Ik denk niet dat de komst van een Orthodox Seminarie een issue zou geweest zijn voor de bisschoppen’

Dat het Orthodox Seminarie nu naar Nijmegen verhuist, heeft twee redenen. ‘Net als aan de VU hebben hebben wij een goed draaiende opleiding tot geestelijk verzorger’, zegt Murre-van den Berg. ‘Daar zitten zowel katholieke als protestantse studenten, maar evengoed mensen zonder specifieke religieuze afkomst. Daar passen de studenten uit Orthodoxe kring heel goed tussen.’ Daarnaast speelde de aanwezigheid van het Instituut voor Oosters Christendom in Nijmegen mee in de verhuizing van het Seminarie. ‘Dat is een belangrijk centrum op het gebied van dezelfde kerkelijke tradities. We hebben de beste bibliotheek van Nederland wat betreft geschiedenis en theologie van de Orthodoxe kerken, zo is er bijvoorbeeld een grote collectie over iconen.’

Bisschoppen

Met het Orthodox Seminarie verhuizen drie docenten naar de Radboud Universiteit: één hoogleraar zal één dag per week lesgeven, twee andere docenten zullen bijna voltijds werken. Toch verwacht de toekomstige decaan van de FTR-faculteit dat slechts een paar studenten per jaar het gehele traject tot geestelijk verzorger in een van de Orthodoxe kerken zullen volgen. ‘Maar de nieuwe keuzevakken zullen zeker op interesse van meer studenten kunnen rekenen.’

Dat het St. Irenaeus naar Nijmegen verhuist, amper een jaar nadat de Radboud Universiteit geen katholieke instelling meer is, is volgens Murre-van den Berg toeval. ‘Dit dossier is opgestart toen we nog een katholieke universiteit waren, in goed overleg met CvB en Stichtingsbestuur. Bovendien is er een goede oecumenische relatie tussen de Rooms-Katholieke en de Oosters-Orthodoxe Kerken, dus ik denk niet dat dit voor de bisschoppen een issue geweest zou zijn.’