Na de inval van Gaza bestookt Israël nu noordelijk buurland Libanon met raketten. In het actualiteitencollege van Radboud Reflects duidt politicoloog Nora Stel vanmiddag de ontwikkelingen in Libanon.

Nadat op 17 september de Israëlische geheime dienst duizenden piepers liet ontploffen in Libanon wordt het land ook nog eens bestookt met Israëlische raketten. Deze aanvallen hebben tot nu toe geleid tot honderden doden, duizenden gewonden en honderdduizenden ontheemden.

Raketten worden al jaren over en weer afgevuurd, maar de strijd is verhevigd sinds 8 oktober 2023, legt politicoloog Nora Stel uit. Na de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober en de daaropvolgende tegenaanval van Israël in Gaza, is Hezbollah raketten af gaan vuren op het noorden van Israël om Hamas te steunen en de oorlog te fragmenteren. Het doel is Israël te verplichten manschappen weg te halen uit Gaza en in te zetten in het noorden van Israël.

Sinds kort heeft Israël de aandacht verlegd naar Libanon. Deels omdat er minder militairen in Gaza nodig zijn, deels omdat er zestig- tot tachtigduizend Israëliërs uit het noorden ontheemd zijn geraakt door de raketaanvallen van Hezbollah en een oplossing van de regering eisen.

‘Ik heb begrepen dat er ook veel publieke steun in Israël is voor een actie tegen Hezbollah’, zegt Nora Stel. ‘Sinds het trauma van 7 oktober is er de angst dat Hezbollah uiteindelijk hetzelfde zou kunnen doen als Hamas heeft gedaan.’

Bufferzone

Ook voor Stel, die bij het Centrum voor Internationaal Conflict-Analyse & Management (CICAM) onderzoek doet naar bestuur en politiek rondom ontheemding in conflictgebieden, is het lastig voorspellen hoe de oorlog afloopt. ‘Hezbollah heeft niks te winnen bij het lang laten voortduren van deze oorlog. Die willen graag terug naar de periode van voor 7 oktober. De organisatie geeft ook consequent aan dat hun aanvallen zullen stoppen zodra er een staakt-het-vuren in Gaza is. Dat is het formele doel van hun “steunfront”.’

‘Hezbollah uitroeien gaat niet, dus de vraag is wanneer het voor Israël genoeg is’

Het is dus vooral de vraag wat Israël beoogt en gaat doen. Stel: ‘Er lijkt geen duidelijk exit-plan. Hezbollah uitroeien gaat niet, dus het is de vraag wanneer het voor Israël genoeg is met de huidige serie aanvallen die Hezbollah op z’n minst tijdelijk moeten verzwakken of naar de onderhandelingstafel moeten dwingen.’

Een invasie over de grond zou militair-strategisch een logische volgende stap zijn om de ‘bufferzone’ af te dwingen die Israël zegt nodig te hebben om de veiligheid in het noorden af te dwingen, maar daar is aan Israëlische zijde weinig animo voor omdat het in een dergelijke strijd veel kwetsbaarder is dan vanuit de lucht.

Los daarvan heeft Israël zeker met de pieperaanval Hezbollah flink geraakt. ‘Daarmee is de communicatie tijdelijk platgelegd, ook hebben de liquidaties veel operationele gevolgen’, aldus Stel. ‘Het is ook een psychologische klap. Als Hezbollah niet eens zichzelf kan beschermen, hoe kan het dan als verdediger van Libanon optreden?’

Oorlog rekken

Hezbollah had volgens Stel in Libanon al veel krediet verloren door de steun aan het onderdrukkende Syrische bewind in die oorlog. ‘En sinds 8 oktober krijgen ze kritiek dat ze het hele land meeslepen in hun oorlog. Voor de korte termijn is er in Libanon vanzelfsprekende solidariteit met Hezbollah en diens steun aan Gaza, maar op de lange termijn kan het zijn dat de groep hier een politieke prijs voor betaalt.’

‘In het verleden hielden beide partijen zich niet aan een VN-missie’

Er wordt nu gekeken naar de VN-missie in Zuid-Libanon om een bestaande resolutie, die de oorlog tussen Israël en Hezbollah in 2006 beëindigde, nieuw leven in te blazen. Al zitten ook daar haken en ogen aan, weet Stel. ‘Beide partijen hielden zich niet aan de resolutie. Israël schond de soevereiniteit van Libanon en Hezbollah bevond zich in gebieden waar het niet mocht zijn. De VN bleek niks af te kunnen dwingen. Je kunt je ook nu afvragen welke stok de VN heeft om mee te slaan als een van de partijen zich niet aan de afspraak houdt.’

Ook wijst Stel op analisten die stellen dat de Israëlische premier Netanyahu de oorlog zo lang mogelijk probeert te rekken om in het zadel te blijven en zo de rechtszaken die tegen hem zijn aangespannen te ontlopen. De afloop van de oorlog blijft daarmee ongewis.

Het actualiteitencollege ‘Lebanon. Rising Tensions in the Middle East’ is bij te wonen van 12.30 tot 13.15 uur in Collegezalencomplex 1