Altijd al willen weten hoeveel schilderijen Rembrandt gemaakt heeft van hondjes of kale mannen? Of hoeveel gulden zijn broer van een Goudse boer heeft geleend? Je kunt het nu allemaal opzoeken in RemBench, een project van postdoc Suzan Verberne van de Radboud Universiteit.

RemBench is een zoekmachine die gegevens over Rembrandt haalt uit vier bronnen: afbeeldingen en biografische gegevens van het  Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (RKD), originele bronbestanden uit RemDoc, en de gehele collectie over Rembrandt van de Nijmeegse Universiteitsbibliotheek. Het project is een samenwerking tussen de Radboud Universiteit, onderzoeksinstituut Huygens ING en het RKD.

Trefwoorden
Postdoc Suzan Verberne, verbonden aan de Radboud Universiteit, heeft zich een jaar lang bezig gehouden met het stroomlijnen van de metadata in de databases. Die metadata zorgen ervoor dat de documenten doorzoekbaar zijn, in de vorm van bijvoorbeeld trefwoorden van wat er op een schilderij te zien is, of waarover een brief van Rembrandt aan zijn zus gaat. Doordat  bestaande databases als bron gebruikt worden, hoeven de bronnen niet opnieuw gedigitaliseerd te worden: ‘Oude documenten zijn al ontsloten voor RemDoc.’

Toch was het wel meer werk dan simpelweg één zoekformulier voor alle databases te maken. ‘De grootste uitdaging zat hem in het combineren van metadata uit de vier databases. ‘Amsterdam’ kan de setting zijn van een schilderij, maar ook de geboorteplaats als je naar een persoon zoekt of de plaats waar een brief is geschreven.’ Dezelfde zoekterm kan dus een hele andere betekenis hebben bij verschillende brondocumenten, wat het lastig maakt om toch relevante informatie uit alle vier de databases te krijgen.

Het doel van RemBench is om te laten zien hoe informatie uit verschillende bronnen gecombineerd en doorzoekbaar gemaakt kan worden voor onderzoekers. Nu is er dus gekozen voor het werk en het leven van Rembrandt van Rijn, maar dezelfde techniek zou ook gebruikt kunnen worden voor andere kunstenaars of historische onderwerpen. / Timo Nijssen