Bij zijn laatste opening van het academisch jaar kwam rector magnificus Han van Krieken indirect en kort terug op de vechtpartij op de introductiemarkt. In een veilige omgeving kan er volgens de rector geen ruimte zijn voor geweld.

De Vereeniging was vanmiddag goed volgelopen voor de openingsspeech van het academisch jaar, voor het laatst gegeven door Han van Krieken. Op de honderdste verjaardag van de Radboud Universiteit, 17 oktober, geeft hij na zeven jaar als rector magnificus het stokje door aan hoogleraar Communicatie in organisaties José Sanders.

Veilige omgeving

In zijn speech blikte van Krieken terug op jaarthema’s van de afgelopen academische jaren. Terugkomend op ‘luisteren’, het jaarthema van 2019-2020, stond Van Krieken kort stil bij de actie tegen de nieuwe rechts-nationalistische studentenvereniging GNSV, die op de introductiemarkt uitmondde in een vechtpartij.

Luisteren is volgens de rector nog steeds een ondergewaardeerde kwaliteit, net als nieuwsgierigheid naar de ander en naar de mening die je niet begrijpt. ‘Het betekent ook dat er een veilige omgeving is om van mening te verschillen, waar je de ander kunt ontmoeten, waar je geconfronteerd kunt worden met niet alleen het mooie, maar ook het lelijke in het denken van homo sapiens’, aldus Van Krieken.

In zijn speech leek Van Krieken zich zowel tot de GNSV als tot Actiegroep Nijmegen te richten, al nam hij de namen van beide organisaties niet in de mond. In een veilige omgeving kan volgens de rector geen ruimte zijn voor geweld, maar moeten ook de grenzen aan de vrijheid van meningsuiting worden gerespecteerd. Komende donderdag organiseert Radboud Reflects in het collegezalencomplex een actualiteitendebat over de vraag of alle meningen welkom zijn op de universiteit, met naast de rector ook politiek filosoof Mathijs van de Sande.

Oppenheimer

Ook in haar jubileumjaar wil de Radboud Universiteit van betekenis zijn, aldus de rector, door studenten op te leiden tot kritische en betrokken burgers en door de wereld met ons onderzoek beter te begrijpen. Volgens Van Krieken gaan nieuwsgierigheidsgedreven en toegepast onderzoek hand in hand.

‘Mogen alle appels van de boom der kennis geplukt en gegeten worden?’

Bij het verleggen van grenzen aan kennis moeten we volgens Van Krieken ook reflecteren op wat de gevolgen kunnen zijn. De rector refereerde aan de kaskraker Oppenheimer – over natuurkundige en vader van de atoombom Robert Oppenheimer – die volgens hem zowel een ode aan de wetenschap als een aanzet tot nadenken is. ‘Mogen alle appels van de boom der kennis geplukt en gegeten worden?’, vroeg de rector zich hardop af.

Vertrouwen

Terugkijkend op het thema verbondenheid, het jaarthema van 2020-2021, erkende de rector dat sommige dingen ook beter moeten. ‘De druk die velen ervaren is groot, de mentale staat van studenten is niet goed, zoals recent onderzoek laat zien, en de universiteit is niet altijd de veilige omgeving die zo belangrijk is.’

Volgens de rector hebben de naweeën van de coronapandemie nog steeds aandacht nodig en komen de komende tijd verschillende dingen op ons af, zoals geopolitiek, klimaatverandering en sociale gespletenheid. Toch kijkt Van Krieken met vertrouwen naar de toekomst. ‘Ik heb er alle vertrouwen in dat we met elkaar alle uitdagingen die we zien aankomen en ook die we nog niet zien aankomen, aan kunnen gaan.’