‘Pak uitval docenten aan’
Het is een oud probleem: jonge docenten die het middelbaar onderwijs al na een paar jaar vaarwel zeggen. Vaak zijn het juist de beteren, zegt Paulien Meijer, hoogleraar Teaching learning and development en wetenschappelijk directeur van de Radboud Docenten Academie. Docenten moeten vanuit de opleiding beter begeleid worden, vindt ze. Vandaag houdt ze haar oratie.
Het is niet zo dat mensen geen leraar willen worden, zegt Meijer. ‘Het probleem is: ze willen het niet blijven.’ De hoogleraar ziet juist de goede docenten binnen vijf jaar afhaken. Dan wordt dat afgedaan met ‘die kan waarschijnlijk geen orde houden’ of zoiets. Lekker makkelijk, denkt Meijer. Naar haar idee vallen vooral die docenten uit die te weinig van hun autonomie en hun creativiteit kwijt kunnen in het onderwijs. ‘Docenten zien vaak driehonderd verschillende leerlingen in een week, worden strak gehouden aan methoden en tijdsschema’s. Juist de goede docenten lijden daar onder. Ze willen meer dan alleen doceren uit lesboeken – bijvoorbeeld ook de laatste ontwikkelingen van hun vak volgen.’
Docenten haken af, omdat ze geen antwoord krijgen op de vragen waar ze mee rondlopen. Ze zouden meer begeleiding moeten krijgen als het gaat om het opbouwen van hun professionele identiteit, vindt ze. Al tijdens de opleiding meer moeten leren over interactie met collega’s en over weerstand van oudere docenten en leerlingen tegen nieuwe lesmethoden. ‘We gaan nu als opleiding twee keer per jaar op lesbezoek bij onze docenten. Het zou goed zijn om tijdens zo’n bezoek ook met collega’s te gaan praten: “Wat voor collega is deze docent aan het worden?” En waarom vragen we leerlingen niet wat ze van hun docent vinden?
Zelf werkte ze ruim tien jaar geleden ook op een middelbare school, als docent maatschappijleer. ‘Ik trapte in alle valkuilen die ik uit de literatuur kende. Ik wilde graag leerlingen respectvol behandelen, maar ik kwam erachter dat ze ook gewoon kinderen zijn. Je moet je les nu eenmaal beginnen met dingen als ‘pak je boeken’ en ‘leg je mobiel weg’.’
Ze ging er als beginnend docent vanuit dat leerlingen graag naar school komen om te leren. ‘Toen er een vak uitviel en ze een uur moesten overbruggen tot mijn les zou beginnen, heb ik de keuze om te komen aan hen gelaten. Ha, dat heb ik geweten. Er kwamen natuurlijk maar drie leerlingen opdagen. Ik was enorm teleurgesteld, achteraf denk ik vooral in mezelf. Ik zou als kind natuurlijk precies hetzelfde gedaan hebben.’ / Martine Zuidweg
Marieke schreef op 29 maart 2014 om 15:03
Nou beschouw ik mezelf als best een goede en creatieve docent, en ik ben inderdaad uit het onderwijs gestapt, maar JUIST om dingen die deze mevrouw bepleit. In plaats van voor meer ruimte (of eenvoudigweg meer tijd) wil ze “meer begeleiding”. Alsjeblieft, bespaar me nog meer begeleiding. Een goede, creatieve docent wil ’s middags na de lessen interessant lesmateriaal maken, zijn mentorleerlingen spreken of hun werkstukken van zinvol commentaar voorzien. Dat kan hij niet als hij die middag “begeleiding” krijgt. Dan zit hij weer verplicht bij een vergadering die hem ervan weerhoudt het werk te doen waarvoor hij gekozen heeft en waar hij van houdt.
Even verderop wordt het nog tenenkrommender: docenten zouden al tijdens de opleiding moeten leren over “de weerstand van oudere docenten en leerlingen tegen nieuwe lesmethoden”. Je reinste indoctrinatie noem ik dat, en daar heeft juist de goede en creatieve docent, zoals ondergetekende, geen trek in.