Politiek commentator en parlementair historicus Peter van der Heiden volgt de Nederlandse politiek op de voet. In aanloop naar de verkiezingen op 15 maart schrijft hij een serie op voxweb.nl. Vandaag over jonge stemmers. 'Om nieuwe generaties over de streep te trekken lijkt mij weinig te dol.'

Die veelgehoorde klacht dat jongeren zich niet of nauwelijks voor politiek interesseren, klopt dat nou? Als ik mezelf weer eens als niet-representatieve steekproef neem: absoluut niet. Een van mijn eerste bewuste herinneringen is een scène in mijn ouderlijk huis, mijn vader in overall op de keukentrap met een witkwast in de hand – met op de achtergrond het geluid van de val van het kabinet-Den Uyl op de transistorradio. Over grondpolitiek ging het. Geen idee wat het was, maar ik was gefascineerd.

‘Mijn jongste dochter kondigde aan op Go Ahead Eagles te willen stemmen’

Voor de volgende verkiezingen had ik alle verkiezingsaffiches verzameld en opgehangen voor mijn raam, hetgeen een verduistering als tijdens de bezetting opleverde. Bij mijn eigen kinderen wil het nog wat minder vlotten. De voorliefde voor GroenLinks bij mijn oudste dochter houdt een rechtstreeks verband met het blijkbaar aantrekkelijke uiterlijk van de lijsttrekker, terwijl mijn jongste dochter aankondigde op Go Ahead Eagles te willen stemmen – gelukkig is zij voorlopig nog niet aan een stembusgang toe. Maar mijn stiefzoon, die dit jaar voor het eerst mag stemmen, gaat serieuzer met zijn nieuw verworven recht om dan ik ooit gedaan heb. Alle verkiezingsprogramma’s uitgeplozen, erover discussiërend – er is hoop.

Weinig te dol
Ook zonder Tim Hofman, maar ik vind zijn actie wel erg sympathiek. De veelgehoorde reserves tegen de manier waarop hij interesse voor politiek aan de man wil brengen, snap ik dan ook niet zo goed. Natuurlijk, hij gebruikt een andere toon en zijn methoden zijn niet erg conventioneel (de slogan ‘stem je de moeder’ spreekt wat dat betreft boekdelen), maar om nieuwe generaties over de streep te trekken om überhaupt wat te doen met politiek lijkt mij weinig te dol. Politiek is vaak ook saai, en het gaat vaak ook over thema’s die jongeren weinig aanspreken en op het eerste gezicht ook weinig aangaan. Dat mijn stiefzoon zónder Hofman de sprong in het electorale diepe waagt, zegt daarover weinig: hij studeert filosofie (pardon: wijsbegeerte) en is daarmee vrees ik niet de gemiddelde jongere.

‘Tim Hofmans streven is een nobele zaak’

Ik heb er natuurlijk geen onderzoek naar gedaan, maar misschien is het feit dat er de afgelopen decennia nauwelijks aandacht is geweest voor de politieke vorming van jongeren wel de reden van het ultiem zwevende electoraat. Als je niet geleerd hebt dat stemmen belangrijk is, dat het maken van een politieke keuze enige inspanning mag kosten en vooral dat stemmen niet per se betekent dat je daarmee exact je zin krijgt (er stemmen per slot van rekening nog een paar miljoen mensen die hun zin willen hebben), zou je zomaar eens meer geduld kunnen kweken in een electoraat dat vooral gericht lijkt te zijn op onmiddellijke behoeftebevrediging. En zou je dus zomaar eens kunnen werken aan een op termijn iets stabieler politiek systeem.

Legitimiteit
Alleen dat al maakt Hofmans streven tot een nobele zaak. Maar ook als het geen grotere stabiliteit oplevert, levert het, met iedere gewonnen ziel, een hogere opkomst op. En een betere afspiegeling van de verhoudingen op dit moment, en dus een grotere legitimiteit voor de volksvertegenwoordiging. Al blijft het natuurlijk jammer dat Go Ahead Eagles niet op het stembiljet staat.