In de aanloop naar het InScience filmfestival (vanaf 4 november) laat Vox verschillende wetenschappers aan het woord over films uit hun vakgebied. Vandaag: historicus Casper Kirkels, die een hekel heeft aan Pearl Harbor. 

 

Voor promovendus politieke geschiedenis Casper Kirkels maakt het niet uit dat een type propeller van een helikopter in een historische film niet precies uit het juiste jaar komt. Wat voor hem uit het oogpunt van zijn vak wél van belang is? Dat films de oorzaak-gevolgrelatie op een correcte manier voor het voetlicht brengen. ‘Een film moet het gewicht van een bepaalde historische gebeurtenis niet te zeer opblazen.’ Een voorbeeld van hoe het volgens hem niet moet, is Pearl Harbor, een film over de aanval van de Japanse Keizerlijke Marine op de Amerikaanse marinebasis in Hawaii. Fout één: de vergeldingsactie van Amerika wordt enorm opgeblazen: deze actie was namelijk geen keerpunt in de oorlog, al toont de film dit wel.

Bovendien ontbreekt elke nuancering: zo is er geen plaats voor het racisme onder de Amerikanen en evenmin voor het imperialisme van de Japanners. Hoofdpunt van Kirkels’ kritiek: de Tweede Wereldoorlog is niet meer dan een decor voor een liefdesverhouding. ‘Pearl Harbor is een vereftelingisering van de geschiedenis.’

Good Night, and Good Luck
De nuance die Kirkels mist bij Pearl Harbor, vindt hij wél bij Good Night, and Good Luck. Deze film draait om CBS- journalist Edward R. Murrow, die senator Joseph McCarthy wil aanpakken vanwege diens heksenjacht op communisten in 1954. In deze zwart-witfilm staan de politieke, commerciële en ethische dilemma’s centraal van zowel de journalist als de nieuwszender. ‘De film zet geen vioolmuziek in en doet niet alsof énkel het CBS-programma McCarthy ten val heeft gebracht. Alle andere oorzaken van die val worden in beeld gebracht, net als de onzekerheden en compromissen van Murrow. Juist de rafelrandjes worden dus getoond en dat maakt het een interessante, historische film.’ / Carmen Quint

Deze tekst staat ook in de special van Vox over het InScience filmfestival (4-8 november in LUX). Deze uitgave is donderdag online verschenen en in beperkte oplage op de campus verspreid.