Vechten vluchten en bevriezen zijn reacties op stress. Karin Roelofs, hoogleraar experimentele psychologie aan de Radboud Universiteit, onderzoekt welke personen extra gevoelig zijn voor freeze-reacties: verstijvingen door stress en door angst. Woensdagavond laat ze in het tv-programma Labyrint zien hoe ze dat doet.  

Trauma’s
Freeze, fight en flight, zo typeert Karin Roelofs haar onderzoek. ‘Stressreacties zijn primaire reacties. Wanneer je een schokkende gebeurtenis ervaart, verstijf je eerst. Daarna ga je over op vechten of vluchten. Sommige mensen hebben moeite met het reguleren van deze automatische gedragingen. Met name bij mensen die trauma’s hebben meegemaakt zien we sterkere neigingen om te bevriezen bij dreiging. Ik ben vooral geïnteresseerd in hoe deze reacties in de hersenen worden gereguleerd en in welke rol hormonen daarbij spelen. Stresshormonen als cortisol maar ook hormonen die juist helpen gevaar toe te naderen, zoals testosteron.  Bevriesreacties werden tot voor kort altijd onderzocht via zelfrapportage. Nu hebben we enkele belangrijke tools om primitieve reacties objectief te meten.’

Experimenten
In de TV-uitzending laat Karin Roelofs zien hoe in het EPANlab in Nijmegen, het onderzoekslab Experimental Psychopathology & Affective Neuroscience, stressreacties op drie verschillende manieren worden gemeten. Met een balansbord is nauwkeurig vast te stellen hoe lang een testpersoon na het zien van schokkende beelden verstijfd is, voordat hij of zij tot actie overgaat. Met een eyetracker is vervolgens te bepalen of mensen wegkijken van een gevaarlijke scène en of dit verandert onder invloed van stesshormonen.
Leg je diezelfde persoon in een fMRI-scanner dan zie je welke delen van het brein betrokken zijn bij het reguleren van een stressreactie.

Twitter
Samen met onderzoeker Inge Volman blijft Karin Roelofs na de uitzending nog een half uur in de studio om via internet en twitter reacties te beantwoorden. Dit wordt live uitgezonden op www.labyrint.nl.   

Labyrint (VPRO.NTR), 7 september 20.55 uur Ned. 2:  ‘Leven met stress’. Het eerste deel van de uizending gaat over de effecten van traumatische situaties op zwangere vrouwen.