‘Radboud Universiteit zou boerkaverbod niet moeten handhaven’
-
Photo: Beau Giles, Flickr
OPINIE - Vandaag gaat het 'boerkaverbod' in. De Radboud Universiteit heeft gezegd zich aan de nieuwe regels te houden. Maar het zou de universiteit sieren als ze uitdroeg juist niet te handhaven, vindt promovendus (Sterrenkunde) Emma van der Wateren. Het verbod zal er slechts toe leiden dat minderheidsgroepen zich buitengesloten voelen, stelt zij.
Het boerkaverbod verbiedt mensen een gezichtsbedekkende sluier, zoals een boerka of een niqaab, te dragen in overheidsgebouwen, ziekenhuizen, scholen en het openbaar vervoer. Wie zich hier niet aan houdt, kan weggestuurd worden door de politie en riskeert een boete van maximaal 415 euro. Behalve sluiers zijn ook andere gezichtsbedekkende kleding, zoals motorhelmen en bivakmutsen niet toegestaan. Voorstanders van het verbod stellen dat het niet voortkomt uit religieuze overwegingen, maar nodig is voor de veiligheid.
Op 25 juli plaatste de Radboud Universiteit een intern nieuwsbericht over het boerkaverbod, dat ook werd rondgestuurd in de Nederlandstalige nieuwsbrief. Het bericht maakte duidelijk dat personen met gezichtsbedekkende kleding weggestuurd kunnen worden, een boete riskeren en dat de politie ingeschakeld kan worden. Dit bericht verbaasde mij.
Progressieve stad
Nijmegen staat bekend als een tolerante en progressieve stad. Dit is voor een groot deel te danken aan haar studentenpopulatie, die traditiegetrouw overwegend links is. De Radboud Universiteit wil toch zeker een tolerante plek blijven, gastvrij voor mensen van verschillende culturen en religies. Door het boerkaverbod te handhaven, maakt de universiteit het niet alleen onmogelijk voor een weliswaar zeer kleine groep (er wordt geschat dat er slechts zo’n 200 tot 400 vrouwen in Nederland wonen die een boerka of niqaab dragen) om aan de universiteit te studeren of te werken. Handhaving zorgt er ook voor dat een veel grotere groep, mensen met een niet-westerse achtergrond, zich buitengesloten en niet welkom voelt aan de universiteit.
‘Het boerkaverbod dient geen praktisch doel op de universiteit’
De Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), waar ook het Radboudumc onderdeel van uitmaakt, heeft onlangs in het Parool gezegd, dat diens aangesloten ziekenhuizen het boerkaverbod niet zullen handhaven. Beveiligers zullen boerkadragers hier niet op aanspreken en ze zullen niet de politie bellen. De Radboud Universiteit zou hetzelfde bericht moeten uitdragen naar studenten en medewerkers.
Persoonlijk contact
Het boerkaverbod dient geen praktisch doel op de universiteit. Voorstanders vinden het verbod nodig, omdat een persoon zich moet kunnen identificeren. Echter, wanneer een boerkadragende vrouw identificatie moet laten zien, kan zij dit simpelweg in een privéruimte doen met een vrouwelijke medewerker. Dit is al langer gebruikelijk in overheidsgebouwen. Een andere veelgehoorde reden voor het boerkaverbod is de noodzaak voor persoonlijk contact tussen studenten en docenten. Het is waar dat het dragen van een boerka een student kan hinderen bij leren en samenwerken, maar zij zelf zal daar de meeste last van hebben. Het belang voor deze vrouwen om vrijelijk aan de universiteit te kunnen studeren en om te gaan met mensen met een andere achtergrond, weegt zwaarder dan de nadelen die zij kunnen ervaren door hun gezicht te verbergen.
Martijn Gerritsen, woordvoerder van de Radboud Universiteit, zei in het Algemeen Nijmeegs Studentenblad in 2016 dat er nog nooit problemen zijn geweest met boerkadragende bezoekers. Waarom is het dan nodig een bericht te verspreiden dat dit niet meer toegestaan is?
Kwalijke ontwikkeling
De Radboud Universiteit heeft geen enkele verplichting om actief het verbod te handhaven. Door te verkondigen dat dit wel gebeurt, geeft de universiteit de indruk het verbod te steunen. Hoewel dit mogelijk niet het doel was van het bericht, kunnen studenten en bezoekers zich minder welkom voelen vanwege hun overtuigingen. Dat zou een kwalijke ontwikkeling zijn in deze instelling, waar mensen met een niet-westerse achtergrond toch al ondervertegenwoordigd zijn. Het zou de universiteit sieren om op te staan en uit te dragen studenten en medewerkers van alle culturen en religies te verwelkomen, ongeacht hun kledingkeuze.
Emma van der Wateren is promovendus van de afdeling sterrenkunde aan de Radboud Universiteit en tevens van ASTRON
Student RU schreef op 1 augustus 2019 om 11:31
Het gaat hier helemaal niet om het anders behandelen van een minderheid, maar dat je je niet onherkenbaar op openbare plekken mag tonen voor ieders veiligheid. Typisch “white saviour” gedrag dit. Een probleem maken van iets wat helemaal geen probleem is en zo juist een scheiding creëren tussen mensen met een verschillende afkomst. Er zijn volgens het NRC 150 boerkadraagsters dus bericht is echt de moeite niet waard. Of bedoel je dat alle studenten zich in bivakmuts en motorhelm minder welkom voelen op de Universiteit? Next.
Een andere promovendus schreef op 2 augustus 2019 om 18:15
Reactie van student hierboven slaat plak flink mis, en is RU onwaardig.
“Een probleem maken van iets wat helemaal geen probleem is”: RU geeft notabene aan geen probleem te hebben ervaren, je zin is dus een goede omschrijving, maar dan van het boerkaverbod zelf.
“Er zijn volgens het NRC 150 boerkadraagsters dus bericht is echt de moeite niet waard.” Het boerkaverbod, ondanks het kleine aantal draagsters, is al jaren onderwerp van discussie. Het raakt namelijk aan fundamentele mensenrechten, en reikt dus verder dan enkel die 150 vrouwen. Je moet wel door een koker kijken om dat niet te zien. En weer: Als het niet relevant genoeg is, zoals je suggereert, spreekt dat ook de noodzaak van het verbod zelf weer tegen. Volgende keer even nadenken voordat je wat zegt.
Michiel schreef op 5 september 2019 om 13:54
Typische reactie van een linkse universiteit student hierboven. De reactie van een ander als onwaardig beschouwen en tegelijk de ogen sluiten tegen vrouwenonderdrukking. Vervolgens eea downplayen alsof het alleen boerkadragers betreft….hey je vergeet de nikaab. Deze vrouwen minachten onze wetten en samenleving, wees maar trots voor wie je opkomt. Trouwens, welke fundamentele rechten worden met het verbod geraakt?
Gunther schreef op 1 augustus 2019 om 11:37
Geloof mij, iemand die een boerka draagt wordt eerder buitengesloten dan iemand die geen boerka draagt.
Het verbod bevordert dus de integratie ipv dat iemand zichzelf letterlijk afsluit van de wereld.
Jurgen Brink schreef op 1 augustus 2019 om 16:14
Het is sinds vandaag bij wet in Nederland dat het dragen van gezichtsbedekkende kleding in o.a. het onderwijs verboden is. Daar kan je van alles van vinden en of het wel of niet terecht is, maar die wet geldt wel voor onze universiteit. Persoonlijk vind ik die wet grote onzin, maar wat ik vind doet er niet toe. Als ik het nieuwsbericht van de universiteit lees staat er niets anders dan wat de wet nu is en heeft het een informatieve functie. De auteur leest er, zo vat ik het op, ook een positiebepaling van de universiteit in. Andersom kan de universiteit nu toch ook niet zeggen: voor ons telt die wet niet omdat wij het er niet mee eens zijn?
Dit is voer voor ethici, juristen en filosofen: mag je als instelling of individu democratisch tot stand gekomen wetten negeren of naast je neerleggen als die wetten in tegenspraak zijn met jouw eigen waarden (of die van de instelling). Deze casus toont maar weer eens het belang aan van de alfa/gamma wetenschappen (waarvan onze brede universiteit er gelukkig heel veel van in huis heeft) in onze huidige complexe maatschappij (@ commissie Van Rijn!!!) Wellicht dat Radboud Reflects er een lunchlezing aan wil wijden?
Jozef schreef op 2 augustus 2019 om 18:23
Je stelt: “Als ik het nieuwsbericht van de universiteit lees staat er niets anders dan wat de wet nu is en heeft het een informatieve functie. De auteur leest er, zo vat ik het op, ook een positiebepaling van de universiteit in. Andersom kan de universiteit nu toch ook niet zeggen: voor ons telt die wet niet omdat wij het er niet mee eens zijn?”
Je schetst daarmee een valse tegenstelling, namelijk: Of de universiteit stelt dat de wet niet voor hen telt, of de universiteit verspreidt een nieuwsbericht met aankondiging van het verbod. Een andere optie was om simpelweg geen nieuwsbericht uit te sturen, aangezien de universiteit hier geen plicht toe heeft, nog om het verbod actief te handhaven in de instelling. Daarmee maakt de universiteit een keuze, en dat suggereert een positie bepaling.
J.M. schreef op 3 augustus 2019 om 10:56
Deze wet moet mijns inziens bijdragen aan betere integratie en participatie van deze vrouwen. Dat ze vrij zijn hier en zich niet hoeven te verhullen achter een sluier. De man is hier niet de baas, het geloof ook niet.
Pieter schreef op 6 augustus 2019 om 09:39
Ik heb geen idee hoe deze wet hieraan bijdraagt. Het alternatief voor zich hullen achter hun sluier is binnen blijven. Ik zou niet weten hoe deze vrouwen binnenshuis houden leidt tot een betere integratie. Deze wet geeft de man hooguit meer macht.
Barend schreef op 21 augustus 2019 om 15:17
De boerka en niqaab zijn onlosmakelijk verbonden met de onderdrukking van vrouwen. In een land als Iran worden vrouwen zelfs gearresteerd en gevangen genomen omdat ze protesteren tegen deze vorm van onderdrukking. Helaas worden deze “kledingstukken” in Nederland door sommigen gezien als iets dat onze acceptatie verdient en waar we tolerantie voor op moeten brengen.
Ik ben erg tegen wetten die mensen voorschrijven hoe ze zich moeten kleden, maar in dit extreme geval sta ik achter het verbod. Het is goed dat mensen zich niet volledig mogen bedekken, net als dat het goed is dat mensen niet volledig onbedekt over straat mogen.
Barend schreef op 21 augustus 2019 om 15:17
De boerka en niqaab zijn onlosmakelijk verbonden met de onderdrukking van vrouwen. In een land als Iran worden vrouwen zelfs gearresteerd en gevangen genomen omdat ze protesteren tegen deze vorm van onderdrukking. Helaas worden deze “kledingstukken” in Nederland door sommigen gezien als iets dat onze acceptatie verdient en waar we tolerantie voor op moeten brengen.
Ik ben erg tegen wetten die mensen voorschrijven hoe ze zich moeten kleden, maar in dit extreme geval sta ik achter het verbod. Het is goed dat mensen zich niet volledig mogen bedekken, net als dat het goed is dat mensen niet volledig onbedekt over straat mogen.