‘Bespaar onze docenten en onderzoekers onnodige veranderingen, schrap bureaucratische regels.’ Rector Theo Engelen richtte zich tijdens de opening van het academisch jaar vanmiddag direct tot de minister van Onderwijs.

Laat de universiteiten een paar jaar met rust. Die oproep deed rector Theo Engelen vanmiddag bij de opening van het academisch jaar. ‘Houd de universiteiten geen nieuwe hoepels voor om door te springen.’ Net als zijn voorganger Bas Kortmann, richtte de rector zich dit jaar ook tot Den Haag. Op nieuwe rapporten over de kwaliteit van het onderwijs en het onderzoek zit hij niet te wachten, stelde Engelen. ‘Bespaar onze docenten en onderzoekers onnodige veranderingen, schrap bureaucratische regels.’

Universiteiten snakken naar vertrouwen, sprak hij tegen een volle en snikhete Gymnasion-zaal. ‘Ik roep de minister op dat vertrouwen concreet te maken.’ Er zijn heus fouten gemaakt in academisch Nederland, maar ‘niemand is er meer op gebrand een schoon imago te hebben dan de instellingen zelf’.

Over de aangekondigde investeringen in het onderwijs vanaf 2018, beloofd door Jet Bussemaker en het gevolg van de invoering van het leenstelsel, liet hij zich sceptisch uit. ‘In de drie jaren tot dat moment wordt van de universiteiten verwacht dat ze zelf tweehonderd miljoen euro per jaar uit eigen middelen investeren. Dat is dus voorlopig een sigaar uit eigen doos en op termijn uit de doos van studenten.’

De rector rekende nog even voor dat de totale rijksbijdrage per student daalde van 19.600 euro in 2000 naar 14.300 in 2014, terwijl het aantal studenten steeg. De tijd die docenten nog kunnen besteden aan onderzoek, nam de afgelopen jaren ook af, zei hij. Wetenschap bedrijven is iets geworden voor de avonden, weekenden en vakanties.

Eigenlijk zouden universiteitsmedewerkers in dat licht bezien dus een pluim moeten krijgen, stelde de rector. En niet dat eeuwige wantrouwen. Hij gaf meteen maar het goede voorbeeld. ‘Tegen de hier aanwezige docenten en onderzoekers kan ik alleen maar zeggen hoe trots wij als college van bestuur zijn op uw prestaties.’

Ook op andere universiteiten vroegen collegevoorzitters en rectoren vandaag om meer vertrouwen uit Den Haag en om minder regeltjes. De minister zelf sprak in Utrecht. Daar leek ze de boodschap al begrepen te hebben. ‘In ons land is de overheid verantwoordelijk voor goed, toegankelijk en toekomstbestendig hoger onderwijs’, zei ze. ‘Maar wat mij betreft staat die verantwoordelijkheid de komende jaren in het teken van meer ruimte, meer vertrouwen en meer dialoog over wat goed onderwijs is.’ / Annemarie Haverkamp, HOP