Zowel degenen vóór als tegen het leenstelsel keken reikhalzend uit naar het onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Het SCP onderzocht of studenten zich laten afschrikken door de invoering van een leenstelsel. Het goede – of slechte, ligt aan je politieke positie – nieuws: een leenstelsel schrikt amper af.

Minister Jet Bussemaker vroeg het SCP onderzoek te doen naar de leenangst onder studenten en de gevolgen van het afschaffen van de basisbeurs. Dat deed Bussemaker vooral onder druk van de oppositie en studentenbelangenorganisaties, die vrezen dat studenten uit angst om met een schuld achter te blijven afzien van een studie. Dat blijkt wel mee te vallen, zo concludeert de minister op basis van het SCP-rapport. ‘Het laatste onderzoek, van het SCP, wijst in dezelfde richting als eerdere onderzoeken: invoering van een leenstelsel heeft geen invloed op de toegankelijkheid van het hoger onderwijs voor vwo’ers, havisten en mbo’ers met een zogeheten ‘hoge sociaal economische status’ (ses). Sommige mbo’ers met een lage ses zeggen mogelijk wel af te zien van een hbo-studie, als ze ook een goede baan kunnen vinden op mbo-niveau.’ Maar dat wil niet zeggen dat studenten zich niet aan zullen passen en gewoon maar va banque gaan lenen bij het gebrek aan een basisbeurs. ‘Men zal vanuit een leenaversie het lenen zo lang mogelijk uit willen stellen en dat vergt op uiteenlopende terreinen gedragsaanpassingen’, is te lezen in het rapport. Het rapport is een steun in de rug voor de coalitiepartijen, een streep door de rekening van de oppositie en bonden. Het is interessant om te zien wat D66 en Groenlinks nu zullen doen. In principe zijn de beide partijen niet tegen een leenstelsel, maar vreesden ze voor ‘de toegankelijkheid van het onderwijs’. Het kabinet heeft steun van meerdere partijen nodig om de plannen door de Eerste Kamer te loodsen. Overigens is al wel duidelijk dat de invoering van het leenstelsel nog voor het besluit officieel door de Kamers is goedgekeurd al vertraging heeft opgelopen. De invoering in de bachelorfase wordt een jaartje uitgesteld, bevestigde minister Bussemaker vrijdagmiddag tijdens een persconferentie. Ook wordt de terugbetaalregeling opgerekt: een student mag er dan voortaan twintig jaar over doen om de opgebouwde schuld terug te betalen. / Bron: HOP / Tim van Ham, Mark Merks