Ruim twee maanden geleden mocht Nederland weer naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. Zo ook politiek commentator en universitair docent Peter van der Heiden. Wat valt hem op? In deze serie becommentarieert hij het politieke nieuws.

Of ik niet eens kan ophouden met een vergelijking met de oorlog maken, vroeg een reageerder op mijn columns, en een ander informeerde of ik niet wat meer kon reflecteren op wat links verkeerd had gedaan, want dat is natuurlijk de reden waarom de ruk naar rechts heeft plaatsgevonden.

Ik vrees dat ik beiden teleur moet stellen, want dat doe ik natuurlijk niet. Niet omdat ik denk dat links alles zo fantastisch gedaan heeft, maar, als je kijkt naar waar de ruk naar rechts een gevolg van is, dan moet je het begrip links wel heel ver oprekken om de VVD erin te laten passen. Tenzij je alles wat niet extreemrechts is links noemt natuurlijk, wat onder PVV-aanhangers vrij gebruikelijk lijkt te zijn. En tja, ik kan er ook weinig aan doen dat er gesleuteld wordt aan een kabinet waarin een partij het voortouw krijgt die mij op een aantal punten sterk doet denken aan fascistische voorgangers.

Daarin voel ik gesteund door buitenlandse reacties. Kijk eens naar wat er in Duitsland gebeurde afgelopen week. Miljoenen mensen gingen de straat op om zich uit te spreken tegen Wilders’ alte Kameraden van de Altenative für Deutschland, onder expliciete verwijzing naar de verkiezingsuitslag in Nederland.

Bij onze oosterburen zou het ook zomaar kunnen dat die club de grootste wordt – en bij hen zit de angst er een beetje meer in dan bij ons. Zij hebben immers al eens zo’n club aan de macht gebracht, met verwoestende gevolgen. ‘Nie wieder’, stond er op de spandoeken – terwijl er bij ons onderhandeld wordt om de PVV op het schild te hijsen.

Nederland werd lange tijd gezien als gidsland. Bekend om zijn tolerantie en sociale opstelling. Het ziet ernaar uit dat we in rap tempo weer een gidsland worden, maar dan de verkeerde kant op. Wij zitten voorlopig met de ellende, maar hopelijk is het een wake up call voor de rest van Europa.