Populair zijn in een groep is niet hetzelfde als geliefd zijn. Integendeel: onbewust blijken de andere groepsleden je zoveel mogelijk te mijden.

Dat is een van de conclusies die ontwikkelingspsycholoog Tessa Lansu maakt op basis van haar onderzoek onder zo’n vijfhonderd kinderen tussen de 10 en 12 jaar. Lansu vroeg de kinderen om aan te geven wie van de klas het meest en het minst populair zijn. Daarna gaf ze de kinderen een taak: tijdens een computerspelletje moesten ze een joystick naar zich toehalen of juist van zich af bewegen terwijl ze de namen van klasgenoten op een computerscherm zagen. De aanname: vinden ze een klasgenoot aardig, dan trekken ze de joystick sneller naar zich toe, is dat niet zo, dan duwen ze de stick juist sneller weg. De joystick- methode wordt in onderzoek op brede schaal toegepast om te achterhalen hoe proefpersonen onbewust denken over een persoon of zaak. Wat kinderen zeggen over hun klasgenoten, komt lang niet altijd overeen met hun onbewuste oordeel, is de conclusie van Lansu. Bij het zien van de naam van populaire klasgenootjes duwden veel proefpersonen de stick sneller van zich af. Hoewel populaire klasgenootjes op bewust niveau aardig worden gevonden, roepen ze onbewust een negatieve reactie op. Aandacht weten ze wel te trekken. Lansu keek met eye-tracking hoe lang de kinderen keken naar een foto van klasgenoten. Op een computerscherm kregen ze tegelijk een foto van een populaire en een foto van een niet-populaire klasgenoot te zien. Inderdaad keken de kinderen langer naar de populaire klasgenoten. Populaire kinderen trekken wel makkelijk de aandacht, maar ze hebben ook minder leuke strategieën om hun machtspositie te behouden, blijkt ook uit ander onderzoek. En dat is nu precies de reden dat hun klasgenoten liever afstand houden. ‘Ze kunnen je voor schut zetten. Of misschien willen ze wel iets van je gedaan hebben.’/ Martine Zuidweg   Lansu promoveert 21 december op haar onderzoek.