sluit

Zoeken

Radboud (Redbad) was geen woeste heiden zoals in de film

22 jun 2018 Annemarie Haverkamp

Radboud was geen nationale held en ook geen woeste krijger. Toen historicus Sven Meeder anderhalf geleden las dat er een film over Radboud (Redbad) werd gemaakt, besloot hij samen met collega Erik Goosmann een boek over hem te schrijven. Hij vindt het kwalijk dat in de film een zwart-wit beeld wordt geschetst dat zich gemakkelijk laat kapen door extreem-rechts.

Een film over Redbad, oftewel Radboud. Maar niet ‘onze’ Radboud toch?

‘Nee, de film gaat over Radboud die leefde in de achtste eeuw. De universiteit is niet vernoemd naar een heidense koning die maar niet katholiek wilde worden.’

Familie?

‘Dat wordt wel gezegd in zijn tiende-eeuwse biografie, maar het lijkt erop dat de enige grond voor die veronderstelling de naam is. Hij zou van zijn moeders zijde verwant zijn. De Radboud naar wie de universiteit is vernoemd, leefde twee eeuwen later en was een Frankische bisschop van Utrecht.’

De Redbad (Radboud) die we in de film te zien krijgen, was in werkelijkheid ook niet zo woest als hij wordt neergezet, stelt u.

‘Nee. Over drie jaar zal ik aan de bak moeten om studenten die nu nog vijftien zijn en de film zien, dat beeld uit het hoofd te praten. Redbad wordt in de film neergezet als vrijheidslievende heiden die er alles aan doet om extremistische religieuzen uit het Zuiden buiten de deur te houden. Dat past in het tijdsbeeld van nu. Dat is framing.’

U vindt dat kwalijk?

‘Het framen van de geschiedenis gebeurt altijd, al onze historische bronnen zijn gekleurd, dus dat kun je een filmmaker niet kwalijk nemen. Maar wel: binnen welk frame plaats je het verhaal? Kiest een filmmaker bewust voor deze zwart-wit weergave die zich zo makkelijk laat kapen door extreem-rechts? Ik denk het wel. Maar ook al doet ’ie het niet bewust, dan nog is hij verantwoordelijk voor het frame dat hij biedt. Ik zocht op Twitter naar Redbad en kwam daar al tweets tegen van mensen die schreven ‘allereerste strijd voor vrijheid van meningsuiting en het gevecht voor het behoud van eigen cultuur, parallellen met nu! @ThierryBaudet’.’

Boek over Redbad

Hoe was de echte Redbad wel?

‘Hij was eerder een diplomaat, een koorddanser. Drie decennia lang, van 690 tot 719, wist hij zich te handhaven als Friese leider. Tegelijkertijd integreerde hij in de hoogste regionen van de Frankische maatschappij. In plaats van te vechten en koppig te zijn, was hij veel meer een politicus. Hij heeft ook maar één veldslag gewonnen.’

Waarom dan een film over hem?

‘Dat kwam voor mij volledig uit de lucht vallen. De film is van Roel Reiné, een Nederlandse filmmaker die in Amerika woont. Hij maakt heldenfilms, omdat hij vindt dat we in Nederland meer aan historische heldenverering zouden moeten doen, net als in de VS. Ik heb geen idee wat Redbad in het rijtje tussen Michiel de Ruiter en Willem van Oranje doet of waarom je hem zou omtoveren tot een nationale held. Het is een fascinerende geschiedenis hoor, maar hij heeft niet het land gered ofzo – hij heeft de Franken uiteindelijk ook niet tegen kunnen houden.’

U schreef een boek over Redbad om tegenwicht te bieden.

‘Om mensen weerbaar te maken. Vraag je af waar je eigenlijk naar zit te kijken: naar een historische documentaire of naar een film? Het boek is niet bedoeld om met een belerend vingertje te wijzen naar wat er allemaal niet klopt, maar wel om te zeggen: wees je bewust van die framing. In interviews heb ik de filmmaker horen zeggen dat hij een historisch beeld wilde laten zien en dat er contact is geweest met historici. Dit is maar een klein wereldje – we kennen elkaar allemaal – en ik ben heel benieuwd met wie dan. Ik las ook dat de makers in archieven waren geweest, maar er bestaan geen achtste en negende-eeuwse archieven. Er zijn maar heel weinig bronnen. Als je over Redbad een film van tweeënhalf uur wilt maken, moet je dus heel veel zelf invullen.’

Door uw boek uit te brengen en in gesprek te gaan met de filmmaker na de filmvertoning in LUX, doet u juist mee aan het promoten van de film, is dat niet tegenstrijdig?

‘Een beetje dubbel is het wel, maar ik denk niet dat ik met ons bescheiden boek de bezoekcijfers zal opstuwen.’

30 juni gaat u met de filmmaker in gesprek. Wat wilt u van hem weten?

‘Welke boodschap wil je nou eigenlijk vertellen?’

Redbad in LUX

De film Redbad gaat op donderdag 28 juni in première in LUX. Zaterdag 30 juni is er een Viking-avond. Na afloop van de film gaat historicus Sven Meeder in gesprek met filmmaker Roel Reiné.

9 reacties

  1. Berry schreef op 22 juni 2018 om 17:49

    Sven, Sven, Sven… Heb je nou echt niks beters te doen dan een hoop onzin zwetsen en films politiseren? De typische historicus dus.

    Schoenmaker blijf bij je leest!

    Reageren | Dit is niet ok

    • Derk schreef op 22 juni 2018 om 20:49

    • Bert schreef op 25 juni 2018 om 10:10

      Roel Reiné politiseert de film zelf, zie de overigens interessante docu:

      https://www.npo3.nl/redbad-the-makers/16-06-2018/AT_2105268

      Roel ziet parallellen met hedendaagse religies en legt zo (op zijn minst indirect) een link met de hedendaagse politieke discussie over religie. Dat maakt de film wat mij betreft juist interessant, maar is verre van historisch correct. Dat Thierry Baudet (zelf historicus) hiermee aan de haal gaat is geen verrassing, wel kwalijk, want een historicus moet beter weten.

      Het leuke van de bovenstaande documentaire is trouwens dat zowel regisseur, schrijver als producent afstand nemen van de historische werkelijkheid om een epische film te kunnen maken. Zo nemen ze legenden van eeuwen later mee en passen de Vikingkleding aan zodat het er interessanter uitziet. Ze blijven uiteindelijk filmmakers,

      Reageren | Dit is niet ok

  2. Günther schreef op 22 juni 2018 om 18:34

    Helemaal gelijk Sven! Wat een extreem extreem-rechtse film is dit. Het was alsof ik een Nederlandse versie van ‘der Untergang’ zat te kijken. Redbad is gewoon als een Nazi neergezet. Succes met die indoctrinatie over drie jaar bij de kinders eruit te halen. Bedankt Sven, dat je opkomt voor de Nederlandse burger door -nutteloze- topics als deze aan te kaarten. /s

    Wellicht voel je je wel heel slim als je entertainment als ‘Extreem-rechts’ bestempeld, maar je komt gewoon over als een knul met aandachttekort.

    Reageren | Dit is niet ok

    • Sven Meeder schreef op 25 juni 2018 om 14:24

      Beste Günther,
      Dank voor je bijdrage. Ik ben er blij met jouw aandacht. Lees het interview nog eens na; je zult zien dat ik iets anders zeg dan wat jij in eerste instantie dacht te lezen.

      Reageren | Dit is niet ok

  3. Coenraad schreef op 25 juni 2018 om 07:56

    Reiné was in ieder geval niet de eerste die recentelijk Radboud als heidense held neerzet, zie het lied “Koning Radboud” van Heidevolk: https://www.youtube.com/watch?v=XJTjIlH3sbE .

    Ben benieuwd naar de film en de framing die Meeder beschrijft. Het neerzetten als een film die gekaapt kan worden door extreem-rechtse stromingen is natuurlijk ook framing — gerechtvaardigd wellicht. Aan de andere kant is het niet nieuw om verhalen te vertellen over Germanen die strijden tegen christelijke overheersing. Het zal uiteindelijk aan de uitwerking van de film liggen welke kant het opzwaait.

    Reageren | Dit is niet ok

  4. Take Marifat schreef op 25 juni 2018 om 20:29

    Bij dezen stel ik voor de naam van de Radboud Universiteit Nijmegen te wijzigen.
    Voorheen werd deze universiteit Katholieke Universiteit Nijmegen (KUN) genoemd. Met die naam wist je waar je als student aan toe was. KANT-universiteit zou eveneens een optie zijn, een toespeling op Knooppunt Arnhem Nijmegen en op de Verlichting. Met de naam KANT wordt het belang van de Letterenfaculteit weer meer onderkend, in plaats van de huidige onevenredige aandacht voor de medische wetenschappen en de gentechnologie.
    “Radboud” heb ik, eerlijk gezegd, altijd een misplaatste naam gevonden. Te polyinterpretabel.

    Reageren | Dit is niet ok

  5. Redbad, my unusual film review | Dear Kitty. Some blog schreef op 4 februari 2019 om 22:00

    […] The film might be interpreted as saying opposing ‘foreign intruders’, like Redbad did, is a good thing; some spectators might draw unpleasant parallels between Redbad stopping Frankish soldiers and stopping unarmed 21st century refugees from coming to the Netherlands. Historian Sven Meeder says that the film might be used by the Dutch extreme right. […]

    Reageren | Dit is niet ok

Geef een reactie

Wil je reageren op dit artikel? Graag, maar houd je wel aan onze huisregels. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Het kan even duren voordat uw reactie wordt geplaatst. Lees ons privacy statement als je meer wilt weten over hoe we omgaan met je gegevens.

Vox Magazine

Het onafhankelijke magazine van de Radboud Universiteit

lees de laatste Vox online!

Vox Update

Een directe, dagelijkse of wekelijkse update met onze artikelen in je mailbox!

Wekelijks
  • Direct
  • Dagelijks
  • Wekelijks
Nederlands
  • Nederlands
  • Engels
Verzonden!