Het kan dus toch: zelf je afweer bijsturen. Met de technieken van Iceman Wim Hof wisten twaalf proefpersonen in een experiment van het Radboudumc de reactie van hun immuunsysteem te remmen. Ze kregen minder griepverschijnselen na inspuiting van een dood bacteriebestandeel dan de controlegroep. 

Ze zijn blij, hoogleraar Experimentele Intensive Care Peter Pickkers en onderzoeker Matthijs Kox. Dat de resultaten van hun onderzoek nu in het toonaangevende wetenschappelijk tijdschrift PNAS staan is een extra bevestiging van de kwaliteit ervan. Pickkers: ‘We wisten: dit is een bijzondere bevinding. De publicatie in PNAS illustreert dat de bevindingen ook in de wetenschappelijke top relevant worden geacht.’

Iceman Wim Hof heeft in het experiment van Pickkers en Kox zijn technieken weten over te dragen op twaalf gezonde mannelijke twintigers. Hof gebruikt een mix van ademhalingstechnieken, meditatie en blootstelling aan kou. De proefpersonen volgden een vierdaagse intensieve training in Polen en oefenden daarna nog zes dagen thuis. Tot slot stond op het programma nog een gezamenlijke training met Hof.

In het Radboudumc kregen de proefpersonen en een controlegroep van twaalf niet-getrainde mannen een injectie met endotoxine, een dood bacteriebestanddeel. Normaliter reageert het lichaam dan alsof er levende bacteriën binnendringen: er ontstaat een afweerreactie en de proefperoon krijgt griepverschijnselen. Maar de getrainde proefpersonen vertoonden minder griepverschijnselen dan de mannen in de controlegroep. Hun koorts was lager en hun lichaam maakte minder ontstekingseiwitten aan. Een gevolg van een hoge concentratie adrenaline, vertellen Pickkers en Kox. Want dat blijken de aangeleerde technieken te doen: het lichaam maakt meer adrenaline aan, wat de immuunreactie onderdrukt.

Pickkers en Kox hadden dit resultaat eigenlijk niet verwacht. Pickkers: ‘Wim Hof is zo getraind. Ik had niet verwacht dat hij zijn technieken in zo’n kort tijdbestek zou kunnen overbrengen.’ Kox: ‘Maar het kan dus wel. Tien dagen training blijkt genoeg om via je autonome zenuwstelsel je immuunsysteem te beïnvloeden.’

Maar of  kanker- of reumapatiënten baat hebben bij de techniek is een tweede. Pickkers en Kox waarschuwen voor teveel optimisme. Kox: ‘Dit waren jonge mannen in topconditie. We hebben ze gescreend van tevoren, gekeken of ze echt niks onder de leden hadden.’ Pickkers: ‘Of de training ook te doen is voor verzwakte mensen en of het dan überhaupt gezondheidswinst heeft, weten we simpelweg nog niet.’

In een vervolgexperiment willen Pickkers en Kox eerst het effect van de afzonderlijke technieken bestuderen op gezonde proefpersonen. Pickkers: ‘Als het effect positief blijft, willen we ook echt patiënten opnemen in ons onderzoek. Maar dan zijn we denk ik al snel twee, drie jaar verder.’ / Martine Zuidweg