Vandaag verschijnt de herdruk van de biografie van Piet de Jong, minister-president van 1967 tot 1971. Het boek, geschreven door parlementair historici van de Radboud Universiteit, bevat nieuw materiaal, zoals een inkijkje in huiselijk Soestdijk ten tijde van de Greet Hofmans-affaire.

De eerste druk van de biografie van Piet de Jong verscheen in 2001. Tien jaar laten hebben de auteurs, Jan Willem Brouwer en Johan van Merriënboer, hun boek geactualiseerd. Ook hebben ze nieuw materiaal kunnen gebruiken, onder meer uit de archieven van prins Bernhard en prinses Juliana, bij wie De Jong tussen 1955 en 1958 in dienst was als adjudant. Hij maakte daar in 1956 de Greet Hofmans-affaire van zeer nabij mee.

Woedend
Over die periode bevat het boek een hoofdstuk waarin Juliana woedend blijkt omdat ze zich niet voldoende door het hofpersoneel gesteund voelt. Dat brengt haar ertoe om dat hele personeel per brief met ‘verdere tegenmaatregelen’ te dreigen als degenen die zich kritisch over haar hebben uitgelaten, zich niet onmiddellijk bekendmaken. De Jong roept de vorstin vervolgens met een beleefde, maar niet mis te verstane brief tot de orde. Een brief die, aldus de biografen, inzicht geeft in De Jongs karakter: hij is vriendelijk, maar als het nodig is stelt hij grenzen, zelfs aan de koningin. Zij laat haar personeel overigens korte tijd daarna weten dat er sprake is geweest van ‘een ernstig misverstand’: van een deloyale houding jegens haar is geen sprake geweest.

Mas-to-dont
Aan het einde van de biografie is er aandacht voor de rol die De Jong speelde op het CDA-congres van oktober 2010, waar hij zich uitsprak tegen de samenwerking van zijn partij met de PVV: ‘Dat ik op mijn oude dag moet meemaken dat de hand wordt gelicht met de godsdienstvrijheid. Dat kan niet.’ De Jong werd vervolgens als een van de mastodonten (letterlijk: mammoeten) van de partij gekwalificeerd, wat hij gemoedelijk opvatte. Tegen Ruud Lubbers zei hij: ‘Nou ben ik natuurlijk klein van stuk (De Jong is 1 meter 62 lang; een gegeven dat in menig spotprent gebruikt is, red.) en dat heeft altijd een beetje geschuurd. En ineens geeft mijn partij mij op mijn vijfennegentigste verjaardag een cadeau: ik word mas-to-dont!’ / Anja van Kessel

Jan Willem Brouwer en Johan van Merriënboer
Van buitengaats naar Binnenhof. P.J.S. de Jong, een biografie
Amsterdam: Boom uitgevers, 2011