Dat je je waterfles regelmatig moet afwassen, weten we allemaal. Maar wie doet het ook echt? Na lezing van dit artikel ben je ongetwijfeld stukken gemotiveerder om de afwasborstel te pakken. ’Water met deze bacteriën heeft geen drinkwaterkwaliteit.‘

Hij is overal. Bungelend tussen de vingers van studenten op weg naar college, aan de mond van zwetende sportcentrumbezoekers, op bureaus naast het van thuis meegenomen zakje boterhammen. De Dopper. ‘De sigaret anno 2019’, noemde universitair docent Lucienne van der Geld het flesje schertsend in een column voor Vox.

Het Haarlemse bedrijf dat de Doppers maakt en er elk jaar meer verkoopt, krijgt wel eens de klacht binnen ‘dat de fles ruikt naar de zolder van oma’, staat op de website te lezen. Zo’n flesje bevat toch enkel water, lijken veel mensen te denken. Even omspoelen en klaar. Het incidentele muffe geurtje kun je simpelweg met een sopje bestrijden. Maar wat zie je als je inzoomt, en vijf willekeurige Doppers aan een bacteriologische test onderwerpt? Vox hield een steekproef op de campus.

Wattenstaafjes

‘Dit wordt ooit mijn urn.’ Bas Nietsch (20), student Engelse taal en cultuur, lacht hard en gooit zijn onafscheidelijke lichtblauwe Dopper nonchalant de lucht in. Hij heeft ’m al zo’n zeven jaar. Nietsch’ moeder was het zat om telkens waterflesjes te kopen, vertelt hij.

‘Op een dag kwam ze thuis met deze Dopper.’ Nietsch zet de fles met een harde klap neer op het tafelblad. ‘”Hier, alsjeblieft”, zei ze.’ Hoe goed behandelt Nietsch zijn toekomstige grafvaas? Hij wast zijn Dopper wekelijks met water en afwasmiddel, vertelt hij. Oké, soms eens per twee weken. Dat lijkt hem genoeg.

‘Iemand besmet zijn of haar dopper door eruit te drinken’

Davide Cellamare (34), postdoc geschiedenis van de filosofie, kocht zijn azuurblauwe Dopper afgelopen september – daarvoor dronk hij gewoon glaasjes water. Drie keer per week stopt hij het ding in de vaatwasser. ‘Al zou ik dat eigenlijk elke dag willen doen’, zegt hij.

Student communicatiewetenschap Nikki de Nies (26) probeert haar Dopper elke week aan een schoonmaakbeurt te onderwerpen. Ze kocht zelfs een speciaal chemisch goedje om haar stalen editie extra schoon te houden. ‘Maar soms schiet het er toch bij in’, zegt ze.

Nietsch, Cellamare en Nies stemmen alle drie in met een uitstrijkje van hun Dopper. Ook twee andere waterlurkers stellen hun fles ter beschikking. Een wattenstaafje gaat over de buiten- en binnenkant van het mondstuk. De staafjes verdwijnen in speciale proefbuisjes en reizen vervolgens per post naar het lab van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ), waar microbiologisch analiste Maayke Bohne kweekjes maakt. Binnen enkele dagen zullen we zien wat er groeit en bloeit in de vijf Doppers.

Slijm

‘Eerlijk gezegd ben ik onder de indruk’, zegt arts-microbioloog Andreas Voss na bestudering van de oogst. Hij bespreekt de door Bohne geanalyseerde kweekjes in het lab. Een deel van de aanwezige flora op de kweekschaaltjes had hij wel verwacht. ‘Je drinkt uit de Dopper en je raakt hem aan, dus ik ging ervan uit dat ik keel-, mond- en huidflora zou aantreffen.’ Bij alle flesjes is dat ook het geval.

Bij twee van de onderzochte flesjes blijft het bij die huid- en mondflora, de andere Doppers bevatten heel wat meer leven. Zo vond Voss tot zijn verbazing grote hoeveelheden non-fermenters. ‘Dat zijn micro-organismen die gedijen in een vochtig milieu en van nature in water voorkomen’, zegt hij. In kraanwater vind je deze hoeveelheden micro-organismen echter niet. In een van de Doppers zijn zelfs grote hoeveelheden én heel diverse soorten non-fermenters te zien.

Biofilm

‘Het zou goed kunnen dat er een dikke laag biofilm in deze Dopper zit’, zegt Voss. Dat is een laag micro-organismen, omgeven door zelfgeproduceerd slijm. ‘Zeker weten doe ik het niet, daarvoor moet je ook het water zélf testen’, legt de microbioloog uit. ‘Hoe dan ook kan de eigenaar misschien maar beter van Dopper wisselen, of hem in ieder geval grondiger onderhouden.’

In dezelfde Dopper vond de microbioloog de Staphylococcus aureus, een ziekteverwekker. ‘Zo’n 20 procent van alle mensen is drager van dat micro-organisme in keel en neus’, zegt hij. ‘De eigenaar van deze Dopper zou best een drager kunnen zijn. Het zou, vooral door de biofilm, niet de fles zijn die ik graag met iemand zou delen.’

De ziekteverwekker verbleekt echter bij de vondst op een van de andere flessen. Voss treft daar verschillende Enterobacter cloacae aan, darmbacteriën. Voss: ‘Deze mogen absoluut niet aanwezig zijn. Water met deze bacteriën heeft geen drinkwaterkwaliteit.’

Smerig

Poepbacteriën en een dikke biofilm in een fles, het klinkt ontzettend smerig, maar zijn al deze bacteriën ook gevaarlijk? ‘Nee’, zegt Voss. Zelfs de darmbacteriën zullen je hoogstwaarschijnlijk niet ziek maken. Meestal komen de organismen in de Dopper bovendien van de gebruiker zelf. Iemand besmet zijn of haar eigen Dopper door eruit te drinken, zegt hij.

‘Bah’, reageert student Nikki de Nies als ze hoort welk leven er in de Doppers is gevonden. Erg verbaasd is ze ook weer niet, want als ze haast heeft – en dat is vaak – laat ze haar Dopper niet goed drogen. Pielen met een theedoek vlak voor je je Dopper weer vult, heeft immers weinig zin. Nies: ‘Ik ben best chaotisch.’ Ze neemt zich voor het schoonmaken echt wat rigoureuzer aan te gaan pakken. ‘En nu maar hopen dat ik het volhoud.’