Het hoge woord is eruit: Titus Brandsma wordt binnenkort heilig verklaard. Het Titus Brandsma Instituut is alvast begonnen met de voorbereidingen om de heiligverklaring te vieren. Het nieuwe boek over de priester en voormalig rector van de Nijmeegse universiteit ligt al bij de drukker.

De heiligverklaring van Titus Brandsma zat er al een tijdje aan te komen, maar nu gaat het dan écht gebeuren. Paus Franciscus heeft zijn zegen gegeven en daarmee staan alle lichten op groen. Daarmee is voormalig priester en rector magnificus van de Radboud Universiteit de tweede heilige uit de Waalstad, na jezuïet Petrus Canisius (1521 – 1597).

Brandsma (1881 – 1942) was priester en als hoogleraar en rector magnificus verbonden aan de Radboud Universiteit. Hij is bij het grote publiek vooral bekend wegens zijn verzet tegen het nazisme tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1942 kwam hij om het leven in concentratiekamp Dachau. Wegens zijn dood als martelaar werd hij in 1985 al zalig verklaard door Paus Johannes Paulus II.

Bemiddelaar tussen God en mens

Nu volgt dus een heiligverklaring. De exacte definities van die begrippen zijn volgens Christoph Lüthy, wetenschapshistoricus bij de Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen (FFTR), ingewikkeld. ‘Maar zie het als een soort rangorde: je bent eerst zalig, dan heilig,’ vertelt hij. ‘Een heiligverklaring is daarmee hoger. Beide eretitels zijn een officiële bevestiging vanuit de Katholieke Kerk dat je een bemiddelaar bent tussen God en de mens.’

Brandsma wordt heilig verklaard omdat hij in 2004 – postuum – de Amerikaanse Michael Driscoll op ‘wonderbaarlijke wijze genas van een ongeneesbaar geachte vorm van kanker’. Dat zou komen doordat Driscoll, net als Brandsma een karmeliet (een Rooms-Katholieke bedelorde), elke dag bad tot de voormalig rector magnificus.

Een team van onafhankelijke katholieke artsen verklaarde in het proces van heiligverklaring dat die genezing medisch gezien onmogelijk was – en dus móést het wel door het bidden komen. Daarna waren de theologen aan zet: ze moesten bepalen of de buitennatuurlijke genezing door bemiddeling van Brandsma tot stand was gekomen. Als laatste moest de Paus nog dit ‘wonder’ erkennen. Dat gebeurde op 25 november. Lüthy: ‘Daarmee is de verklaring al bijna rond: het wachten is op de officiële heiligverklaring op het Sint Pietersplein in Rome.’

Festiviteiten

Bij het Titus Brandsma Instituut, verbonden aan de Radboud Universiteit, zijn ze volgens woordvoerster Ilja Kramer vooral trots op het feit dat Brandsma erkenning krijgt voor zijn daden als mens én intellectueel. ‘Het wonder van de genezing is mooi, maar het eigenlijke wonder is toch dat van zijn werk als rector en zijn verzet tegen de nazi’s,’ stelt Kramer.

‘Het eigenlijke wonder is toch dat van zijn werk als rector en zijn verzet tegen de nazi’s’

Om de heiligverklaring te vieren, brengt het instituut binnenkort samen met de FTR-faculteit een boek uit. ‘Daarin gaan we in op aspecten van zijn leven, vanuit een populairwetenschappelijke invalshoek,’ vertelt Kramer. ‘Het ligt al bij de drukker, dus hopelijk komt het uit rond het moment van de verklaring.’

Ook staan er festiviteiten op de planning. Kramer: ‘Omdat de goedkeuring er al even aan zat te komen, hadden we al een heel draaiboek ontwikkeld. Zo komt er een academische plechtigheid, komt er een nieuw plakkaat op het standbeeld van Brandsma (naast het Cultuurcafé op het Pieter Bondamplein, red.) en houden we een wandeling langs plekken die voor Brandsma bijzonder waren.’

Rome

Wanneer Brandsma precies heilig verklaard zal worden, is nog onbekend. De aankondiging van het evenement gaat waarschijnlijk de komende weken de deur uit. De bekendmaking vindt in ieder geval plaats tijdens een officiële plechtigheid in Rome, waarschijnlijk in 2022. Vanuit Nijmegen zijn er afgevaardigden van het instituut, de universiteit en de theologische faculteit aanwezig.