De vraag was niet of de loting voor populaire studies afgeschaft zou worden, maar wanneer. In 2017 maakt de ‘onrechtvaardige’ loting plaats voor een ‘eerlijke’ selectie aan de poort. Voor zes opleidingen aan de Radboud Universiteit is werk aan de winkel.

Scholieren die vanaf het studiejaar 2017-2018 aan een numerusfixusopleiding willen beginnen, hoeven niet meer te vrezen dat ze worden uitgeloot. Een decentraal selectiesysteem dat toetst op motivatie, onderwijsprestaties en persoonlijkheid vervangt de centrale loting bij bijvoorbeeld tandheelkunde en psychologie. Andere numerusfixusopleidingen in Nijmegen zijn biomedische wetenschappen, geneeskunde en de Nederlandstalige en Engelstalige variant van bedrijfskunde.

De afschaffing van de loting is geen verrassing voor Frans Janssen, beleidsmedewerker onderwijs aan de Radboud Universiteit. ‘Het plan heeft immers al in een wetsvoorstel gestaan.’ Pieter Monté, medewerker van het onderwijsinstituut van Radboudumc: ‘Dit plan zat al een jaar of vijftien in de Haagse koker.’

Decentrale selectie
Opleidingen met een studentenlimiet zijn daarom voorbereid op het besluit. Geneeskunde, dat jaarlijks op drie keer zoveel interesse kan rekenen als het plekken te bieden heeft, is sinds enkele jaren al overgestapt op een systeem van ‘100 procent decentrale selectie’. Oftewel: alle scholieren, met uitzondering van de groep die een acht gemiddeld scoort op het vwo, krijgen te maken met een selectieprocedure. Monté: ‘Bij geneeskunde krijgen zij tijdens hun examenjaar een maand toegang tot onze studiestof, en daarna een toets. Wie hoog scoort, ziet zijn kansen stijgen.’

Biomedische wetenschappen werkt sinds dit jaar eveneens met een decentrale selectie. Psychologie en tandheelkunde laten respectievelijk 50 en 67 procent van hun studenten toe door een selectie, en het andere deel door een loting. Die opleidingen hebben nog drie jaar om dat op te krikken naar alle studenten. Voor bedrijfskunde is meer werk aan de winkel: die opleiding werkt nog met een minimale selectie van 15 procent.

Survival of the fittest
Wel kan die opleiding zijn eigen selectiecriteria opstellen. Janssen: ‘Elke opleiding is anders, dus de benodigde vaardigheden ook. Bij tandheelkunde worden bijvoorbeeld motorische vaardigheden getoetst. Wel zo handig tijdens het boren. En bij psychologie zitten ze meer op motivatie.’ Scholieren mogen in ieder geval niet alleen op schoolprestaties worden afgerekend.

Volgens Monté valt er veel te winnen met een decentrale selectie, boven een loting. ‘De resultaten bij geneeskunde zijn positief: minder studenten vallen in het eerste jaar af, en er wordt beter gepresteerd.’ Survival of the fittest dus? ‘Wij trekken nu nog meer gemotiveerde studenten aan. Het vergt nogal wat, om tijdens je vwo-examenjaar een maand te blokken voor onze toets. De moeite die je als opleiding neemt, win je terug door het aantal studenten dat de eindstreep haalt.’ / Mathijs Noij