De Radboud Universiteit moet de banden met de Hebrew University en de Tel Aviv University bevriezen. Dat adviseert de commissie internationale samenwerkingsverbanden aan het college van bestuur. Beide instellingen dragen volgens de commissie bij aan ernstige en systematische mensenrechtenschendingen.

De Radboud Universiteit moet haar banden met twee Israëlische universiteiten opschorten totdat de universiteiten aan bepaalde voorwaarden voldoen. Dat staat in het langverwachte advies van de commissie samenwerkingsverbanden, dat gisteravond werd gepubliceerd.

De commissie baseert zich op juridische documenten en rapporten van mensenrechtenorganisaties. De conclusie is duidelijk: Israël en zijn veiligheidsdiensten maken zich schuldig aan systematische schendingen, zowel in Gaza als in de bezette Palestijnse gebieden.

Bewapende drones

De Hebrew University traint volgens de commissie studenten voor de militaire inlichtingendienst van het Israëlische leger. De studenten in kwestie combineren hun militaire opleiding namelijk met een dubbele bachelorstudie in Midden-Oostenstudies en in een andere wetenschappelijke discipline. Ook binnen een ander programma werkt Hebrew University volgens de commissie samen met het IDF om excellente studenten op te leiden tot experts in militaire technologie.

Daarnaast maakt de commissie zich zorgen om de academische vrijheid en de vrijheid van meningsuiting aan de universiteit. Een medewerker van Hebrew University die een petitie had ondertekend die opriep tot een staakt-het-vuren in Gaza, twijfel had uitgesproken over het gebruik van seksueel geweld door Hamas op 7 oktober en zionisme een misdaad had genoemd, werd eerst gevraagd om ontslag in te dienen en vervolgens twee weken geschorst door de universiteit.

Volgens de commissie draagt Tel Aviv University bij aan de oorlog via investeringen in defensiebedrijven. Via het risicokapitaalfonds TauVentures wordt het Xcelerator-programma gefinancierd. Dat initiatief roept startups op om technologieën te ontwikkelen of aan te bieden die van nut kunnen zijn voor een Israëlische veiligheidsdienst. Datzelfde fonds financiert onder meer Xtend, dat bewapende drones ontwikkelt voor de oorlog in Gaza.

Niet direct inzetbaar

De commissie adviseert daarom om de samenwerking met beide universiteiten onder strikte voorwaarden voort te zetten, zoals de beëindiging van exclusief militaire opleidingen. Ook moeten de Israëlische universiteiten de Radboud Universiteit verzekeren, aldus de commissie, dat de verwevenheid met het IDF er niet toe leidt dat ze bijdragen aan mensenrechtenschendingen. De kennis en het materieel dat aan de universiteiten wordt ontwikkeld, mag volgens de commissie niet direct inzetbaar zijn in de oorlog in Gaza of de bezetting van de andere Palestijnse gebieden.

Opschorting van de samenwerking betekent onder andere dat onderzoekers niet langer gezamenlijke projecten kunnen uitvoeren en dat studenten niet op uitwisseling kunnen naar deze universiteiten.

In gesprek

Opvallend is dat de commissie verder gaat dan haar opdracht om alleen universiteitsbrede samenwerkingen onder de loep te nemen. Zo adviseert de commissie voor beide universiteiten om ook samenwerkingen die buiten dit beperkte kader vallen en waarbij sprake is van een directe samenwerking in onderwijs en onderzoek te bevriezen, zoals op facultair niveau. Wanneer de Radboud Universiteit met deze universiteiten in een groter verband samenwerkt, zoals HorizonEurope, ligt het volgens de commissie “in de rede om de samenwerking te heroverwegen en directe samenwerking mogelijk op te schorten indien er geen sprake is van contractbreuk.”

De bal ligt nu in het kamp van het college van bestuur.

Door de publicatie van het advies ligt de bal nu in het kamp van het college van bestuur. Alvorens dat een besluit neemt, wil het met de universitaire gemeenschap in gesprek. Komende maandag kunnen studenten en medewerkers en studenten hun ideeën over het advies delen in het collegezalencomplex. Daarna volgen gesprekken met de decanen en de medezeggenschap. Voor het een besluit neemt, vraagt het college ook het advies van de universitaire medezeggenschap.