Soap uit de Griekse Oudheid

13 feb 2014

De pas ontdekte gedichtenstrofen van de Oudgriekse dichteres Sappho lijken deel uit te maken van een heuse soap. ‘Een vroeg voorbeeld van een soap’, zegt hoogleraar Griekse en Latijnse taal en cultuur André Lardinois. Met een groep internationale wetenschappers onderzoekt hij de betekenis van de strofen, die onlangs werden gevonden bij een anonieme particulier in Londen. 

sappho-and-alcaeus-1881kleinSappho, rond 600 jaar voor Christus geboren op Lesbos, was een van de weinige vrouwelijke dichters in de Griekse Oudheid. Ze was in haar tijd al beroemd vanwege de erotische gedichten die ze schreef over de liefde tussen vrouwen. Het woord lesbisch, letterlijk: ‘afkomstig van het eiland Lesbos’, is aan haar te danken. Ze schreef heel veel. Vijfhonderd jaar na haar dood verscheen in Alexandrië een verzameld werk van negen boekrollen, maar er zijn weinig fragmenten van haar gedichten bewaard gebleven. ‘We vermoeden dat ze zeker tienduizend verzen heeft geschreven’, zegt Lardinois. Er is maar één compleet gedicht van haar bewaard gebleven. Verder zijn er nog een stuk of tien goede delen van gedichten.

Toen Lardinois een maand geleden hoorde dat een bekend papyroloog uit Oxford bij een particulier twee nieuwe Sapphoteksten had gevonden, sprong hij een gat in de lucht. ‘Het gaat om twee teksten die uitzonderlijk goed zijn bewaard. Heel gaaf en goed leesbaar.’ De papyrus is waarschijnlijk afkomstig uit Egypte. Na de verovering van Egypte door Alexander de Grote (330 voor Chr.) onderscheidde de Griekse elite van dit land zich door Griekse poëzie te lezen en dus ook Sappho.

De nu gevonden gedichtenstrofen zijn afkomstig uit twee gedichten. Een ervan is vrij lang: vijf strofen. Er moeten een of twee strofen aan voorafgegaan zijn, zegt Lardinois. Het gedicht gaat overigens niet over vrouwenliefde, maar over haar broers. ‘Nee, ik vind het niet haar beste gedicht. Maar het is wel heel interessant omdat het aansluit bij andere gedichten over haar familie. Samen vertellen ze een verhaal over haar broer die met zijn schip vol spullen naar Egypte vaart, daar alles weggeeft om een prostituee vrij te kopen en berooid terugkeert, waardoor de familie van Sappho haar familiekapitaal kwijt is. Dit gedicht vult de andere mooi aan. Het blijkt nu dat dit een feuilleton is.’

De papyroloog uit Oxford heeft een voorlopige publicatie op internet gezet. Dat is als een lopend vuurtje rond gegaan bij de oudheidkundigen. Ruim tien jaar geleden werd ook een fragment van Sappho in Egypte gevonden. ‘Maar daarvòòr was het honderd jaar geleden’, zegt Lardinois. / Martine Zuidweg

 

 

Geef een reactie

Vox Magazine

Het onafhankelijke magazine van de Radboud Universiteit

lees de laatste Vox online!

Vox Update

Een directe, dagelijkse of wekelijkse update met onze artikelen in je mailbox!

Wekelijks
Nederlands
Verzonden!