Staatssecretaris Zijlstra pleit voor brede bachelors, maar veel oog voor kwaliteit heeft hij niet. Wat taal-studenten waardevol maakt voor de arbeidsmarkt, is, volgens Paul Sars, decaan van de letterenfaculteit, juist hun degelijke wetenschappelijke ondergrond gekoppeld aan een algemene academische vorming en een brede internationale oriëntatie.

Profilering van universiteiten leidt ook tot differentiatie in het opleidingenaanbod. De aankomende student heeft dus echt wat te kiezen. Dat is goed. Zijlstra mengt zich in die ontwikkeling met een pleidooi voor brede bacheloropleidingen, maar zijn motieven blijken louter gericht op onderwijsrendement en niet op de bijbehorende kwaliteit van de opleiding. Natuurlijk zijn er studenten die nog twijfelen over hun studiekeuze en die in een brede bachelor de keuze nog wat voor zich uit menen te kunnen schuiven, maar ook de brede bachelor is een keuze.

Wie na zes jaar middelbaar onderwijs kiest voor een talenstudie, is zich doorgaans bewust van zijn keuze. Een academische talenstudie kan opleiden voor het leraarsberoep, al zien we sinds jaar en dag dat onze goed opgeleide romanisten, hispanisten, anglisten en germanisten in tal van beroepen terechtkomen; ook in bedrijven en op ministeries treft men geesteswetenschappers aan. Niet de brede bachelor, maar de degelijke wetenschappelijke ondergrond gekoppeld aan een algemene academische vorming en een brede internationale oriëntatie is de basis van deze breed inzetbare talen-talenten.

Niet alleen het onderwijs, maar ook diensten, overheden en bedrijven hebben behoefte aan goed opgeleide academici, die meer dan ‘een mondje Frans’ spreken. Net zo min als studenten moeten zij zich laten leiden door de oneigenlijke argumenten van staatssecretaris Zijlstra, wanneer die de studenten zegt te willen helpen bij hun ‘keuzemoeilijkheden’ door die keuze nog wat uit te stellen. Daar is niemand bij gebaat. Wel bij een kwalitatief goede opleiding, die je snel duidelijk maakt of dit is wat je later wilt worden.

De geesteswetenschappen van de Radboud Universiteit hebben welbewust gekozen voor disciplinaire bacheloropleidingen, met een aantal harde uitgangspunten. In alle drie de bachelorjaren vindt intensief onderwijs plaats met ten minste 15 contacturen per week.

In het eerste jaar wordt de student volledig ondergedompeld in de discipline, leert hij of zij de breedte en de geschiedenis van het vakgebied kennen, maar ook de specifieke methoden en toepassingsgebieden van het vak. Alleen wie een discipline in de basis heeft leren kennen, kan later in multidisciplinair verband zijn bijdragen leveren.

In het tweede jaar vindt verdieping en verbreding plaats. De student kiest binnen de eigen discipline een zogeheten minor, een samenhangend pakket van drie cursussen over bijvoorbeeld Franse taalkunde. Ter verbreding kiest hij daarnaast bijvoorbeeld een minor filosofie of kunstgeschiedenis, waarbij veelal wordt gekozen voor een thema dat goed aansluit bij de discipline (van Descartes tot Levinas), maar waarmee de student toch over de grenzen van de eigen discipline heen leert kijken.
In het verplichte core curriculum geesteswetenschappen ontmoeten de studenten van alle disciplines elkaar in multidisciplinaire setting, om de vermogens van hun discipline en de betekenis ervan voor de samenleving en de arbeidsmarkt te exploreren. Tot de talenstudie behoort ook een door de opleiding begeleid buitenlandverblijf van drie of zes maanden.

In het derde jaar vindt arbeidmarktoriëntatie plaats en begeleid stage lopen. Dat kan ook door de educatieve minor te kiezen en zo het leraarsberoep te verkennen, met colleges en stage uitmondend in een vorm van lesbevoegdheid. De afsluitende bachelorscriptie is doorgaans gerelateerd aan een van de disciplinaire colleges, die op hun beurt weer samenhangen met de onderzoekszwaartepunten van de staf. Die disciplinaire basis, met verdieping en verbreding, met buitenlandverblijf en praktijkstage biedt een degelijke basis voor elk vervolg.

Onder een beperkt aantal labels (Taalwetenschap, Letterkunde etc.) zijn in de Nijmeegse masteropleidingen specifieke programma’s opgenomen, die gerelateerd zijn aan het wetenschappelijk onderzoek. Hier vindt dus de thematische verbreding en specialisatie plaats, kiest de student met een bachelor Frans bijvoorbeeld voor het programma Letterkunde. En omdat in bachelor en master voldoende onderwijs in de doeltaal is gegarandeerd, geven alle programma’s toegang tot de eerstegraads academische lerarenopleiding.

Alumnus Frans van de Radboud Universiteit Frans Timmermans zei het onlangs in zijn gastcollege nog eens heel duidelijk: ‘Je moet echt die taal en cultuur in, minstens een half jaar in het land verblijven, dan ben je voor de rest van je leven de bruggenbouwer die onze Europese samenleving zo nodig heeft.’

Paul Sars, decaan letteren

De Radboud Universiteit heeft disciplinaire bacheleropleidingen voor de schoolvakken: Nederlands, Engels, Duits, Frans, Spaans, Geschiedenis, Kunstgeschiedenis