Als je kind iets heftigs meemaakt vinden sommige ouders het belangrijk om daarover te praten. Andere ouders doen dit juist liever niet, uit angst de traumatische gebeurtenis opnieuw op te rakelen. Promovendus Mèlanie Sloover dook de literatuur in om te ontdekken hoe het nou echt zit. Vijf vragen over haar onderzoek.

#1 Waarom wilde je onderzoek doen naar psychologisch trauma bij kinderen?

Mèlanie Sloover: ‘Naar psychologisch trauma bij volwassenen is al veel onderzoek gedaan, maar bij kinderen was er nog veel onduidelijk. Sommige onderzoekers zeggen dat ouders en kinderen altijd over trauma praten, andere onderzoekers zeggen dat ze ouders en kinderen gesproken hebben die er nooit over praten.’

‘Omdat ik wilde weten hoe het écht zit, ben ik op basis van een aantal kernwoorden gaan zoeken in de wetenschappelijke literatuur. Uit de 30.000 artikelen die uit die zoekopdracht kwamen, hebben we de literatuur gehaald die specifiek ging over wat wij wilden onderzoeken. Uiteindelijk bleven er 26 artikelen over.’

#2 Wat was het resultaat van het onderzoek?

‘Ten eerste wilden we weten of ouders en kinderen überhaupt wel over trauma praten. Uit de literatuur bleek dat de meeste ouders dit wel doen. De ouders die aangeven dat ze niet over trauma praten, komen vaak uit landen uit, bijvoorbeeld, het Midden-Oosten, waar vaak een cultuurverschil is met het Westen.’

‘Daarnaast hebben we onderzocht hoe ouders over trauma met hun kinderen praten. De meeste ouders proberen actief om een veilige omgeving te creëren voor hun kinderen en hen aan te moedigen om te praten. Meestal is de toon van zulke gesprekken positief, maar niet altijd. Die toon is ook bepalend voor wat het met het kind doet. Er zijn echter ook ouders die trauma’s vermijden, bijvoorbeeld door het gesprek naar iets anders te sturen of tegen familieleden te zeggen dat ze er niet met hun kind over mogen praten. We denken dat dit vooral voorkomt bij ouders die zelf ook getraumatiseerd zijn door een gebeurtenis.’

‘Over het algemeen is praten positief voor het welzijn van het kind’

‘Tot slot wilden we weten hoe praten over een trauma samenhangt met het welzijn van het kind. Over het algemeen is praten positief voor het welzijn van het kind, en er niet over praten is juist negatief. Kinderen ervaren een gesprek sneller als behulpzaam als hun ouder ook gevoelig is, dat noemen we ouderlijke sensitiviteit. Een andere belangrijke factor is dat de ouder en kind het eens zijn over wat gebeurd is. Is dat niet het geval, dan kan zo’n gesprek tot conflict leiden en dat is weer niet goed voor het welzijn van het kind.’

#3 Is er een verschil in hoe vaders en moeders omgaan met het trauma van hun kind?

‘Kinderen zijn over het algemeen geneigd om meer met hun moeder over traumatische gebeurtenissen te praten en dat dan ook als behulpzaam te ervaren. Andersom beginnen moeders ook vaker dan vaders zo’n gesprek. Omdat 80 procent van de ouders in ons onderzoek moeders waren, is het lastiger om hier een conclusie over te trekken. Maar het zou ook kunnen betekenen dat moeders eerder over traumatische onderwerpen praten.’

#4 Wat zou je ouders aanraden die een kind hebben die een traumatische gebeurtenis heeft meegemaakt?

‘Als ouders denken dat ze hun kind ook goed kunnen ondersteunen in zo’n gesprek, dan zou ik zeker aanmoedigen om erover te praten. Het is wel belangrijk dat ouders zo’n gesprek niet forceren. Te veel over een traumatisch onderwerp praten kan namelijk ook een negatieve invloed hebben op het welzijn van het kind. Als je kind post-traumatische stressklachten heeft, bijvoorbeeld zware nachtmerries, raad ik aan om professionele hulp te zoeken. Sommige ouders vinden het natuurlijk lastig om zo’n gesprek te beginnen. Geef in dat geval aan je kind aan dat je er voor ze bent als ze erover willen praten. Gaat het dan nog moeizaam, overweeg dan om alsnog professionele hulp te zoeken.’

#5 Wat ga je met de resultaten van het onderzoek doen?

‘Ik heb de resultaten al gedeeld met de hulpverleners in de klinische praktijk waar ik nu onderzoek uitvoer. Daarnaast probeer ik het onderzoek op zoveel mogelijk platformen te delen. Mijn volgende onderzoek richt zich op de sociale omgeving van kinderen met een trauma. Daarin wil ik onderzoeken hoe trauma samenhangt met de sociaal-cognitieve ontwikkeling van kinderen.’