Aan de ene kant wordt het homohuwelijk mogelijk gemaakt, aan de andere kant worden anti-homowetten ingevoerd. Vooral dat laatste haalde recent het nieuws. Hoe staat het er voor met de emancipatie van homo’s? Dat is vanmiddag onderwerp van gesprek tijdens het Actualiteitencollege.  

Rusland voerde anti-homowetgeving in, de wet verbiedt ‘het bevorderen van niet-traditionele seksuele relaties ten overstaan van minderjarigen’. Oeganda maakte (openlijke) homoseksualiteit zelfs strafbaar, in 76 andere landen is dat ook het geval. En de Verenigde Staten lijken op het gebied van homo-emancipatie niet zo verenigd: de ene staat omarmt het homohuwelijk, de andere verklaart het ongrondwettelijk.

Homo-emancipatie is in het nieuws, maar is wat er gaande is nieuw? Op die – en andere – vragen gaat genderonderzoeker Stefan Dudink vanmiddag in tijdens het Actualiteitencollege. Dudink doet onderzoek naar de wijze waarop gender en seksualiteit in de politiek worden weergegeven en/of gebruikt.

Allereerst de vraag: is het toeval dat het onderwerp zo prominent in het nieuws komt? Dudink: ‘In Afrika, maar ook hier in het Westen, speelt het al jaren. De laatste decennia zie je een enorme toename van het pro-homorechtenactivisme én van een tegenbeweging.’

Er zijn twee kampen, en er is sprake van een conflict, van een culturele strijd. Die is enorm gepolitiseerd. ‘De politici hebben zich het onderwerp toegeëigend. Aan beide kanten: in Afrika hoor je politici zeggen dat homoseksualiteit ‘niet Afrikaans’ is, een uit het Westen geïmporteerde cultuur. In het Westen is homoseksualiteit juist een symbool van onze identiteitgeworden, bij uitstek een voorbeeld van ons liberale gedachtegoed.’ Eigenlijk triest: de discussie lijkt amper nog te draaien om homoseksualiteit op zich. Het onderwerp is ‘maar’ een slagveld binnen een grotere culturele strijd, het had bij wijze van spreken ook kunnen draaien om het wel of niet eten van spruitjes. ‘Het is onderdeel van een discussie over de nationale identiteit geworden.’

Ingegraven kampen die amper een dialoog aangaan, politici die het onderwerp hebben gekaapt. Wat zegt dit over de emancipatie van homo’s? Openlijke homoseksualiteit strafbaar stellen.. horen we die fase niet al voorbij te zijn? ‘Je moet het niet te somber zien. De acceptatie van homo’s is een kwestie van lange adem. Neem Sochi. Rusland heeft zich niets van Westerse protesten aangetrokken, maar het feit dat er verzet is, het feit dat er over wordt gesproken, is een stap op zich. Kijk naar een probleem dichter bij huis. In Nederland zijn campagnes om homoseksuele tieners te steunen, om een coming out op de middelbare school bespreekbaar te maken. Dat is nog steeds niet makkelijk, ook hier niet. Het is nooit makkelijk voor degenen die aan het front staan. Maar dat een jonge homo van zestien overweegt uit de kast te komen, dat was dertig jaar geleden absoluut ondenkbaar. Dat het bespreekbaar is, is ten dele een succes van de strijd voor emancipatie.’ / Mark Merks

Het Actualiteitencollege wordt georganiseerd door het Soeterbeeck Programma, in samenwerking met Vox. Het college start om 12.45 uur en vindt plaats in de hal van het Erasmusgebouw.