De Radboud Universiteit bereidt zich zo goed mogelijk voor op onvoorziene gebeurtenissen, maar je kan niet alles voorspellen. Dat zei rector Han van Krieken in zijn speech bij de Opening van het Academisch Jaar in de Vereeniging. ‘Hoe bereiden we ons voor op iets dat we niet verwachten, zelfs niet verwachten kunnen?'

Na twee online edities werd de 99^ste Opening van het Academisch Jaar zoals vanouds gehouden in de Vereeniging, die voor de gelegenheid behoorlijk gevuld was.

Na de cortège van hoogleraren – onder opvoering van het Radboudlied door studentenkoor Alphons Diepenbrock – nam rector magnificus Han van Krieken het woord. In zijn speech stond hij stil bij de crises in Nederland, Europa en de wereld. Ook in tijden van crises hebben we als universiteit veel zelf in de hand, aldus de rector. Hij verwees onder andere naar de cultuurverandering die het actieplan Erkennen en Waarderen dit jaar met zich moet meebrengen en naar de nieuwe gedragscode, die tot een diverse gelijkwaardige en veilige campus moet leiden.

Cyberaanvallen

Naast kansen zijn er natuurlijk ook bedreigingen – het coronavirus, eventuele besparingen vanuit de overheid, het invullen van vacatures – maar daar kunnen we ons volgens Van Krieken wel op voorbereiden. ‘De universiteit heeft vier scenario’s ontwikkeld voor verschillende situaties rondom Covid-19. Ook bouwen we financiële rust in door met meerjarenbegrotingen te werken.’

De universiteit bereidt zich daarnaast voor op onvoorziene gebeurtenissen, aldus de rector. Bijvoorbeeld in de vorm van oefeningen voor ontruiming, brandweerbaarheid of cyberaanvallen. Maar de grootste impact komt veelal van gebeurtenissen die we nog niet kennen, en niet verwachtten waarschuwde Van Krieken,  zoals de coronapandemie. ‘Hoe bereiden we ons voor op iets dat we niet verwachten, zelfs niet verwachten kunnen?’

In plaats van door te slaan in allerlei veiligheidssystemen en bureaucratie, ligt het antwoord volgens Van Krieken in weerbaarheid en veerkracht – óók voor de universiteit. Een heldere identiteit kan daar volgens hem bij helpen, net als solidariteit, diversiteit en emancipatie.

Bijles

Masterstudent natuurkunde en filosofie Thomas Vissers waarschuwde in zijn speech voor de toenemende kansenongelijkheid in het onderwijs. Door tekortkomingen in het publieke onderwijs zoeken mensen steeds vaker hun uitvlucht in het private onderwijs, aldus Vissers. De student verwees naar het aantal huiswerk- en bijlesinstituten dat de afgelopen vijf jaar met 61 procent is toegenomen en naar bedrijven die studenten voor een paar honderd euro per dag klaarstomen voor vervolgopleidingen.

Vissers stak daarbij de hand in eigen boezem. ‘Moet ik eigenlijk zo gemakkelijk op goedbetaalde bijlesverzoeken ingaan, mezelf eenvoudig zien als een leverancier van een dienst waar voor mij honderd anderen zijn? […] Het is niet enkel het beleid, maar ook de som van onze eigen gedragingen die de kloof en doorgeslagen prestatie- en prestigedruk normaliseert.’

Moet ik eigenlijk zo gemakkelijk op goedbetaalde bijlesverzoeken ingaan?

Tot slot riep de student op tot een collectieve onderwijshervorming en kwam zelf alvast met een voorstel op de proppen. ‘Veel studenten zijn op zoek naar een flexibele en leuke bijbaan. Wat als we vanaf nu alle studenten daarvoor jaarlijks een aanbod geven vanuit de overheid? Zij mogen dan in hun vakgebied, op inschrijfbasis, wekelijks bijles geven op middelbare scholen. Hiervoor krijgen ze van de overheid een aardig loon en een jaarlijkse didactiekcursus.’

Cabaretière Katinka Polderman, die afgelopen academisch jaar voor het erfgoedfestival Gelderland artist in residence was aan de Radboud Universiteit, sloot de namiddag af met een korte cabaretvoorstelling die de zaal verschillende keren aan het lachen bracht.