Kinderen die net hebben leren lezen, kunnen beter rijmen dan volwassenen, blijkt uit onderzoek van biologe/hersenwetenschapper Barbara Wagensveld. Ze promoveert op 5 december. Goede timing! ‘Ja , ik vind het belangrijk dat de mensen weten wat ik gedaan heb. Dit is fundamenteel onderzoek en niet vanzelf aansprekend voor een breed publiek. Ik had mijn manuscript vorig jaar al ingeleverd, vlak voor kerst. Ik was daarna zo druk met mijn nieuwe baan als postdoc dat ik besloot om maar even te wachten met m’n promotie. Toen er een paar maanden voorbij waren, besloot ik te gaan voor 5 december. Dit is dé kans om een groter publiek te bereiken dan alleen medewetenschappers.’ Hoe kwam je erbij om het rijmen te onderzoeken? ‘In het rijmen ligt de basis van ons klankbewustzijn. Als een kind kan rijmen heeft het voor het eerst door dat woorden niet alleen betekenis hebben, maar ook een vorm. Dat kunnen herkennen, is nog best moeilijk voor een kind. Probeer zelf maar eens de klanken te onderscheiden in het Russisch. In het begin hoor je alleen een stroom van geluiden. Hoe beter een kind kan rijmen, hoe beter het weet dat een woord als ‘bal’ bestaat uit drie klanken en hoe makkelijker het daaraan letters kan koppelen. De goede rijmers leren dus sneller lezen. Het klankbewustzijn is in feite een hele belangrijke voorspeller voor het later leren lezen.’ Je legde kinderen en volwassenen woordparen voor zoals kus-mus en mes-mus met de vraag of ze rijmen of niet. Je keek met EEG naar de reactietijden. Wat is je verklaring voor de vondst dat kinderen die net hadden leren lezen het snelst waren? ‘Kinderen in die leeftijd oefenen op school veel met het opbreken van woorden. Ze zijn continu bezig met taal op klankniveau en oefeningen met het hakken en plakken van woorden.’ Volwassenen hebben minder snel  door dat woorden niet rijmen . Is het  jammer dat je met het ouder worden het gevoel voor rijmen verliest? ‘Dat we het verliezen, komt omdat we daarin niet meer oefenen. En als je iets niet meer gebruikt, wordt het overbodig. Het is een natuurlijk proces: je brein kan die ruimte dan ergens anders voor gebruiken. Daar komt bij: we verliezen het gevoel voor rijm niet helemaal. Je ziet alleen dat het minder makkelijk gaat.’ Wat is je advies aan scholen. Kinderen meer laten rijmen in de klas? ‘Op zich is dat denk ik niet nodig. Er wordt op scholen al heel veel gerijmd. Maar ik denk wel dat kinderen op dit gebied meer uitgedaagd mogen worden. Ze kunnen best veel aan. Wat je vaak ziet is dat ze een plaatje krijgen met bijvoorbeeld het woord hok, waarbij ze dan moeten kiezen uit drie andere plaatjes: blok, bal, fiets. Welke rijmt? Vaak is de keuze te makkelijk. Je kunt er ook een woord als ‘hek’ tussen zetten. Kinderen in groep drie, vier en vijf zien heus wel dat hek niet rijmt op hok.’/Martine Zuidweg