In het brein van grote eters gebeurt iets anders dan bij kleine eters als ze taart of chocolade zien. Kun je dat veranderen? Promovenda Lieneke Janssen onderzocht de effecten van een speciaal ontwikkelde mindfulnesstraining op eetgedrag. En organiseerde een publiekssymposium over slechte gewoonten.

Je eetgedrag en je brein hebben met elkaar te maken, zeggen hersenwetenschappers al langer. Lieneke Janssen toont dat nog een keer aan in haar promotieonderzoek. Mensen met een overgewicht hebben een andere activiteit in de prefrontale cortex, de regio waarmee we controle uitoefenen op ons gedrag. Ze zag het toen ze mensen met overgewicht en mensen met een gewoon gewicht in de MRI-scanner legde en ze afleidde met woorden die verwijzen naar lekkere dingen, zoals taart en chocolade. Hoe hoger het BMI, hoe minder sterk de activiteit in de prefrontale cortex en daarmee de controle over aandacht.

Hongergevoel
Wat je eraan kunt doen? Proberen de activiteit in die prefrontale cortex te beïnvloeden, moet Janssen hebben gedacht. Bijvoorbeeld met een aandachttraining als mindfulness. Een groep proefpersonen volgde een speciaal door het Radboudumc ontwikkelde mindfulnesstraining. ‘We leerden mensen om met aandacht te eten en met meer aandacht te luisteren naar de signalen die het lichaam afgeeft, zoals een hongergevoel.’

De controlegroep kreeg geen aandachttraining, maar een training gericht op meer kennis over gezond eten en de bereiding ervan. Janssen formuleert de resultaten voorzichtig, want ze zijn nog niet gepubliceerd. ‘Het lijkt er op dat de training wel effect heeft en dan met name op de beloningscentra, die zorgen dat bepaalde gedragingen met een goed gevoel worden beloond. We zien dat die beloningsgebieden bij de met mindfulnessgetrainde proefpersonen minder sterk reageren op calorierijke drankjes.’

‘Iedereen is welkom, want iedereen heeft wel een slechte gewoonte’

Janssen heeft rondom haar promotie een publiekssymposium georganiseerd: Breaking Bad Habits, de wetenschap achter slechte eetgewoontes en het doorbreken ervan. Vier experts vertellen over eten en verslaving en wat volgens hen de beste manier is om slechte gewoontes te doorbreken. Het publiek bestaat uit geïnteresseerden en professionals, vooral coaches, diëtisten en psychologen, verwacht Janssen. ‘Maar iedereen is welkom, want iedereen heeft wel een slechte gewoonte.’
Wat die van haar dan is? ‘Tony’s Chocolony’, antwoordt ze zonder aarzelen. Wat dat betreft is haar nieuwe onderzoeksbaan aan de universiteit in Leipzig een uitkomst gebleken. ‘Hier hebben ze geen Tony’s. Wel chocolade natuurlijk maar blijkbaar is het toch die rode wikkel er omheen waar ik wild van word.’

Het symposium Breaking Bad Habits is vandaag in het Donders centrum voor hersenonderzoek om 15.30 uur (locatie: Red Room)