Onderzoek door de afdeling medische microbiologie van de Radboud Universiteit heeft aangetoond dat patiënten in Nederlandse ziekenhuizen vaker besmet zijn met de medicijnresistente vorm van de schimmel Aspergillus fumigatus.

De schimmel Aspergillus fumigatus leidt tot een ernstige longinfectie en treft jaarlijks tussen de tweehonderd en vierhonderd mensen. Het gaat veelal om mensen die – bijvoorbeeld vanwege een andere ziekte – een lagere weerstand hebben.

Dubbele overlijdenskans
De consequenties zijn voor de getroffenen groot. Paul Verweij, microbioloog aan de universiteit en arts in het UMC St Radboud: ‘Bij de gevoelige stammen overlijdt ongeveer veertig procent van de getroffen patiënten, bij de resistente stammen verdubbelt de overlijdenskans.’ In ongeveer vijf procent van de alle besmettingen is sprake van een besmetting met de resistente variant.  

De Nijmeegse microbiologen ontdekten de resistente variant, die in 2000 voor het eerst werd waargenomen. De resistente schimmel reageert niet meer op azolen, het gebruikelijke bestrijdingsmiddel. Het UMC St Radboud onderzoekt de resistentieontwikkeling in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Landbouw
Niet medicatie, maar massaal gebruik van deze azolen in de land- en tuinbouw lijkt de oorzaak van het ontstaan van de resistente variant. Verweij: ‘In de Nederlandse gezondheidszorg gebruiken we ongeveer 400 kilo azolen per jaar, in de Nederlandse land- en tuinbouw gaat het naar schatting om 130.000 kilo.’ Ook de wijze waarop de schimmel zich heeft ontwikkeld, en het gegeven dat de resistente variant is teruggevonden in compost, wijst volgens de onderzoekers op een niet-medische oorzaak. / Mark Merks