Een netwerkorganisatie van jonge, bevlogen wetenschappers waarin nieuwe ideeën voor de universiteit ontstaan. Dat is het plan van de Radboud Jonge Akademie, die binnenkort het licht ziet. ‘Maar dit is geen eliteclubje’, verzekeren medeoprichters Marieke van den Brink en Arne Smeets.

Landelijk is er De Jonge Akademie (DJA), een groep van vijftig jonge wetenschappers die adviezen uitbrengt over wetenschap en wetenschapsbeleid. Ook de meeste Nederlandse universiteiten hebben een platform waarin jonge, getalenteerde academici elkaar ontmoeten om te brainstormen over de toekomst van de universiteit.

Innovatief onderzoek

Nijmegen loopt een beetje achter, maar daar komt nu verandering in. Mede op aandringen van wiskundedocent Arne Smeets en hoogleraar Gender & Diversity Marieke van den Brink, allebei lid van De Jonge Akademie, lanceert de Radboud Universiteit binnenkort de Radboud Jonge Akademie. In de eerste lichting is plaats voor zestien leden, staat te lezen in een oproep op Radboudnet. Op termijn moet dat aantal verdubbelen.

De nieuwe club moet jonge wetenschappers de mogelijkheid bieden hun netwerk uit te breiden. Van den Brink: ‘Door in contact te komen met wetenschappers uit andere vakgebieden, kunnen ze op ideeën komen voor innovatief onderzoek. Dat zien we ook gebeuren bij De Jonge Akademie.’

Er zijn heel veel jonge academici, maar hun ideeën over de wetenschap worden op dit moment niet gekanaliseerd, legt wiskundedocent Arne Smeets uit. ‘De Radboud Jonge Akademie kan een katalysator zijn voor nieuwe, spannende ideeën.’

Kunnen bevlogen wetenschappers op dit moment dan niet met hun ideeën bij het college van bestuur terecht?

Arne Smeets: ‘Onze rector is heel toegankelijk, maar er zit weinig lijn in als iedereen zijn persoonlijke besognes met hem gaat delen. Met de RJA kan je dat op een meer systematische manier doen.’

Marieke van den Brink: ‘We willen een spreekbuis zijn die het niveau van faculteiten kan overstijgen. De bedoeling is om eerst tot een gezamenlijk plan te komen, en daarna naar het college te trekken. Dat is veel effectiever dan alle individuele ideeën die het college meestal krijgt.’

Over welke onderwerpen kan de Radboud Jonge Akademie zoal adviezen uitbrengen?

Smeets: ‘Dat moet de eerste lichting zelf bepalen. Op basis van wat er nationaal speelt, kan je bijvoorbeeld denken aan de positie van jonge academici aan de universiteit. Die worden wel gewaardeerd, maar er is geen systematische reflectie over de verhoudingen tussen hoogleraren en universitair docenten. Wat zijn de rechten en plichten van promovendi en postdocs? En wie krijgt het ius promovendi (promotierecht, red.)?’

‘De agenda moet van onderop ontstaan’

Van den Brink: ‘De hele discussie over erkennen en waarderen zou op de agenda kunnen komen, net als open science. En natuurlijk vind ik diversiteit, inclusiviteit en een veilige werkomgeving belangrijke thema’s. Maar de agenda moet dus echt van onderop ontstaan.’

In de vacaturetekst voor de RJA staat dat de universiteit ernaar streeft ‘haar meest getalenteerde, enthousiaste en ambitieuze jonge gepromoveerde medewerkers bijeen te brengen’. Dat klinkt niet bepaald laagdrempelig.   

Van den Brink: ‘Als leden van de selectiecommissie waken wij erover dat de RJA geen eliteclub wordt. We zijn niet op zoek naar de wetenschappers die het meeste geld hebben binnengehaald, maar naar mensen die in de groep willen nadenken over de toekomst van de wetenschap.’

Smeets: ‘Minstens even belangrijk als het profiel van de kandidaten is hun motivatie. Op basis van de sollicitaties proberen we een goede, diverse club samen te stellen. Maar de RJA stopt niet bij de bestuursleden: de activiteiten die ze organiseren zijn bedoeld voor de hele academische gemeenschap.’

Is de RJA er alleen voor wetenschappers?

Smeets: ‘Neen. Mensen die onderwijs- of onderzoeksbeleid vormgeven en gepromoveerd zijn, zijn ook welkom. Daar heeft het college van bestuur expliciet voor gekozen. Dat is aan andere universiteiten minder gebruikelijk.’

Heeft de coronacrisis gevolgen voor de opstart van het platform?

Van den Brink: ‘Een van de belangrijkste onderdelen van netwerken is informeel samenkomen. Elkaar leren kennen gaat makkelijker door te kletsen bij de koffie of de borrel. Door corona moet alles online gebeuren. Als je het goed opzet en regelt, dan is ook daar veel mogelijk. Maar we hopen natuurlijk dat we elkaar snel weer in het echt kunnen ontmoeten.’

Waar willen jullie binnen één jaar staan?

Van den Brink: ‘Het zou heel leuk zijn als er na een jaar een leuke groep is die zich met elkaar verbonden voelt. En met een agenda, zodat ze weten waar ze zich mee kunnen bezighouden.’

Smeets: ‘Door corona moeten we de ambities voor het eerste jaar een beetje bijstellen. Een zekere naam en herkenbaarheid opbouwen is ook in normale tijden niet zo eenvoudig. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat dit goedkomt.’

Solliciteren voor RJA kan nog tot 13 september. Meer info op Radboudnet.