Peter Praat Politiek (27): Dick wie?
Afgelopen november mocht Nederland weer naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. Zo ook politiek commentator en universitair docent Peter van der Heiden. Wat valt hem op? In deze serie becommentarieert hij het politieke nieuws.
Het toeval wil dat ik net college stond te geven over dark horse candidates, Amerikaanse presidentskandidaten die volstrekt onbekend waren voor ze de nominatie en later het presidentschap binnenhaalden, toen het Haagse nieuws bekend werd. De laatste van dat soort was Jimmy Carter – ‘Jimmy Who?’, vroegen Amerikanen zich af. ‘Dick wie’?, dacht ik dan ook – want ik kende de naam Schoof alleen van zijn AIVD- en NCTB-verleden. Een topambtenaar, prominent lid uit de vierde macht, doorschuiven naar de top van de tweede macht; ‘verrassend’ is het understatement van de eeuw.
En misschien gaat-ie het best goed doen, al geeft een blik op de Amerikaanse equivalenten niet heel veel reden tot hoop. De dark horses in de Amerikaanse geschiedenis hebben niet het beste track record onder de presidenten. Het gebrek aan ervaring in de (lands)politiek nekt ze meestal. Vaak worden ze de speelbal van hun partij of vallen ze er zelfs helemaal buiten, wat een krachteloze leider oplevert. Dat hoeft voor Schoof natuurlijk niet te gelden, al houd ik mijn hart vast.
‘Misschien is hij precies de persoon die wél tegen Wilders opgewassen is’
Ambtenaren hebben de neiging opdrachten uit te voeren. Zelfs op het niveau van een secretaris-generaal weet je dat er altijd iemand boven je staat die de lakens, al is het maar formeel, echt uitdeelt. Natuurlijk kan een topambtenaar bijsturen – misschien wordt de nieuwe premier wel de dempende factor, die ervoor zorgt dat de soep van het hoofdlijnenakkoord in een afgekoelde versie in het regeerprogram doordruppelt. En misschien is hij precies de persoon die wél tegen Wilders opgewassen is, misschien juist omdat hij als ambtenaar gewend is om binnen vastgestelde kaders beleid aan te passen zonder dat politici het door hebben of er last van hebben. Feit blijft wel dat hij het blijkbaar, als wéér een voormalig PvdA’er (wat is er toch met die lui?), geen probleem vindt om de voorman van een kabinet met extreemrechts te worden.
Misschien valt het allemaal mee, en weet Schoof ons te behoeden van een al te radicale zwenking naar rechts. Misschien ontpopt hij zich tot een prima politicus en premier. Het zou zo maar kunnen, maar we weten het niet, want we kennen hem niet. En tijdens de persconferentie waarin we hem misschien een beetje beter hadden kunnen leren kennen, beantwoordde hij een vraag met de omineuze woorden ‘daarvoor moet u bij de politiek zijn’. Die politiek, die werd hij echter zelf op het moment van de aankondiging. Als hij zich zo blijft opstellen, zal deze dark horse de race snel verliezen van die gewiekste geblondeerde schimmel in de Tweede Kamer.
Henk schreef op 30 mei 2024 om 11:10
Het is zooo polariserend om de PVV en bij verlengstuk dit kabinet “extreem rechts” te noemen. Heb je dat hoofdlijnenakkoord gelezen? Daar staat echt geen enkel extreem punt in, laat staan extreem rechts. Kan je daar niet eens een keer mee stoppen?
Door mensen zoals jij durf ik op de universiteit eigenlijk niet te vertellen op welke politieke partij ik heb gestemd, want iedereen denkt dan meteen dat ik een Nazi ben, en dan kan ik dat weer gaan uitleggen. Dan hou ik liever m’n bek. Is dat je doel Peter, om iedereen die anders denkt dan jou monddood te maken?
Mariëlle schreef op 30 mei 2024 om 11:35
Ik ben het roerend met je eens Henk! Tenenkrommend en polariserend, deze post van Peter.
Peter schreef op 30 mei 2024 om 11:49
Beste Henk – zeker niet. Daarom heb ik me ook voorzichtig uitgedrukt; ik noem het geen extreemrechts kabinet of een extreemrechts hoofdlijnenakkoord (wat ik inderdaad gelezen heb), maar een kabinet mét extreemrechts. Dat is wat anders – maar wel zorgwekkend in mijn optiek, omdat hiermee een stroming salonfähig wordt gemaakt die dat niet is en niet zou mogen worden.
En, extreemrechts is wat mij betreft niet synoniem aan nazi. Die waren ook extreemrechts, maar dat wil niet zeggen dat iedereen die extreemrechts is, automatisch ook nazi is.
Ik wil dus niet iedereen die anders denkt dan ik monddood maken, maar ik mag wel wat vinden van de ideologie van de PVV en die ook benoemen: die is extreemrechts.
Bernadette Smelik schreef op 30 mei 2024 om 12:31
Ik dacht dat PVV radicaal rechts is, zie voor het verschil met extreemrechts o.a. https://decorrespondent.nl/9473/wat-is-het-verschil-tussen-radicaal-en-extreemrechts-en-wat-is-fascisme/df8b9b31-179a-02ad-09d3-2a28e7ec22ca
Peter schreef op 30 mei 2024 om 13:31
‘De AIVD (de oude toko van de toekomstige minister-president, PvdH) spreekt van rechts-extremisme als aan de definitie van extremisme wordt voldaan en daarbij een of meer (cursivering PvdH)van de volgende denkbeelden centraal staan:
• Racisme en wit superioriteitsdenken
• antisemitisme
• vreemdelingenhaat (inclusief moslimhaat);
• haat jegens vreemde (cultuur)elementen;
• ultranationalisme.
Extreemrechts – Tot extreemrechts gedachtegoed worden denkbeelden gerekend als vreemdelingenhaat (inclusief: antisemitisme en antimoslims), haat jegens vreemde (cultuur)elementen en ultranationalisme. Hierbij houden extreemrechtse activisten zich aan de kaders van de democratische rechtsorde, ondermijnen rechts-extremisten de democratische rechtsorde en plegen extreemrechtse terroristen op mensenlevens gericht geweld gebaseerd op extreemrechtse opvattingen.’ (Bron: AIVD, Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland)
Indachtig Wilders’ getamboereer op ‘omvolking’ (tsunami), het ‘minder Marokkanen’, ‘nog meer islam en nog meer tuig dat niet elkaar, maar onze eigen mensen terroriseert en dat als hyena’s onze wijken afstruint’ ‘Nederland op één’ (Wilders) en Bosma’s leugen dat de – joodse – Soros de nazi’s tijdens de oorlog enthousiast verwelkomde denk ik dat ik dus, in navolging van onze toekomstige bewoner van het Torentje, de PVV wel extreemrechts mag noemen. En dat laat ik voor het gemak de ondermijning van de democratische rechtsorde door de poging tot muilkorven van de vrije pers, het ongrondwettelijk verschil willen maken tussen burgers en het wegzetten van de volksvertegenwoordiging als een ‘nep-parlement’ nog maar even buiten beschouwing, want daarmee zou de PVV nog een stapje verder gaan in deze definitie.
Bernadette Smelik schreef op 30 mei 2024 om 17:00
Helder, dank voor de uitleg.
Henk schreef op 30 mei 2024 om 17:53
Peter, even in navolging van dat je de PVV niet met Nazi’s zou vergelijken, hier even twee voorbeelden waar je dat doet:
In https://www.voxweb.nl/nieuws/peter-praat-politiek-17-gidsland schrijf je:
“Kijk eens naar wat er in Duitsland gebeurde afgelopen week. Miljoenen mensen gingen de straat op om zich uit te spreken tegen Wilders’ alte Kameraden van de Altenative für Deutschland, onder expliciete verwijzing naar de verkiezingsuitslag in Nederland.
Bij onze oosterburen zou het ook zomaar kunnen dat die club de grootste wordt – en bij hen zit de angst er een beetje meer in dan bij ons. Zij hebben immers al eens zo’n club aan de macht gebracht, met verwoestende gevolgen. ‘Nie wieder’, stond er op de spandoeken – terwijl er bij ons onderhandeld wordt om de PVV op het schild te hijsen.”
En in https://www.voxweb.nl/nieuws/peter-praat-politiek-13-godwin schrijf je:
“Weet je waar ze ook ooit met een nipte meerderheid een radicaal-rechtse Kamervoorzitter kozen, niet snel daarna gevolgd door een complete regeringsovername door diezelfde club? Normaal hou ik niet zo van dit soort vergelijkingen, maar voor Martin Bosma maak ik graag een uitzondering – al is het maar vanwege zijn nog steeds volgehouden standpunt dat het nationaal-socialisme eigenlijk links was.”
Sorry hoor, maar daarna stellen :”En, extreemrechts is wat mij betreft niet synoniem aan nazi. Die waren ook extreemrechts, maar dat wil niet zeggen dat iedereen die extreemrechts is, automatisch ook nazi is.”, dat is gewoon niet oprecht van je. Als columnist ben je dan gewoon mensen aan het opruien.
Henk schreef op 30 mei 2024 om 20:12
De beschuldiging van antisemitisme is ook maar wat je er van vindt, er zijn genoeg aanwijzingen dat Wilders pro-Israel is, kijk maar naar zijn tweets over Israel en Gaza de laatste maanden. En het racistische superioriteitsdenken wat jij dan ziet, is in mijn ogen gewoon een rem willen zetten op de ongeremde instroom van asielzoekers, omdat ons land dat gewoon niet aan kan en dat het ten koste gaat van de onderlaag van de bevolking. Jij hoeft geen huurhuis, maar Henk en Annie van 30 die nog thuis wonen en een gezinnetje willen beginnen met twee low income banen wel, snap je? En die mensen zien overal maar weer woningen verdwijnen naar mensen die hier niet eens vandaan komen. In jouw ogen moet je waarschijnlijk alles en iedereen weg- en opgeven voor je idealen, maar die luxe hebben die mensen niet.
Peter schreef op 31 mei 2024 om 10:38
Knippen en plakken uit oudere columns om te onderbouwen dat ik in deze column extreemrechts zou vergelijken met nazi’s – hou toch op. Ik heb wel iets beters te doen dan dit, Henk. Hopelijk jij ook. Groetjes aan Ingrid!
Sven schreef op 31 mei 2024 om 14:12
Henk heeft wel gewoon een punt Peter. In meerdere columns maak je duidelijk de vergelijking tussen de PVV en nazi’s. Dit stuk is dan misschien iets genuanceerder en zegt ‘met extreemrechts’ maar dat neemt niet weg dat je PVV wel degelijk met nazi’s hebt vergeleken.
Ik snap verder het sentiment van Peter heel goed. Ik heb zelf op de VVD gestemd, maar op mijn werk houd ik dat maar voor mezelf.
Mona schreef op 1 juni 2024 om 02:31
Wat goed, deze reacties hieronder. Eindelijk trekken mensen hun mond los. Al die drama over de verkiezingsuitslag en de nieuwe coalitie word ik ook goed zat. Fantastisch dat het uitsluiten van ook gewoon Nederlandse stemgerechtigden een keer gestopt is en dat taboes hopelijk eindelijk besproken kunnen worden. Ik zie het juist als een nieuwe kans voor de echte, ouderwetse wetenschap die aan empirie, waarheidsvinding en the clash of opinions zou moeten willen doen in plaats van al die emotie, gekwetstheid-narratieven en identiteitspolitiek van de afgelopen jaren. Weg met eierschalen. Lucht!
Ingrid schreef op 2 juni 2024 om 15:39
De meeste reacties hierboven zijn vol emotie, gekwetsheid-narratieven en identiteitspolitiek. Rechtse kiezers die er emotioneel van worden dat collega’s genoeg hebben van hun politieke mening. En er dan meteen in de slachtofferrol kruipen en claimen niet meer te mogen zeggen wat ze denken. Je mag van alles zeggen wat je wilt, maar verwacht niet dat mensen het daarmee eens zijn. En zeker, je hoeft geen nazi te zijn en kunt toch op rechts stemmen. Maar weet met wie je optrekt en dat daar een prijskaartje bij hoort, net als bij alles in de wereld. In de eerste kamer wordt al de samenwerking met Ja21 en FvD gezocht.