Oud-student wint rechtszaak tegen gemeente over onterecht mislopen energietoeslag
-
Foto: Saya Kimura via Pexels
Voormalig student Lukas Wichern heeft een gevoelige tik uitgedeeld naar de gemeente Nijmegen in de rechtszaal. Wichern vroeg vorig jaar de energietoeslag van 1300 euro aan, maar kreeg niets.
Een huisgenoot was Lukas Wichern voor, en Nijmegen keert maar één bedrag per huishouden uit. Dus kreeg hij geen geld. Van dat beleid maakt de rechtbank nu gehakt.
Wichern, oud-rechtenstudent aan de Radboud Universiteit en inmiddels werkzaam als advocaat, stelde dat de gemeente Nijmegen het gelijkheidsbeginsel schond door maar één bedrag per huishouden uit te keren. Bij het uitrollen van de energietoeslag voor lage inkomens – een gevolg van de gestegen energieprijzen in 2022 – kregen gemeenten van het Rijk enige vrijheid om zelf regels op te stellen voor de verdeling ervan. Wie heeft er recht op en wie niet?
Uitgesloten van compensatie
De gemeente besloot studenten uit te sluiten van compensatie, op aanraden van toenmalig minister Carola Schouten (ChristenUnie). Zij vond de woonsituatie van studenten te verschillend. Zo wonen veel van hen nog bij hun ouders, zonder eigen energierekening.
Daartegen kwam student Mark Mulder vorig jaar in het verweer. Hij spande succesvol een rechtszaak aan tegen de gemeente en kreeg zijn energietoeslag. Zijn winst veroorzaakte een run op de energietoeslag door studenten. Enkele maanden later overleed Mulder.
Nijmegen ging overstag en besloot ook een toeslag uit te keren aan studenten. Maar enkel onder de voorwaarde dat er per adres maar één keer energietoeslag uitgekeerd zou worden, ongeacht hoeveel studenten er in een huis wonen.
‘Mensen in dezelfde situatie worden anders behandeld, zonder goede reden’
Daar ging Wichern echter niet mee akkoord. Hij deelt een studentenhuis in Nijmegen met 24 andere bewoners en kwam er in oktober achter dat één van zijn huisgenoten de toeslag al had aangevraagd. ‘Daardoor viste ik samen met andere studenten achter het net.’
Bezwaar
De student maakte bezwaar bij het college in Nijmegen maar kreeg nul op het rekest. Daarop stapte hij naar de rechtbank in Gelderland. Wichern: ‘Ik ben ervan overtuigd dat de gemeente met haar regels het gelijkheidsbeginsel schendt. Mensen in dezelfde situatie worden anders behandeld, zonder goede reden.’
De rechtbank gaat daarin mee. Die noemt het beleid van de gemeente ‘volstrekt willekeurig’ en zegt dat het beleid er ook niet voor zorgt dat het geld terechtkomt bij hen die het nodig hebben.
Nijmegen erkende tijdens de zitting dat de manier van werken willekeur oplevert, maar dat iedere student compenseren niet mogelijk is door een gebrek aan geld vanuit het Rijk. Voor dat laatste argument heeft de rechtbank weliswaar begrip, maar toch wordt de gemeente teruggefloten.
‘Ik ben ervan overtuigd dat dit het beleid van de gemeente doet veranderen’
Wichern krijgt door de uitslag niet direct geld, maar de gemeente mag de toeslag in ieder geval niet meer afwijzen met de woonsituatie als reden. Dat hij geen geld krijgt, maakt de oud-student niet uit. Hij is vooral blij dat de rechtbank zich zo ferm heeft uitgesproken. ‘Het is echt een principiële uitspraak die niet alleen op mijn zaak slaat’, zegt hij. ‘Ik ben ervan overtuigd dat dit het beleid van de gemeente doet veranderen, op een goede manier.’
De gemeente zou er goed aan doen te stoppen met het uitkeren per adres, zegt Wichern. ‘Iedereen die voor de toeslag in aanmerking komt, moet hem kunnen aanvragen. Ik zou er begrip voor hebben als het bedrag daardoor zou dalen. Tegelijkertijd heeft het Rijk de gemeente ook op het verkeerde been gezet door het uitkeren aan studenten af te raden. Misschien moet Nijmegen met de kennis van nu opnieuw aankloppen bij het Rijk voor meer geld.’
Stoppen
Overigens stopte de gemeente Nijmegen deze maand per direct met het uitkeren van energietoeslagen aan studenten, omdat er later dit jaar een landelijke wet komt waarin dit geregeld wordt.
Komt die wet er toch níét, dan kunnen studerenden wel weer aankloppen bij de gemeente. ‘Wij gaan uitzoeken wat deze uitspraak voor alle andere mogelijke situaties betekent’, zegt een gemeentewoordvoerder. ‘We nemen de uitspraak van de rechtbank mee in onze afweging voor nieuwe beleidsregels. Een aanpassing van het beleid heeft veel impact en consequenties wat betreft financiën en uitvoering.’
